به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ آیت الله محی الدین حائری شیرازی، استاد حوزه علمیه قم در سلسله نشست های تخصصی حکمت هنر ویژه طلاب هنرمند که در نگارستان اشراق برگزار شد، به رابطه فرم و محتوا پرداخت و اظهار داشت: اگر رابطه فرم و محتوا را به صورت معادله بیان کنید، محتوا خود را به فرم دیکته می کند و هنرمند باید به روی این مسئله دقت کند؛ فرم یک امر انتخابی و اختیاری هنرمند است؛ آهنگ و ریتم به تبعیت از محتوا به وجود می آید؛ گوینده فرم را انتخاب نکرده، بلکه احساسات وی آن را به وجود می آورد.
محتوای فاخر باید ظرفی فاخر داشته باشد
وی درباره محتوا و فرم فاخر گفت: محتوا خواسته خود را در فرم دیکته می کند و محتوای فاخر جز در فرم فاخر تجلی نمی کند؛ محتوای هر چه سنگین تر باشد، وادار می کند که بسته بندی سنگین تر شود، همانطور که کادو متناسب با محتوای آن است؛ محتوای فاخر باید ظرفی فاخر داشته باشد.
استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: حماسه محتوایی است که برای خود محتوایی می طلبد. بیشتر شعرهای فردوسی حماسی است و به این خاطر وزن خاص خود را می طلبد و اشعار سایر شاعران نیز این گونه است.
وی اظهار داشت: فرمِ محتوای فاخر، فاخر می شود؛ به عنوان مثال شعر نو به خاطر محتوای نوی خود به وجود آمد و با شعر سنتی بسیار متفاوت است، چرا که شرایط جدیدی به وجود آمده است.
ارتباط گیری با هنرمندان اسلامی و آثار آنها لازمه انجام کار هنری در اسلام
آیت الله حائری شیرازی ضمن تأکید بر ارتباط گیری با آثار هنرمندان اسلامی گفت: کسانی که می خواهند در اسلام کار هنری کنند، باید با هنرمندان اسلامی بسیار سر و کار داشته باشد که از جمله آنها محتشم کاشانی بوده که به شدت تحت تأثیر عاشورا است و شعر او به اندازه ای در جامعه تأثیر گذار بوده که روی علم های عزاداری شعرش قرار دارد.
وی به ضرورت توجه به هنر روز پرداخت و تصریح کرد: هنر در زمان ما تحولات زیادی داشته است که باید به آنها توجه شود؛ در این زمان با بیل مکانیکی سر و کار دارید و باید به هنر روز توجه کنید، چرا که رسانه های امروز نسبت به ۵۰ سال قبل مثل بیل مکانیکی نسبت به بیل دستی است؛ این تحول پیدا شده است و اگر بخواهید فرزند زمان باشید، باید هنرتان بیل مکانیکی باشد و نباید با بیل دستی درجا بزنید.
استاد حوزه علمیه قم اظهار داشت: علوم انسانی و هنر غرب را بفهمید و سپس فکر کنید و اشکالات آن را متوجه شوید و هنر اسلامی را عرضه و از آن دفاع کنید، به طوری که اگر به دانشگاه های اروپا مقاله دادید و یا حضور پیدا کرد، آن را به رسمیت بشناسند و بپذیرند؛ دانشگاه تهران به درد شما نمی خورد، اینها مقلد هستند و چه بسا مطلبی درباره اسلام بگویید و دانشگاه تهران رد کند، اما لندن بپذیرد، چرا که معمولا اساتید دانشگاه مترجم کتاب های آنها هستند.
وی با بیان این که خشکسالی به خاطر اسلامی خواندن ربا است، گفت: اگر میخواهید در علوم انسانی کارهایی را انجام دهید و مثل بانکداری اسلامی کنید، بهتر آن است که وارد این کار نشوید؛ بانکداری را ابتدا بدون قرض کردیم و سپس آن را بدون ربا اعلام کردیم و در ادامه آن را حلال کردیم؛ ما دو گناه انجام دادیم، آن موقع که ربا حرام بود، نمی گفتیم که خدا گفته، اما اکنون می گوییم که این حکم، حکم خدا است و خدا پذیرفته، لکن خدا نخواهد بخشید؛ ما هم گناه ربا و هم بُهتان حلال بودن آن را داریم؛ خشکسالی به خاطر اسلامی خواندن ربا است؛ بهره ای که بانک ها می گیرند هجده درصد است، این درصد بابت چیست؟ میگویند که بابت کارمزد است و با این کلمه آن را حلال می کنند.
توصیه استاد حوزه علمیه قم به طلاب هنرمند
آیت الله حائری شیرازی با بیان توصیه هایی به طلاب هنرمند تصریح کرد: مواظب باشید که هنر مثل بانکداری نشود و اشتباهی که در بانکداری شد این بود که هنوز پول دشمن را نشناخته، درباره آن قضاوت کردند و فتوا دادند. امام راحل فرمودند هر کس گمان کند احکام درهم و دینار در پول رایج جاری است، اگر او اعلم من فی الارض هم باشد، مجتهد در حکم است و موضوع را نشناخته است. ببینید اختلاف اسلام با هنر در غرب کجاست؟ کمالات آن ها را رد نکنید و معایب آنها را تأیید نکنید و درباره اسلام هم بد شناختن ها را اصل قرار ندهید، چرا که در اسلام شناسی در مسئله هنر مشکل دارید.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در حلال و حرام به هیچ وجه سلیقه ای قبول نکنید؛ اگر می خواهید از اسلام دفاع کنید، باید فحش و تهمت را برای خود بخرید. اگر دیدید که اسلامی است، تأیید کنید و از هیچ چیزی نترسید و اگر ندیدید، بایستید تا مسأله روشن کنید.