به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ همایش بزرگداشت روز شیخ اشراق با همکاری انجمن علمی حکمت و فلسفه ایران و موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه عصر روز گذشته با حضور اساتید فلسفه در موسسه حکمت و فلسفه برگزار شد.
در این مراسم سید مصطفی محقق داماد درباره موضوع «اصول فقه سهروردی، یا سهروردی در محکمه جهل» سخنرانی کرد. وی گفت: سهروردی نامش با حکمت اشراق مانوس است و انگار که هیچ کس توقع ندارد او یک فقیه باشد. حدود ۹ سال پیش در دانشگاه ریاض رساله ای با عنوان «التنقیه فی اصول الفقه» منتشر شد که همگی متفق القول اعتقاد داشتند رساله منسوب به سهروردی است بنابراین معلوم می شود که سهروردی در اصول فقه صاحب نظر بوده است.
وی افزود: در علوم اسلامی ما خیلی از علوم فقط نام علوم اسلامی دارند ولی اغلب آنها ابداعشان اسلامی نبوده و فقط در اسلام رشد کرده اند. علم نحو هم از اینگونه علوم است. فتح الله مجتبایی از نویسندگان و مترجمان کشورمان معتقد است عرب ها «علم نحو» را با استناد به کتاب سیبویه از زبان سانسکریت گرفتند و ریشه آن در سانسکریت است. اما هیچ کس تا حالا نگفته علم اصول غیراسلامی است چون یک علم کاملا اسلامی است و اصول فقه را مسلمانان ابداع کردند.
محقق داماد ادامه داد: یکی از اختلاف نظرهایی که درباره اصول فقه وجود دارد این است که مخترع این علم چه کسی بوده است؟ برخی می گویند ابن خلدون بنیانگذار بوده و برخی دیگر هم شافعی را بنیانگذار می دانند. البته مسلمانان در برخی روایات آورده اند که مخترع این علم دو نفر از شاگردان امام محمد باقر (ع) و امام جعفر صادق (ع) با نام های یونس بن عبدالرحمن و حشام بن حکم بودند که از شافعی زودتر این علم را تدوین کردند.
عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران اضافه کرد: در سال ۱۴۱۸ در دانشگاه ریاض برای اولین بار کتاب «التنقیهات فی اصول الفقه» سهروردی منتشر شد. در این کتاب معلوم می شود که یک فقیه، اجتهاد را علم عقلی تلقی می کند. مرحوم مطهری درباره علم اصول گفته اند: علم اصول خلاء علم فلسفه را پر کرده است.
این مجتهد و حقوقدان تصریح کرد: سهروردی خطاب به دوستانش نوشته است: شما اصرار کردید که درباره علم اصول فقه که اشراق علم دینی است بنویسم ولی برخی از ابناء عصر آن را به سوی بحث‌های جدی کشاندند، او تعریض می‌زند که همه علم آن چیزی نیست که شما دارید و سایر علوم را برایتان آماده می‌کنم و درخواست شما را اجابت می‌کنم و در این اثر گزیده اصول فقه را خالی از حشو و اقوال دیگر فرآورده کرده‌ام. نکته جالب اینکه همه احکام را به پنج دسته تقسیم می کنند اما سهروردی احکام را فقط به حلال و حرام تقسیم کرده است.
استاد حوزه و دانشگاه در پایان گفت: ای کاش قاضی بازپرس پرونده سهروردی کتاب «التنقیهات فی اصول الفقه» سهروردی را خوانده بود آنگاه دلش نمی آمد حکم قتل بدهد مگر اینکه قاضی خودفروخته ای بوده باشد. هرعلمی که غیر وجه الله باشد و انسان را به راه غیرخدا ببرد آتش تلخ طولانی سهمناک است. خدایا ما را از صالحین و عارفان ر اه خودت قرار بده.