به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ در سال گذشته ۴۰ نفر از اهالی قلمی که در طول زندگی خود خدمات قابل توجهی را در حوزه کتاب و نشر ارائه کرده‌اند، در آغوش خاک آرم گرفتند. این گزارش علاوه بر گرامیداشت یاد و خاطره این عزیزان، نگاهی مختصر بر احوال و آثار ایشان دارد.
محمود آخوندی
محمود آخوندی (متولد ۱۳۱۲ در اهر ـ درگذشت فروردین ۱۳۹۴) حقوق‌دان و استاد دانشگاه آیین دادرسی کیفری در چند جلد و نیم قرن در دادگستری از آثار اوست.
جلال‌الدین آشتیانی
جلال‌الدین آشتیانی (متولد ۱۳۰۳ ـ درگذشت خرداد ۱۳۹۴ در آلمان) دانش‌آموخته دانشگاه مونیخ در رشته معماری و از بنیانگذاران «نهضت خداپرستان سوسیالیست» (در دهه ۱۳۲۰) بود. پس از انقلاب ۱۳۵۷ مدتی ریاست ذوب آهن اصفهان را برعهده داشت. از تألیفات اوست: ایده‌آل بشر، مدیریت نه حکومت، تحقیقی در دین یهود و تحقیقی در دین مسیح.
صادق آئینه‌وند
صادق آئینه‌وند (متولد ۱۳۳۰ تویسرکان ـ درگذشت اردیبهشت ۱۳۹۴ در تهران) استاد دانشگاه تربیت مدرس سرپرست رایزنی فرهنگی ایران در سوریه و رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در هنگام برگزاری نمایشگاه بیست‌وهشتم درگذشت. او در رشته ادبیات عرب از دانشگاه القدیس یوسف لبنان دکترا گرفته بود. از آثار اوست: ادبیات انقلاب در شیعه، اطلس تاریخ اسلام، تاریخ سیاسی اسلام و علم تاریخ در گستره تمدن اسلامی.
مصطفی اسلامیه
مصطفی اسلامیه (متولد ۱۳۲۰ تهران ـ درگذشت بهمن‌ماه ۱۳۹۴) نویسنده، مترجم و ویراستار پیشکسوت. آثار به جای مانده از او پهنه متنوعی از نمایشنامه، زندگینامه و ترجمه آثار ادبی و هنری را شامل می‌شود. فولاد قلب (زندگینامه دکتر محمد مصدق)؛ به کجای این شب تیره (زندگینامه نیما یوشیج)، رضاخان ماکسیم از نوشته‌های او و بالتازار و بلمونندا/ ژوزه ساراماگو و تاریخ هنر مدرن/ یورواردور آرناسن از ترجمه‌های اوست.
کیومرث احمدی
کیومرث احمدی (متولد ۱۳۳۱در کرمانشاه ـ درگذشت مهرماه۱۳۹۴) از مدیران فرهنگی و موسس مرکز بازشناسی اسلام و ایران و انتشارات باز. کتاب‌شناسی کتاب‌های فارسی منتشر شده در آلمان، انگلیس، فرانسه، سوئد، آمریکا (۶ج) (۱۳۷۶) و مآخذشناسی امام خمینی (۱۳۷۸) از آثار اوست.
مظفر بختیار
مظفر بختیار (متولد ۱۳۲۲ در چهارمحال و بختیاری ـ درگذشت مرداد ماه ۱۳۹۴) دارای دکترای ادبیات فارسی و استاد دانشکده ادبیات تهران بود. از آثار او: زندگانی استاد مؤیدالدین طغرایی اصفهانی (تألیف)؛ خلیفه عباسی و آیین فتوت، نوشته فرانتز تشنر (ترجمه)؛ مرقع نی‌نامه جامی (تصحیح)، یادنامه دکتر معین (دانشگاه تهران، ۱۳۵۰) نیز به کوشش او تدوین و منتشر شد.
سهیلا بسکی
سهیلا بسکی (متولد ۱۳۳۲ ـ درگذشت خرداد ۱۳۹۴ در استانبول) دانش‌آموخته مدرسه عالی مدیریت گیلان و دانشگاه میشیگان (در رشته اقتصاد) و مدرس دانشگاه، در سالهای ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۶ مدیریت مجله آبادی (مرکز مطالعات و تحقیقات وزارت مسکن و شهرسازی) را عهده‌دار بود و در سال ۱۳۷۷ مجله معمار را تاسیس کرد. از او چند رمان و مجموعه داستان منتشر شده است: پاره کوچک، بی بی پیک، در محاق، در حکایت ساختن مبال در بم، عکس‌های فوری.
ناصر بناکننده
ناصر بناکننده (متولد ۱۳۱۹ ـ درگذشته شهریور ماه۱۳۹۴) ناشر و فعال نشر در انتشارات آلفا، نیل و کارنگ با نام‌های پورپیرار و ناریا نوشته‌هایی از او منتشر شده است. دوازده قرن سکوت، مگر این چند روزه و شمشیر و اسلام، مجموعه ۴۵ یادداشت وبلاگی از نوشته‌های اوست.
فتح‌الله بی‌نیاز
فتح‌الله بی‌نیاز (متولد ۱۳۲۷ در مسجد سلیمان ـ درگذشت مهرماه۱۳۹۴) دانش‌آموخته رشته برق از دانشگاه صنعتی بود. از حدود دو دهه پیش به کار ادبیات و نقد ادبی پرداخت. مکانی به وسعت هیچ، می‌روم که بمیرم و نوعی خصومت، از آثار داستانی اوست.
عبدالحسین حائری
عبدالحسین حائری (متولد ۱۳۰۶ در قم ـ درگذشت شهریورماه ۱۳۹۴ در تهران) نسخه‌شناس، فهرست‌نگار و رئیس پیشین کتابخانه مجلس شورای اسلامی به مدت نزدیک به ۲۰ سال. اسناد روحانیت و مجلس، و حائری‌نامه (چهل و پنج مقاله در تراجم، کتاب‌شناسی، نسخه‌شناسی، فهرست‌نگاری و تاریخ معاصر) از او منتشر شده است.
محمدجواد خردمند
محمدجواد خردمند (متولد ۱۳۲۳ ـ درگذشت شهریور ماه ۱۳۹۴) دو مجموعه داستانک قصه‌های کوچک برای آدم‌های بزرگ و یک مشت گرفتاری از آثار اوست. او مدتی نیز سردبیر مجله کلک بود.
مهیار خلیلی
دکتر مهیار خلیلی (۱۳۹۴ ـ ۱۳۱۰) بیش از یک پژوهش تاریخی ـ جلد اول تاریخ شکنجه، تاریخ کشتار و آزار در ایران (۱۳۵۹) و یک ترجمه مشترک با محمدعلی نجفی ـ کتاب الجماهر فی معرفه‌الجواهر (۱۳۵۳) ـ منتشر نشده است، به رغم آنکه خود دکتر داروساز بود و کار اصلی‌اش نیز در آن حوزه و سازمان تامین اجتماعی، ولی از چهره‌های صاحب‌نظر ادب و تاریخ این سرزمین به شمار می‌رفت؛ کما این که ویرایش مجموعه دوازده جلدی فرهنگ مشتقات مصادر فارسی، کامیاب خلیلی (برادرش) را نیز برعهده گرفت. علایق فرهنگی و سیاسی او البته پیش زمینه‌ای خانوادگی داشت چرا که از فرزندان عباس خلیلی مدیر اقدام بود. در جوانی از هواداران حزب توده بود و در پی ماجرای ۲۸ مرداد برای مدتی کوتاه بازداشت شد؛ در سالهای قبل از انقلاب نیز مجددا زندانی شد ولی نه به خاطر حزب توده و نه برای مدتی کوتاه. انسانیت و رسیدگی او به حال درماندگان و بیماران که اصولا از خصایص همیشگی او بود در آن دوره به اوج رسید و همچنین انگیزه‌ای برای تحقیقات تاریخ، با طیف متنوعی از چهره‌های سیاسی و فرهنگی عصر خود حشر و نشر داشت و علاقه‌مند به ثبت و ضبط تجارب تاریخی آن‌ها بود. اندک زمانی پیش در اواخر سال گذشته کتابخانه در خور توجه‌اش را به مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی واگذار کرده و باید امیدوار بود که برای انتشار آثار برجای مانده از وی نیز حتی‌الامکان اقدامی صورت گیرد.
منوچهر دانش‌پژوه
منوچهر دانش‌پژوه (متولد ۱۳۱۷ ـ درگذشت اردیبهشت ۱۳۹۴) استاد دانشگاه علامه طباطبایی و پژوهشگر، آفتابی در میان سایه‌ای؛ سیری در احوال و آثار عطار، استاد سخن سعدی، بررسی سفرنامه‌های دوره صفوی، تفنن ادبی و شعر فارسی از آثار اوست.
رضا دانشور
رضا دانشور (متولد ۱۳۲۶ مشهد ـ درگذشت خرداد ۱۳۹۴ در فرانسه) از نمایشنامه‌نویسان و داستان‌نویسان نوگرای دهه ۱۳۵۰ که در اغلب آثارش به کندوکاوی روان‌شناختی در ذهن‌های آشفته واداده‌های سیاسی و مأموران خفیه‌ای می‌پردازد که احساس گناه می‌کنند. وی نخستین آثارش را در نشریه‌ها و جنگ‌های ادبی مشهد منتشر کرد. دانشور اوایل دهه شصت از ایران رفت و سالها در فرانسه زندگی کرد و سرانجام در همان‌جا بر اثر ابتلا به سرطان درگذشت. نماز میت (۱۳۵۰)، هی هی جبلی قم قم (۱۳۵۷)، یک بار دیگر ابوذر (۱۳۵۰)، خسروخوبان (۱۳۷۳) و محبوبه و آل (۱۳۷۵) از آثار اوست.
معصومه ذباح
معصومه ذباح (متولد ۱۳۳۸ خرم‌آباد ـ درگذشت دی‌ماه ۱۳۹۴ در تهران) نویسنده داستان‌های کودکان، گوینده رادیو و بازیگر تئاتر، سردبیر و نویسنده برنامه «شب‌بخیر کوچولو»ی رادیو بود. کلاه پدربزرگ، مهمونی رنگین‌کمون و هدیه مهربانی از جمله کتاب‌های اوست.
منوچهر ستوده
منوچهر ستوده، ایرانشناس و یار دیرین ایرج افشار، فروردین ماه امسال (۱۳۹۵) در سن ۹۴ سالگی، در چالوس از دنیا رفت. از آثار او می‌توان به دوره ده جلدی «از آستارا تا استارباد»، «تاریخ جزایر و بنادر خلیج فارس» و «تاریخ بدخشان» اشاره کرد.
منیر شاخساری
منیر شاخساری (متولد ۱۳۴۲ ـ درگذشت آبان‌ماه) مترجم، عضو شورای کتاب کودک همکار فرهنگنامه کودکان و نوجوانان، ارتش فرعون / توبیاس ولف؛ حماسه صلح سبز/ میشل براون؛ گداها همیشه با ما هستند/ توبیاس ولف؛ دلمنیکو چیست؟ / استفان باکستر از ترجمه‌های اوست.
داود رمضان شیرازی
داود رمضان شیرازی (درگذشت اردیبهشت ۱۳۹۴) مدیر انتشارات سنائی، از رئیسان پیشین اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران.
گیتی دیهیم
گیتی دیهیم (متولد ۱۳۱۳ ـ درگذشت آذرماه) استاد زبان و ادبیات فرانسه در دانشگاه شهید بهشتی بود. در سال ۱۳۴۴ در رشته واج‌شناسی فرانسه از دانشگاه سوربن پاریس دکترا گرفت. درآمدی بر آواشناسی عمومی (۱۳۵۷)؛ واژه‌شناسی فرانسه (نویسنده همکار) به زبان فرانسه (۱۳۶۴) و ترجمه زبان‌شناسی کاربردی و علم آموزش زبان (۱۳۶۵) از جمله آثار اوست.
حسین رزمجو
حسین رزمجو (متولد ۱۳۱۱ در مشهد ـ درگذشت شهریور ماه ۱۳۹۴) استاد دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد مدتی نیز سرپرست کمیسیون ملی یونسکو در ایران بود. انسان آرمانی و کامل در ادبیات حماسی و عرفانی فارسی، روش نویسندگان بزرگ معاصر و شعر کهن فارسی در ترازوی نقد اخلاق اسلامی از جمله آثار اوست.
مجید رهنما
مجید رهنما (متولد ۱۳۰۳ ـ درگذشت فروردین ۱۳۹۴در لیون فرانسه) از اعضای وزارت امور خارجه و وزیر علوم و آموزش عالی پیش از انقلاب مسائل کشورهای آسیایی و آفریقا (۱۳۵۰) و آبروی فقر، ترجمه نازی عظیما (۱۳۸۸) از آثار اوست. رهنما همچنین پی گفتاری بر ترجمه پوری سلطانی از کتاب هنر عشق ورزیدن نوشته است.
پوری سلطانی
پوری سلطانی در سال ۱۳۱۰ در تهران به دنیا آمد در رشته‌های زبان و ادبیات فارسی و انگلیسی در ایران و انگلیس تحصیل کرده و در سال ۱۳۴۷ مدیر گروه علوم کتابداری در مرکز خدمات کتابداری وابسته به وزارت علوم شد. پس از انقلاب با ادغام این مرکز در کتابخانه ملی ایران به کار خود در کتابخانه ملی ادامه داد. چند سال پیش بازنشسته شد اما تا هنگامی که بیماری‌اش شدت نیافته بود همچنان در کتابخانه فعال بود و سرانجام در آبان ماه ۱۳۹۴ در تهران درگذشت. در جوانی با مرتضی کیوان پیمان همسری بست اما زندگی مشترک‌شان چندان دوام نیافت، کیوان که عضو حزب توده ایران بود اعدام شد اما خاطره‌اش به عنوان انسانی صدیق و شریف در ذهن بسیاری از دوستانش که حتی با او اختلاف مسلک داشتند باقی ماند.
استاد سلطانی بی‌گمان یکی از برجسته‌ترین کتابداران و متخصصان این رشته بود. نوعی علاقه عاشقانه به این کار داشت و کتابداری برایش امری مقدس بود. نقش سلطانی در پایه‌گذاری کتابداری نوین ایران اساسی است. متن‌های اولیه و پایه‌ای فهرست‌نویسی و رده‌بندی در زبان فارسی یا تالیف اوست یا بر تدوین آن‌ها نظارت داشته است. با آن که فردی کتابخوان و با فرهنگ بود در خارج از حوزه کتابداری (آن هم بیشتر خدمات فنی) تنها یک کتاب به ترجمه او منتشر شده: هنر عشق ورزیدن اثر اریک فروم که یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های فارسی است و از زمان نخستین چاپ تاکنون ۲۹ بار چاپ شده است. در زمینه کتابداری از نزدیک به نیم قرن پیش تهیه راهنمای مجله‌های ایران را آغاز کرد که به صورت سالنامه منتشر می‌شد و حاوی مشخصات شناسنامه‌ای نشریه‌های ایرانی بود. این راهنما تا چند سال پیش هم منتشر می‌شد و با روند دیجیتالی شدن برخی کتاب‌های مرجع انتشار آن متوقف شد.
خسرو شاکری
خسرو شاکری (۱۳۱۷ ـ ۸ تیر ۱۳۹۴) یکی از فعالان سرشناس کنفدراسیون دانشجویان ایرانی در اروپا که در کنار فعالیت‌های سیاسی، بخش مهم و فزاینده‌ای از وقت و توان خود را به شناسایی و انتشار اسناد تاریخی جنبش کارگری، سوسیال دمکراسی و کمونیستی ایران اختصاص داد. در این تلاش، حریف اصلی او نگاه استالینی حاکم بر نهضت چپ بود و مظهر آن روسیه شوروی، شاکری برای نخستین بار وسایل انتشار کتاب کارنامه مصدق را فراهم کرد که در نوع خود نخستین تلاشی بود از سوی یکی از اعضای سابق حزب توده در نقد و نفی رویکرد آن حزب نسبت به نهضت ملی؛ و یا مجموعه‌ای از آثار تجدیدنظر طلبانه مصطفی شعاعیان که در کنار مخاطرات یک زندگی مخفی و چریکی، با استالینیسم حاکم بر روش و منش رفقایش نیز می‌بایست سر کند. کار شاکری فقط به گردآوری و بازشناسی اسناد و مدارک تاریخی محدود نمی‌شد، توان استفاده از این اسناد و مدارک را نیز داشت و تعداد چشمگیر کتب و مقالات بر جای مانده از او خود گواهی است بر این توانایی، کتاب‌هایی چون پیشینه‌‌های اقتصادی ـ اجتماعی جنبش مشروطیت و انکشاف سوسیال دموکراسی (۱۳۸۴)، میلاد زخم، جنبش جنگل و جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران (۱۳۸۶) و تقی ارانی در آینه تاریخ (۱۳۸۷) از جمله آثار اوست. با توجه به نوسانات حاکم بر باید و نبایدهای نشر در سی سال اخیر، هرازگاه فرصتی پدیدار شد و برخی از ناشران درصدد چاپ و نشر آثار او برآمدند، از تجدید چاپ مجموعه گرانقدر اسناد تاریخی گرفته تا نشر آثار منتشر شده او.
امیرحسین شرافت
امیرحسین شرافت (درگذشت تیرماه ۱۳۹۴) پژوهشگران و روزنامه‌نگار حوزه اطلاع‌رسانی کتاب‌ها و مجله‌های اسلامی و مدیرعامل پایگاه اطلاع‌رسانی سراسری اسلامی (پارسا). شرافت کار روزنامه‌نگاری را در سالهای اولیه دهه ۸۰ با کتاب هفته آغاز کرد و به موضوعات دین اسلام در این خصوص می‌پرداخت. وی روزنامه‌نگاری در حوزه دین و علوم قرآنی بود. کتاب‌شاسی قرآن و علوم قرآنی، مرجع عرفان و تصوف و وقف در آینه آثار از جمله آثار اوست. شرافت به علت بیماری سرطان خون درگذشت.
محمود طلوعی
محمود طلوعی (متولد ۱۳۰۹ در میانه ـ درگذشت مرداد ماه ۱۳۹۴) روزنامه‌نگار، نویسنده، مترجم و تاریخ‌نگار پیش از انقلاب سالها سردبیر مجله خواندنیها بود. مدتی نیز مجله مسائل جهان را منتشر کرد. در ۱۳۵۰ نماینده میانه در بیست و سومین دوره مجلی شورای ملی شد. مصدق در پیشگاه تاریخ پدر و پسر؛ ناگفته‌ها از زندگی و روزگار پهلوی‌ها؛ بازیگران عصر پهلوی از فروغی تا فردوست از جمله آثار اوست.
شهریار عدل
شهریر عدل (متولد ۱۳۲۲ در تهران ـ درگذشت خرداد ۱۳۹۴ در فرانسه) دانش‌آموخته رشته‌های هنر و باستان‌شناسی و تاریخ و دارای دکترای تاریخ بود. وی عضو مرکز تحقیقات علمی فرانسه بود و چند اثر از آثار باستانی ایران را به ثبت جهانی رساند. شادروان عدل از کارشناسان و خبرگان در زمینه آثار هنری ایران بود. تهران پایتخت دویست ساله و هنر و جامعه در جهان ایرانی (گردآوری و ترجمه) از آثار اوست.
علی‌بابا عسکری
علی‌بابا عسکری (درگذشت فروردین ۱۳۹۴ در آمریکا) پژوهشگر جغرافیا و تاریخ مازندران. بهشهر (اشرف البلاد) و جغرافیای مفصل هزار جریب از آثار اوست.
فاطمه علاقه
فاطمه علاقه (متولد ۱۳۲۹ در تهران ـ درگذشت آبان‌ماه ۱۳۹۴) دانش‌آموخته ادبیات فارسی بود و در سال ۱۳۷۲ دکترای خود را از دانشگاه تهران گرفت. موضوع رساله دکتری او تصحیح انتقادی تذکره دولتشاه سمرقندی است. در سالهای ۱۳۵۵ تا ۱۳۵۷ پژوهشگر تلویزیون ملی ایران بود. «امامزاده‌های تهران» و «مردم‌شناسی روستای بالاچیلی» از جمله پژوهش‌های او برای این سازمان بود. از سال ۱۳۶۶ به موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی فعلی) رفت و سپس عضو هیئت علمی آن شد.
حافظ فرمانفرماییان
حافظ فرمانفرماییان (متولد ۱۳۰۶ ـ درگذشت تیر ۱۳۹۴ در آمریکا) از جمله تاریخ‌پژوهانی بود که بر ضرورت بازنگری و بازاندیشی تاریخ عهد قاجار تأکید داشت. وی برخلاف تصور رایج معتقد بود که تاریخ دوران قاجار نقطه عطف رویارویی ایرانیان با مباحث تجدد بوده است. پس از طی تحصیلات مقدماتی در سال ۱۳۲۳ عازم آمریکا شد و از دانشگاه استنفورد درجه کارشناسی و کارشناسی ارشد گرفت. مقطع دکترا را در سال ۱۳۳۲ در دانشگاه جرج تاون به اتمام رساند و سپس به ایران بازگشت. در سالهای ۱۳۳۳ تا ۱۳۳۴ در موسسه علم اداری ایران به عنوان مترجم خدمت کرد و پس از گذراندن آزمون استخدامی با رتبه دانشیاری به استخدام دانشگاه تهران درآمد.
از مهم‌ترین خدمات وی در دانشگاه تهران می‌توان به تاسیس موسسه تاریخ تمدن خاورمیانه در دانشکده ادبیات اشاره کرد مدتی نیز ریاست انتشارات دانشگاه تهران را عهده‌دار شد. در سال ۵۷ جلای وطن کرد و کرسی تاریخ و پژوهش‌های خاورمیانه را در دانشگاه تگزاس به عهده گرفت. برخی از آثار او عبارت است از: سیاست اصلاحات شاه عباس، سفرنامه میرزا محمدحسین فراهانی، خاطرات سیاسی امین‌الدوله، سفرنامه مظفرالدین شاه به خوی، سفرنامه حاج پیرزاده، سیاست خارجی ایران: تحلیلی تاریخی از ۵۵۹ پیش از میلاد تا ۱۹۷۱ میلادی.
احمد قاضی مهابادی
احمد قاضی مهابادی (متولد ۱۳۱۵ ـ درگذشت خرداد ۱۳۹۴ در تهران) مولف و مترجم. آثاری را به زبان کردی ترجمه کرد. دستور زبان کردی به دو زبان، ترجمه دن‌کیشوت، و خلاصه تاریخ کردستان از جمله آثار اوست.
حسین قندی
حسین قندی (متولد ۱۳۳۰ سبزوار ـ درگذشت اردیبهشت ۱۳۹۴) دانش آموخته روزنامه‌نگاری و مدیریت بین‌الملل، استاد علوم ارتباطات، روزنامه‌نگار و نویسنده. سالها به آموزش رشته تخصصی خود پرداخت و در بخش‌های خبر روزنامه‌هایی چون کیهان، ابرار، انتخاب، توس، جامعه و جام جم مسئولیت‌هایی را برعهده گرفت. برخی از همکارانش به او لقب «سلطان تیتر» داده بودند. مقاله‌نویسی در مطبوعات (۱۳۷۶)، تخیل در روزنامه‌نگاری (۱۳۸۳)، روزنامه‌نگاری تخصصی (۱۳۸۷) از آثار اوست.
ایرج کریمی
ایرج کریمی (متولد ۱۳۲۲ ـ درگذشت شهریورماه ۱۳۹۴ در تهران) کارگردان سینما و منتقد. وی به ویژه در زمینه نقد فیلم و ترجمه و تألیف آثار سینمایی فعال بود. نخستین کتاب درباره کیارستمی به عنوان عباس کیارستمی: فیلمساز رئالیست را او نوشت. ادبیات از چشم سینما، از خانه تا رودخانه: به یاد آذربایجان (نمایشنامه)، خدا و برگمان در پرتو نور زمستانی (ترجمه) و ده سال با هملت (ترجمه) از آثار اوست
مسعود کیمیاگر
مسعود کیمیاگر (متولد ۱۳۲۳ ـ درگذشت تیر ۱۳۹۴) استاد علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی، رئیس سابق انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور. وی افزون بر تخصص‌اش دستی در طنز داشت و عضو تحریریه نشریه‌های توفیق و گل‌آقا بود. «داستان هفته» و ستون‌های «انگولک به جراید» و «میان کلامتون شیکر» از نوشته‌های او در توفیق است که با امضاهای مستعار «زردآلو انک»، «ک انگولکچی» و «دوقلو» منتشر می‌شد.
حسین علی متین‌رضا
حسین‌علی متین‌رضا (متولد ۱۳۰۸ ـ درگذشت مرداد ماه ۱۳۹۴) از او به عنوان پدر صحافی ایران یاد می‌شد. در سال ۱۳۴۷ مغازه‌ای در خیابان بوذرجمهری غربی دایر کرد. وی در کار صحافی به جنبه هنری آن اهمیت می‌داد. علت مرگ متین‌رضا عارضه قلبی و کلیوی بود.
کاظم متولی
کاظم متولی (متولد ۱۳۱۷ در یزد ـ درگذشت شهریور ماه ۱۳۹۴) کارشناس و مدرس روابط عمومی. کارکردهی روابط‌عمومی و افکار عمومی و شیوه‌های اقناع از آثار اوست.
ماشاءالله محمدی روحی
ماشاءالله محمدی روحی (متولد ۱۳۰۰ خرم‌آباد ـ درگذشت ۱۴ دی‌ماه ۱۳۹۴) ماشاءالله محمدی روحی ۵۷ سال از عمرش با کتابفروشی گذشت. او سال ۱۳۲۵ کتابفروشی محمدی را در خرم‌آباد تاسیس کرد.
محمدی ۵۷ سال افزون بر کتابفروشی، نمایندگی توزیع‌شماری از مطبوعات چاپ تهران را عهده‌دار بود. وی همچنین در دهه ۱۳۴۰ ناشر شد و چهار عنوان کتاب به چاپ رساند: جغرافیای تاریخی و تاریخ لرستان (تالیف علی محمد ساکی، ۱۳۴۳)؛ آهنگ‌ها و ترانه‌های لرستان (گردآری حمید ایزدپناه، ۱۳۴۵)؛ سفرنامه دوراند (ترجمة علی محمد ساکی، ۱۳۴۶)؛ سفرنامه حج بیت‌الله۸ الحرام (سروده اکبر میرزایی متخلص به تجار). چهار کتاب یاد شده را محمدی در چاپخانه‌های مطبوعات و آفتاب تهران چاپ کرد. یادمانده‌های این کتابفروش ناشر با عنوان خاطرات من از لرستان قدیم به کوشش و با مقدمه سیدفرید قاسمی در سال ۱۳۷۹ به وسیله انتشار افلاک چاپ شد.
رحیم معینی کرمانشاهی
رحیم معینی کرمانشاهی (متولد ۱۳۰۴ کرمانشاه ـ درگذشت آبان ۱۳۹۴ تهران) شهرت معینی کرمانشاهی به خاطر ترانه‌هایی بود که سروده و شماری از آن‌ها توسط خوانندگان مشهور خوانده شده بود «عجب صبری خدا دارد»؛ «من نگویم که به درد دل من گوش کنید» و «آشفته حالی» از آن جمله‌اند. وی تاریخ ایران را نیز به نظم کشید. ای شمع‌ها بسوزید، فطرت، خورشید شب، و حافظ برخی از مجموعه شعرهایی از اوست که منتشر شده است. تخلص وی ابتدا «عشقی»، سپس «شوقی» و پس از آن «امید» و سرانجام «معینی» بود.
حسن (منصور) ملکی
حسن (منصور) ملکی (متولد ۱۳۲۱ ـ درگذشت شهریور ماه ۱۳۹۴ در تهران) روزنامه‌نگار و شاعر. سالها دبیر صفحات ادبی و هنری در روزنامه‌های ابرار، اخبار و آریا بود و در نشریات فیلم، هنر هفتم، فیلم و سینما و سینما تئاتر نیز نقد و بررسی فیلم می‌نوشت. دو کبوتر در کنار پنجره ما (مجموعه شعر)، تا با توام، همیشه با توام (گزیده نثرهای شاعرانه کهن)؛ تخته سیاه و روزی که زن شدم (هر دو درباره فیلم‌هایی به همین نام) از او منتشر شده است.
هوشنگ منتصری
هوشنگ منتصری (متولد ۱۳۰۲ ـ درگذشت فروردین ۱۳۹۴) ریاضی‌دان و استاد دانشگاه. رئیس دانشگاه تبریز و استاندار کرمان پیش از انقلاب. ترجمه زردهای سرخ هانری مارکانت (۱۳۴۳) در آنسوی فراموشی؛ یادی از دکتر رضا رادمنش، دبیر کل اسبق حزب توده (۱۳۷۹) و مشارکت در تألیف چند کتاب درسی ریاضی دبیرستان از آثار اوست.
سیدحسین میرباقری خوانساری
سیدحسین میرباقری خوانساری (درگذشت فروردین ۱۳۹۴) مدیر انتشارات و کتابفروشی خانه فرهنگ و هنر گویا.
هما ناطق
هما ناطق (متولد ۱۳۱۳ در ارومیه ـ درگذشت دی ماه ۱۳۹۴ در روستای آرو در حومه پاریس) دانش‌آموخته رشته تاریخ در فرانسه و پایان‌نامه‌اش درباره سیدجمال الدین اسدآبادی بود. پیش از انقلاب استاد تاریخ دانشگاه تهران بود و مدتی پس از انقلاب به فرانسه رفت و در آنجا ماندگار شد همان ناطق از ۱۳۶۳ در مؤسسه پژوهش‌های ایرانی دانشگاه سورن به تدریس می‌پرداخت.
از ماست که برماست (مجموعه مقالات تاریخی)؛ افکار اجتماعی و سیاسی و اقتصادی در آثار منتشر نشده دوران قاجار (با همکاری فریدون آدمیت)؛ مصیبت وبا و بلای حکومت؛ بازرگانان در داد و ستد با بانک شاهی و رژی تنباکو از تألیف‌های اوست. چهره استعمارگر، چهره استعمارزاده، آلبر ممی و آخرین روزهای لطفعلی خان زند، هارفورد جونز (برگردان به فارسی با همکاری جان گرنی) از ترجمه‌های او به فارسی است.
ابوالحسن نجفی
ابوالحسن نجفی (متولد ۱۳۰۸ نجف ـ درگذشت بهمن ماه ۱۳۹۴ در تهران) زبان‌شناس، ادیب، ویراستار و مترجم برجسته و پیشکسوت، پس از مدتی بیماری در بیمارستان مهر تهران درگذشت. ضد خاطرات/ آندره مالرو با همکاری رضا سیدحسینی؛ شنبه و یکشنبه کنار دریا/ روبر مرل؛ شیطان و خدا/ ژان پل سارتر؛ خانواده تیبو/ رژه مارتن دوگار از ترجمه‌های اوست. از تالیفات وی می‌توان به فرهنگ فارسی عامیانه و غلط ننویسم اشاره کرد.