فرهنگ امروز/ الهام نداف:
کمال تبریزی، دبیر هجدهمین جشن خانه سینما با اعلام این مطلب که تنها فیلم‌های دارای پروانه نمایش سینمایی می‌توانند در این رقابت سینمایی شرکت کنند، تکلیف سینماگرانی را که فیلم‌های‌شان در گروه هنر و تجربه روی پرده رفته است، مشخص کرد.
با این تصمیم، فیلم‌هایی که در هنر و تجربه اکران شده‌اند و معمولا پروانه نمایش عمومی هم ندارند، نمی‌توانند در جشن خانه سینما شرکت کنند. این تصمیم را شورای سیاستگذاری جشن خانه سینما گرفته و تبریزی هم به عنوان دبیر جشن عنوان کرد با این تصمیم موافق نبوده است.
با رسانه‌ای شدن این تصمیم، امیرحسین علم الهدی، مدیر گروه هنر و تجربه، اعتراض خود را در قالب نامه‌ای گلایه‌آمیز، رسانه‌ای کرد. او در بخشی از نامه خود با اشاره به ابعاد گسترده جشن خانه سینما، عنوان کرد: «سینماگران انتظار دارند تا فیلم‌های سینمای ایران در این جشن در یک فرآیند منطقی ارزیابی شود. » مدیر گروه هنر و تجربه عضویت عوامل یک فیلم سینمایی در خانه سینما را برای حضور آنها در جشن خانه سینما کافی دانست.
«چهارشنبه»، «پات» و «ممیرو» قضاوت نمی‌شوند
او برای اثبات حرفهای خود به هفدهمین جشن خانه سینما که با دبیری همایون اسعدیان برگزار شد، اشاره کرد: « سال گذشته با تعامل دبیر جشن جناب اسعدیان و با استناد به صراحت آیین‌نامه جشن که ذکر کرده بود هر فیلمی که به نمایش عمومی در سینماها درآید می‌تواند مورد داوری قرار گیرد، فیلم‌های سینمای هنر و تجربه چه دارای پروانه ویدیویی و چه سینمایی توسط داوران مورد ارزیابی قرار گرفت و مقرر شد اعضایی که در فیلم‌های ویدیویی متقاضی شرکت در جشن هستند و در صنوف مربوطه عضو هستند بتوانند در بخش‌های تخصصی صنوف داوری شوند.»
در جشن سال گذشته فیلم سینمایی «چند متر مکعب عشق» به کارگردانی جمشید محمودی توانست بیشتر جوایز را به خود اختصاص دهد. این فیلم با پروانه ویدیویی تولید شده بود اما زمان اکران توانست پروانه نمایش سینمایی مشروط بگیرد. در واقع این پروانه نمایش جزو سوابق سینمایی عوامل فیلم قرار نمی‌گیرد و این فیلم به عنوان یک اثر سینمایی با پروانه نمایش ویدیویی مورد ارزیابی قرار گرفت.
اما برخی از ناراحتی‌های علم الهدی به حضور نداشتن فیلم‌هایی چون «چهارشنبه»، «ممیرو» و «پات» که از اتفاقات اکران‌های موفق هنر و تجربه بودند، مربوط می‌شود: « با این تصمیم بازیگری چون شهاب حسینی که مهم‌ترین جایزه تاریخ سینمای ایران را گرفته است نمی‌تواند با فیلم «چهارشنبه» در جشن سینما باشد، فقط به دلیل اینکه فیلم آن بازیگر پروانه ویدیویی دارد یا فیلم تحسین‌شده «ممیرو» که مهم‌ترین جایزه جشنواره پوسان کره جنوبی و چند جشنواره دیگر را گرفته است نمی‌تواند در جشن اهالی سینما شرکت کند. یا فیلم سینمایی «پات» که جوایز زیادی گرفته از جشنواره‌های جهانی چطور؟ و سایر فیلم‌هایی که عوامل عضو خانه سینما در آنها بوده‌اند چطور؟»
به گفته دبیر گروه سینمایی هنر و تجربه، پاسخ شورای سیاستگذاری جشن خانه سینما به قرار دادن این بند در آیین‌نامه جشنواره این است که: «ما فقط به دلیل اینکه فیلم‌های ویدیویی هنر و تجربه نتوانند در جشن حضور یابند این بند از اساسنامه را تغییر دادیم!»
این کارشناس سینمایی در پایان‌نامه خود با کنایه جشن خانه سینما را به برگزارکنندگان آن تبریک و گفت «تعداد زیادی از فیلمسازان سینمای ایران را که افتخارآفرینی کرده و عضو خانه سینما نیز هستند، با این قانون آزرده خاطر کردید و این مساله با وحدتی که خانه سینما باید دنبالش باشد، در تضاد است.»
اما کمال تبریزی می‌گوید دلیل قرار دادن چنین‌بندی این است که «اعضای شورای سیاستگذاری علاقه دارند فیلم‌های گروه هنر و تجربه در یک فرم و شکل متفاوت با دیگر فیلم‌ها ارزیابی شوند. » در واقع قضاوت فیلم‌های هنر و تجربه که به صورت گسترده روی پرده نمی‌روند، در کنار دیگر فیلم‌ها که در سینماهای سراسر کشور اکران می‌شوند، ارزیابی چندان دقیقی نیست. مگر اینکه جشن خانه سینما بخشی را به صورت تخصصی برای ارزیابی این فیلم در نظر بگیرند تا در کنار هم داوری شوند.
با این همه تبریزی در صحبت‌های خود عنوان کرده که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌توانست با ارزیابی دوباره آثاری که پروانه نمایش ویدیویی دارند، برای برخی از آنها پروانه سینمایی صادر کند تا امکان شرکت در جشن را داشته باشند.
به هر حال جشن خانه سینما نیز مانند هر جشنواره‌ای قوانین مربوط به خودش را دارد. اکران‌های گروه هنر و تجربه اکران عمومی تلقی نمی‌شوند چرا که پروانه ساخت ویدیویی دارند. به همین خاطر است که این فیلم‌ها می‌توانند به صورت محدود اکران شوند. اما جشن خانه سینما از نخستین دوره‌های برگزاری‌اش، فیلم‌هایی را مورد قضاوت قرار می‌داد که اصطلاحا به آن فیلم‌های بدنه سینما و جریان اصلی می‌گویند. بنا به اعلام برگزارکنندگان این جشن، شورای سیاستگذاری از تصمیم خود برنمی‌گردد و این بند در این دوره از جشن اجرا می‌شود.
بعضی‌ها نقش منجی را بازی می‌کنند!
غلامرضا موسوی، تهیه‌کننده سینما یکی از اعضای شورای سیاستگذاری هجدهمین جشن خانه سینماست. او ارزیابی فیلم‌های دارای پروانه نمایش عمومی در جشن خانه سینما را یک سنت می‌داند و معتقد است این تصمیم مربوط به امسال نیست و اگر سال‌های گذشته این قانون رعایت نمی‌شده، اشتباه بوده است.
او در گفت‌وگو با «اعتماد» با اشاره به اعتراض علم‌الهدی به این تصمیم گفت: «باید تفاوتی میان سینماگران حرفهای و غیرحرفه‌ای وجود داشته باشد. سینماگرانی که می‌توانند پروانه نمایش عمومی بگیرند و آنهایی که پروانه نمایش آثارشان محدود است.»
موسوی این اتفاق را مساله عجیبی نمی‌داند و تلاش می‌کند گروه هنر و تجربه و دبیر آن را متوجه نواقص موجود در این گروه سینمایی کند. مشکلاتی که این روزها به چشم برخی از سینماگران نیز آمده است و اکران همزمان برخی فیلم‌های روی پرده در سالن‌های محدود این گروه سینمایی چندان به مذاق‌شان خوش نیامده است: «آقای علم الهدی اگر به فکر فیلم‌های گروه هنر و تجربه هستند، لطف کنند فیلم‌هایی که به صورت گسترده در سینماها اکران می‌شوند، در این گروه اکران نکنند. با این کار به فیلم‌های هنر و تجربه ظلم می‌شود. مثلا همین حالا فیلم سینمایی «لانتوری» که هم تجربی و هم هنری و فیلم بسیار خوبی است، با وجود داشتن ٢٦ سالن برای اکران چرا باید در سالن‌های محدود گروه هنر و تجربه هم اکران شود؟»
موسوی در پایان به این مساله اشاره کرد که گروه هنر و تجربه یک گروه سینمایی کاملا تخصصی است که همه مسائل مربوط به آن باید به صورت تخصصی دنبال شود. او همچنین تاکید کرد «بعضی آدم‌ها می‌خواهند نقش منجی را در سینمای ایران بازی کنند اما برخی حرف‌ها عوامانه است و گفتنش سبب راه افتادن بحث‌های عوامانه می‌شود.»
روزنامه اعتماد