به گزارش فرهنگ امروز به نقل از روزنامه شرق؛ معاونت امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات سازمان فناوری اطلاعات ایران، با تحلیل وضعیت امنیت رایانه‌ای در جهان امروز در بسته حمایتی توسعه شبکه‌های اجتماعی داخلی، توصیه‌هایی را برای حفظ حریم خصوصی کاربران در شبکه‌های اجتماعی آنلاین منتشر کرده است. براساس آمارهای ارائه‌شده در این بسته حمایتی، تحقیقات متعددی از سوی مؤسسات معتبر بین‌المللی درباره رفتار کاربران در فضای مجازی و عضویت آنها در شبکه‌های اجتماعی صورت گرفته است که نتایج آن از اعتمادنداشتن کاربران به این شبکه‌ها حکایت دارد. نکته درخور توجه در این تحلیل آمارهای ارائه‌شده بود که براساس گزارش مؤسسه آمریکایی eMarketer نشان می‌دهد در سال ۲۰۱۸ بیش از ٢,٤ میلیارد کاربر شبکه اجتماعی در سطح جهان وجود خواهد داشت.
افرادی که به اطلاعات کاربران دسترسی دارند
در شبکه‌های اجتماعی اولیه، توجه کمی به کنترل دسترسی و افشای اطلاعات کاربران وجود داشت و بعد از ایجاد اولین توده عظیم کاربران شبکه‌های اجتماعی، به این مسئله به طور فزاینده توجه شد. رفته‌رفته کاربران خواستار حفاظت از اطلاعات منتشرشده به وسیله آنها در این شبکه‌ها شدند و هم‌اکنون حفظ حریم خصوصی، به یکی از مطالبات اصلی کاربران در شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است. به‌تازگی با ارائه شکایت‌های قانونی مختلف، این سؤال مطرح می‌شود آیا محتویات موجود در این شبکه‌ها به صورت نادرست یا غیرمجاز منتشر می‌شوند یا خیر و چه کسانی به این اطلاعات دسترسی دارند.
کاربران و چالش تضمین حفاظت از اطلاعات
با توجه به اینکه اطلاعات ذخیره‌شده از سوی کاربران در شبکه‌های اجتماعی می‌توانند مواردی مثل عکس، فیلم، اطلاعات شخصی و محل سکونت باشند، دریافت این اطلاعات به وسیله افراد غیرمجاز و با اهداف سوء، می‌تواند موجب ضررهای جانی و مالی و در کمترین حالت، آزار و اذیت روانی باشد. بنابراین چگونگی تضمین حفاظت از این‌گونه اطلاعات از سوی شبکه‌های اجتماعی، یکی از چالش‌های کلیدی استفاده از این شبکه‌ها خواهد بود و درهمین‌راستا نیز تمایل کاربران به حفظ حریم خصوصی در این شبکه‌ها رو به افزایش است. روند روبه‌رشد کاربران شبکه‌های اجتماعی گواه این مسئله خواهد بود که به رعایت مسائل امنیتی و حریم خصوصی در این شبکه‌ها نیز باید بیش‌ازپیش توجه و اهمیت داده شود. همچنین در تحقیقی به وسیله مؤسسه CNBC، میزان اعتماد کاربران شبکه اجتماعی فیس‌بوک به نگهداری از اطلاعات شخصی آنها از سوی این شبکه بررسی شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد حدود ۶۰ درصد از کاربران، تقریبا اعتمادی به فیس‌بوک در این زمینه ندارند. علاوه بر این، ۲۸ درصد از کاربران اعتماد متوسطی به این شبکه دارند و بنابراین این دسته از کاربران نیز اطلاعات حساس خود را در فیس‌بوک قرار نمی‌دهند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت این شبکه اجتماعی نتوانسته است به انتظارات کاربران در زمینه حریم خصوصی پاسخ مناسب بدهد.
نگرانی نوجوانان از حفظ حریم خصوصی
در بررسی دیگر به وسیله مرکز تحقیقات Pew، تنظیمات حریم خصوصی نوجوانان در کشور آمریکا برای شبکه اجتماعی فیس‌بوک بررسی شده است. نتایج حاصل از این بررسی بیان می‌کند ۶۰ درصد نوجوانان، دسترسی به اطلاعات خود را با بالاترین سطح حفظ حریم خصوصی تنظیم کرده‌اند. این مسئله نشانگر گرایش به حفظ حریم خصوصی در این رده سنی است که دلیل اصلی آن، جلوگیری از آسیب‌های احتمالی عضویت در شبکه‌های اجتماعی است. علاوه بر این، ۲۵ درصد از این گروه سنی، تنظیمات حریم خصوصی را در سطح متوسط و ۱۴ درصد نیز در سطح عمومی قرار داده‌اند. اگرچه نگاه به نتایج گفته شده، می‌تواند گواهی بر تمایل و گرایش نوجوانان به حفظ حریم خصوصی آنها در شبکه‌های اجتماعی باشد، اما این آمارها مستقل از میزان آگاهی نوجوانان از لزوم حفظ حریم خصوصی استخراج شده است. نتایج نظرسنجی مؤسسه madia common sense نشان می‌دهد میزان آگاهی نوجوانان از سیاست‌های حفظ حریم خصوصی در شبکه‌های اجتماعی مناسب نیست. در این نظرسنجی، درصد افرادی که از سیاست‌های حریم خصوصی در شبکه‌های اجتماعی مطلع نیستند، با درصد افرادی که تنظیمات حریم خصوصی فیس‌بوک خود (به عنوان یک شبکه اجتماعی فراگیر) را در حالت عمومی قرار داده‌اند، مطابقت می‌کند. این مسئله می‌تواند تأییدکننده این موضوع باشد که قرارگرفتن تنظیمات روی حالت عمومی می‌تواند ناشی از آگاهی‌نداشتن از سیاست‌های حریم خصوصی شبکه‌های اجتماعی باشد. بنابراین افزایش آگاهی عمومی می‌تواند موجب تغییر در وضعیت اشاره شده و رعایت هرچه بیشتر مسائل حریم خصوصی به وسیله نوجوانان شود. تهدیدات جانی و مالی، بیشتر از هرکسی، نوجوانان را در شبکه‌های اجتماعی تهدید می‌کند و آگاهی آنان از تهدیدات، می‌تواند از بروز مشکلات و آسیب‌های موجود در این زمینه برای این قشر جلوگیری کند. به‌همین‌دلایل مرکز تحقیقاتی Pew نیز آمارهایی درباره اطلاعات خصوصی منتشرشده از سوی نوجوانان در رسانه‌های اجتماعی ارائه داده است. این اطلاعات از نام، عکس و تاریخ تولد گرفته و تا روز تولد، آدرس رایانه، محل زندگی و شماره تلفن آنها متغیر است. استخراج این اطلاعات به وسیله بدخواهان، می‌تواند منجر به سوء‌استفاده‌های تبلیغاتی، مالی و حتی جانی شود و طبیعتا انتشار این اطلاعات حساس می‌تواند به دو دلیل آگاهی‌نداشتن از مسائل امنیتی و حریم خصوصی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، با اعتماد کاذب به این شبکه‌ها انجام شده باشد. نگرانی‌های حریم خصوصی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در سال ۲۰۱۴ از دیدگاه رده سنی ۱۵ تا ۳۵ سال در ایالات متحده، آمارگیری جالب دیگری است که از سوی Fortinet در این زمینه انجام شده است. براساس این آمارگیری، حدود ۲۷ درصد از افراد نگران شناسایی اطلاعات خصوصی‌شان مثل برنامه‌های کاری و تفریحی هستند. حدود ۲۵ درصد نگران دسترسی بازاریاب‌ها و سازمان‌های تبلیغاتی به اطلاعات آنها هستند. حدود ۲۱ درصد نگرانی در این زمینه ندارند و ۲۳ درصد نیز اصلا اطلاعات خصوصی خود را منتشر نمی‌کنند. نتایج سه نظرسنجی انجام‌شده به وسیله مؤسسه تحقیقاتی Bitkom شامل اطلاعات جالبی است. در نظرسنجی اول از افراد پرسیده شده چه جنبه‌هایی از تنظیمات حریم خصوصی شبکه‌های اجتماعی برای شما اهمیت دارد. در پاسخ به این سؤال بیش از ۹۳ درصد افراد حذف اطلاعات موجود بدون هرگونه مشکلی را مهم‌ترین ویژگی حریم خصوصی برای شبکه‌های اجتماعی بیان کرده‌اند. همچنین حدود ۹۱ درصد قابل تنظیم‌بودن مشاهده‌پذیری اطلاعاتشان برای افراد یا گروه‌های خاص را مطرح کرده‌اند. ۸۷ درصد نیز مشاهده‌پذیری پست‌هایشان از سوی افراد مجاز را هم ارزیابی کرده‌اند. ۸۳ درصد قابلیت‌نداشتن شناسایی نمایه‌شان به وسیله موتورهای جست‌وجو را مهم توصیف کرده‌اند. ۸۲ درصد قابلیت مسدودسازی و جلوگیری از برچسب‌گذاری آنها در عکس‌ها و پست‌ها از سوی افراد دیگر را به عنوان یک تنظیم مهم پیشنهاد داده‌اند. ۷۸ درصد به‌طورکلی قابلیت‌نداشتن مشاهده نمایه‌شان در شبکه اجتماعی را مهم جلوه داده‌اند و ۷۰ درصد نیز مسدودسازی درخواست‌ها را مطرح کرده‌اند. در همه موارد، درصدهای ارائه‌شده بالا است و می‌توان نتیجه گرفت ارائه همه این موارد در شبکه‌های اجتماعی حیاتی ارزیابی می‌شود.
درخواست ۸۰ درصد کاربران برای اعمال مقررات سخت‌گیرانه
در نظرسنجی دوم، میزان موافقت افراد با برخی نکات درباره امنیت شبکه‌های اجتماعی پرسیده شده است. در این نظرسنجی حدود ۹۱ درصد از افراد تأیید کرده‌اند شبکه‌های اجتماعی باید روش‌های حفاظت از داده بهتری داشته باشند. ۹۰ درصد متذکر شده‌اند شبکه‌های اجتماعی باید نحوه استفاده از اطلاعات خصوصی افراد را بهتر توضیح دهند. ۸۱ درصد اظهار کرده‌اند باید یک مهر تأیید کیفیت برای شبکه‌های اجتماعی در زمینه حفاظت از داده‌ها وجود داشته باشد. ۸۰ درصد نیز از حکومت درخواست داشته‌اند مقررات سخت‌گیرانه‌تری را برای حفاظت از داده در شبکه‌های اجتماعی وضع و اجبار کند. درهمین‌حال، ۶۵ درصد افراد اعلام کرده‌اند اطلاعاتی درباره چگونگی حفاظت از داده‌های خود در شبکه‌های اجتماعی ندارند. در این میان، فقط ۴۰ درصد بیان کرده‌اند سرویسی که شبکه اجتماعی ارائه می‌دهد، حق دسترسی به داده‌های شخصی را دارد. علاوه بر این، فقط ۲۲ درصد بیان کرده‌اند مراقبتی روی اتفاقات رخ‌داده در داده‌هایشان در شبکه‌های اجتماعی ندارند. بنابراین از بررسی موارد گفته‌شده در این نظرسنجی، می‌توان به طور کلی به اعتمادنداشتن کاربران به شبکه‌های اجتماعی دست یافت. در نظرسنجی سوم، اهمیت برخی نکات هنگام انتخاب یک شبکه اجتماعی برای استفاده از سوی کاربران در نظر گرفته شده است. در این نظرسنجی ۹۵ درصد افراد حفظ امنیت و حریم خصوصی اطلاعات شخصی خود را به عنوان عامل کلیدی برای انتخاب شبکه اجتماعی مورد استفاده خود معرفی کرده‌اند. ۹۴ درصد تأکید کرده‌اند باید کنترل و استفاده از داده‌های شخصی به وسیله شبکه اجتماعی طبق استانداردهای حفاظت از داده صورت پذیرد. ۹۳ درصد اظهار کرده‌اند تنظیمات حریم خصوصی باید گسترده (یعنی در برداشتن همه حالت‌ها) و ساده باشد. ۸۸ درصد نیز ویژگی‌های شبکه را مدنظر قرار داده‌اند و ۸۱ درصد عضوبودن دوستان، همکاران و خانواده خود در آن شبکه را ملاک انتخاب خود قرار می‌دهند. ۶۰ درصد نیز بین‌المللی‌بودن شبکه اجتماعی را مورد توجه قرار داده‌اند. همان‌طور که دیده می‌شود، باز هم حفظ امنیت و حریم خصوصی در رأس مطالبات کاربران از شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته است.