به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ «حرف آخر» یکی دیگر از مجموعه کتاب‌های آیدین آغداشلو بوده که دربردارنده ۷۲ مقاله در حوزه‌های مختلف نقد، نگارگری، نقاشی، خوشنویسی، سینما، تاریخ، باستان‌شناسی، یاد و خاطره است.
در مقدمه این کتاب آمده است: «نام این کتابِ آخرم را دوست عزیزی انتخاب کرد، با تأکید بر این نکته که باید جایی از مقدمه بیاورم که این نه آخرین کتابم خواهد بود و نه آخرین حرفم!- و آفرین بر نظر پاک و خطا پوشش باد!
«حرفِ آخر» حرف آخر همین لحظه است؛ حرف آخر آدمی است که دارد حاصل عمرش را جمع‌وجور و جمع‌بندی می‌کند و اتمام‌حجتی دارد با خودش و دارد گزارشی می‌دهد از دستاورد سال‌های اخیرش ـ و نه سال‌های آخرش! و سال‌های آخر عمر را چه کسی می‌داند که کِی است؟ و می‌شود هشتاد سال عمر کرد که در آن برداشتن لیوانی کوچک و ورق زدن کتابی قطور عملی شاق و آرزویی دور و دراز باشد!
این کتاب هم مثل آن هفت‌تای دیگر مجموعه‌ای از مقاله‌هایی است که اینجا و آنجا پراکنده و اغلب دور از دسترس، قبلاً در روزنامه‌ها و مجله‌ها چاپ‌شده‌اند».
کمال‌الملک، بهمن محصص، کامران کاتوزیان، محمد بهرامی، مرتضی ممیز، قباد شیوا، علیرضا آستانه، مسعود معصومی، نیما یوشیج، صادق هدایت، ناصر وثوقی، جلال آل احمد، علی حاتمی، احمد شاملو، فروغ فرخزاد، داریوش شایگان و احمدرضا احمدی از افرادی هستند که گفتارهایی به بیان یا قلم آغداشلو از آن‌ها در «حرف آخر» آمده است.
در صفحه ۱۰۴ «حرفِ آخر» در مطلبی با تیترِ «درباره جلال آل احمد» و زیر عنوان« همه از او حساب می‌برند» می‌خوانیم: «پرحرفی نمی‌خواهم بکنم، فقط دوست دارم به اشاره مختصری بپردازم و آن اینکه سهم آل احمد نویسنده، سهم آل احمد نثرنویس، در پسِ ابر قطور شخصیت او در وجوهِ دیگرش پنهان مانده شخصیت او، ابری شد و بر آن سایه انداخت و اگر بشود که دوباره نگاه کرد به قصه‌هایش و به نثرش، شاید به نتایجی برسیم که برخلاف نظر او و منتقدان همان دوره باشد.
به‌زعم من شخصیت ادبی آل احمد، ادبی که می‌گویم منظورم قصه است و ادبیات است و منظورم ادبیات خالص است، منظور ادبیات از نوع ژان پل سارتری، ادبیات در خدمت تعهدات مختلف نیست، منظورم خلص ادبیات است، نویسندگی است، قصه‌نویسی است که چه هنر بزرگی است و چه امر شگفت‌انگیزی است، از این منظر اگر بخواهیم به کار آل احمد نگاه کنیم، به‌زعم من که هیچ هم ادعای نقد ادبی ندارم در این مورد، دو هلال پرانتزی که زندگی نویسندگی و ادبی آل احمد را دربر می‌گیرد، دو کتاب است که کتاب‌های مفصلی هم نیستند که شاید قطر دو جزوه را داشته باشند: یکی مدیر مدرسه است که دهباشی عزیزم اطلاق رمان به آن کردند، خب حجمش خیلی کمتر از آنی است که بتوانیم اسم رمان را روی آن بگذاریم و شاید بتوانیم بگوییم قصه کوتاه دراز، یکی مدیر مدرسه است و یکی کتاب درخشان سنگی بر گوری و هر دو بسیار به هم شبیه‌اند و هر دو حدیث نفس‌اند و هر دو وجوه مشترکی دارند که می‌خواهم اشاره مختصری به آن بکنم و بگذرم».
چاپ نخست کتاب «حرفِ آخر» به قلم آیدین آغداشلو با شمارگان یک‌هزار و ۵۰۰ نسخه در ۴۶۴ صفحه، از سوی انتشارات کتاب آبان و انتشارات دید روانه بازار نشر شده است.