فرهنگ امروز/ الهام نداف:
سی و سومین جشنواره فیلم کوتاه تهران نیز به سبک و سیاق دیگر دورهمی‌های سینمایی، شبی را به عباس کیارستمی اختصاص داد. این مراسم با حضور برخی مدیران سینمایی و همچنین تعدادی از هنرمندان و شاگردان زنده‌یاد کیارستمی در پردیس چهارسو برگزار شد. در این مراسم علیرضا کریمی صارمی، مدیر جشنواره فیلم کوتاه تهران و نگار اسکندرفر، مدیر موسسه کارنامه از جایگاه زنده‌یاد کیارستمی در دنیا و تربیت شاگردان او گفتند. اسکندرفر در بخشی از صحبت‌های خود، برپایی کارگاهی با مدیریت کیارستمی را در موسسه کارنامه یادآوری کرد: «پس از اعلام برگزاری کلاس‌های فیلمسازی، در سه روز اول یک‌هزار و ٢٠٠ نفر ثبت‌نام کردند. کیارستمی با شیوه گزینشی جذب هنرآموزان موافق نبود و اعتقاد داشت که همه باید در این کلاس‌ها حضور داشته باشند.»
او شاگردان کیارستمی را میراث این فیلمساز فقید دانست، شاگردانی که بعد از رفتن کارگردان «خانه دوست کجاست» نمی‌دانستند باید چه کنند: «در این میان تصمیم گرفتند که فیلم‌هایی را برای کیارستمی بسازند. با دو سوژه «زندگی و دیگر هیچ» و «به یاد کیارستمی» ٥١ فیلم ساخته شد. این فیلم‌ها در مدت کوتاهی ساخته شد اما همه آنها با عشق کار کردند.
حالا شاگردان کیارستمی کار می‌کنند و قرار است با توجه به آموزشی که دیده‌اند، انتقال آموزش‌ها را دنبال کنند. از همین رو در شب عباس کیارستمی در این جشنواره، ١٧ فیلم یک دقیقه‌ای ساخته شاگردان این فیلمساز و همچنین فیلم «٧٦ دقیقه و ١٥ ثانیه با عباس کیارستمی» ساخته سیف‌الله صمدیان، برای حاضران به نمایش درآمد.
حضور ابراهیم حاتمی‌کیا ،کارگردان سینما نیز، یکی از اتفاقات جشنواره فیلم کوتاه بود، که علاقه‌مندان زیادی را برای حضور در نشست «سینما و یک دیدگاه» ترغیب کرد. حاتمی‌کیا در این نشست از فشارهایی که بر روی کارگردانان مولف است، صحبت کرد. فشاری که در نهایت فیلمساز را مجاب می‌کند به سمت جشنواره‌ها برود و اجازه دیده شدن در آن جشنواره‌ها را پیدا می‌کنند. او همچنین از آزادی موجود در دهه ٦٠ گفت: «در دهه ٦٠ فیلمسازان زیادی وجود داشتند که خارج از ایران و در جشنواره‌های مختلف، طیفی از آنها کنار هم می‌ایستادند که هر کدام زبان خود را داشتند.» حاتمی کیا در بخشی از این نشست در مقابل علاقه‌مندان به فیلمسازی، به توصیف جهان خود پرداخت: «هیچ‌وقت ادعای فیلمسازی حرفه‌ای نداشتم و تنها چیزهایی را که بلد هستم می‌سازم. من جهانی را توضیح می‌دهم که برای خودم است که شاید در این جهان سر آنها کتک می‌خورم و عده‌ای را عصبانی می‌کنم.»
کریستف رضاعی، آهنگساز معتبر و صاحب‌نام سینمای ایران نیز از مهمانانی بود که به جشنواره فیلم کوتاه تهران، رونق دو چندان بخشید و در این جشنواره نشست تخصصی موسیقی فیلم کوتاه برگزار کرد.
او موسیقی و فیلم را از هنرهای تجربی می‌داند که بر اساس حس هنرمند ساخته می‌شود و از درون او اتفاق می‌افتد، بدون اینکه یک قانون خاصی پشتش باشد. رضاعی به تاریخ موسیقی فیلم نیز، اشاره داشت: «موسیقی فیلم بین سال‌های ١٨٩٥ تا ١٩٣٠ در فیلم صامت وارد شده است. در واقع موسیقی از ابتدا با فیلم همراه بوده است، یعنی اگر این دو هنر را به عنوان هنر تجربی ببینیم، از اول با هم بوده‌اند.»
او در بخشی از این نشست، توضیحاتی درباره آهنگسازی در فیلم‌های مستند، کوتاه و بلند، ارایه داد. به عقیده رضاعی فیلم مستند جایگاه خودش را دارد و خیلی پیچیده است و احتیاج داریم دخالت‌هایی را برای بیشتر نشان دادن آن واقعیت اعمال کنیم. فیلم کوتاه یا تجربی نیز جزو آزادترین ابزارهای فیلمسازی است و از طرفی جزو فقیرترین‌ها است.
به گفته این آهنگساز، اگر فکر کارگردان پشت این باشد که از موسیقی‌های ساخته‌شده برای فیلم کوتاه استفاده کند، ایرادی ندارد و روی کار تاثیر دارد اما برخی مواقع از لحاظ کپی رایت و مفهومی درست نیست که از سایر موسیقی‌ها استفاده کرد. کریستف رضاعی در پایان به هنرجویان موسیقی و علاقه‌مندان به این حوزه توصیه کرد هر چه بیشتر گوش بدهند، ببینند و آنالیز کنند که موسیقی استفاده شده در فیلم‌ها چیست و چرا استفاده شده است. او معتقد است خیلی وقت‌ها موسیقی در فیلم یک اتفاق است و نمی‌توان آن را توضیح داد، اما ممکن است اصل ماجرا همان لحظه اول اتفاق بیفتد، پس باید به حس‌ها اعتماد کرد.
با وجود برگزاری چنین برنامه‌ها و نشست‌هایی، سی و سومین جشنواره فیلم کوتاه تهران سومین شب خود را در حالی پشت سر گذاشت که تمامی سانس‌های نمایش فیلم‌ها به ویژه فیلم‌های کوتاه داستانی در پردیس سینمایی چارسو صف‌های طویلی از علاقه‌مندان به سینمای کوتاه را شاهد بود. این جمعیت که با نزدیک شدن به ساعت‌های آخر شب رفته رفته افزایش می‌یافت، در سانس‌های ٢١:٣٠ و با نمایش فیلم‌های مسابقه سینمای ایران به اوج خود رسید، به طوری که بیش از نیمی از جمعیت به علت پر شدن صندلی‌ها و فضای سالن، پشت درب ماندند. این درحالی است که امسال جشنواره فیلم کوتاه تهران پس از دومین تجربه برگزاری خود در پردیس سینمایی چارسو، سالن یک را که بزرگ‌ترین سالن این پردیس محسوب می‌شود، به نمایش فیلم‌های بین‌الملل اختصاص داده و کوچک‌ترین سالن یعنی سالن شماره پنج، فیلم‌های کوتاه داستانی بخش مسابقه که بیشترین مخاطبان را دارد، به نمایش می‌گذارد و در نتیجه متاسفانه بسیاری از جوانان مشتاق فیلمسازی و علاقه‌مندان به سینمای کوتاه که از راه‌های دور و شهرهای مختلف برای کسب تجربه و برآورد فیلم‌های کوتاه سال به جشنواره فیلم کوتاه تهران می‌آیند، در این روزها با صف‌های طولانی در کاخ جشنواره روبه‌رو می‌شوند که گهگاه به علت پر شدن سالن‌هایی که حتی روی پله‌هایش هم تماشاگران نشسته‌اند، از تماشای فیلم‌های مورد علاقه‌شان محروم می‌مانند.
جمعه‌شب در یکی از همین صف‌های عریض و طویل که برای دیدن فیلم‌های کوتاه داستانی تشکیل شده بود، نظر تعدادی از افراد را درباره این وضعیت جویا شدیم. بیشتر آنان که مخاطبان هر ساله این جشنواره به حساب می‌آیند، معتقدند که امسال شاهد و درگیر شلوغی‌های بیشتری برای دیدن فیلم‌ها به ویژه در سانس‌های نمایش‌دهنده فیلم‌های داستانی و مسابقه ملی هستند.
نظر یک جوان ٢٩ ساله تهرانی که خود نیز فیلم کوتاه می‌سازد، این است که چنین سالنی جوابگوی این حجم جمعیت نیست. او می‌گوید: علاقه‌مندانی که به این جشنواره می‌آیند، درصددند تا خودشان هم فیلم کوتاه بسازند، پس می‌خواهند سینمای روز ایران را رصد کنند. در واقع بیشتر افراد برای دیدن فیلم‌های ایرانی به اینجا آمده‌اند. در سانس‌های نمایش فیلم‌های مستند و خارجی به ویژه آسیای شرقی اصلا چنین مشکلی در سالن‌ها به وجود نمی‌آید.
در این صف یک جوان دیگر که برای شرکت در جشنواره از مشهد به تهران آمده است، با انتقاد از وضعیت پیش آمده می‌گوید: افرادی که برای تماشای فیلم‌های یک سانس می‌آیند، عملا از نمایش فیلم‌ها در سانس بعدی جا می‌مانند چون صف فیلم‌های سانس بعد از یک ساعت قبل بسته شده و ما که در سالن مشغول دیدن فیلم‌های سانس قبل هستیم قاعدتا فیلم‌های سانس بعد را از دست می‌دهیم. او ادامه می‌دهد: سالن‌های سینمایی پردیس چارسو کفاف چنین جشنواره‌ای با این حجم از جمعیت را نمی‌دهد مگر آنکه از تعداد فیلم‌های مستند یا بین‌الملل کم کنند تا سالن‌ها جوابگوی سینمای داستانی باشند.
یک جوان دیگر در صف می‌گوید: در شأن و منزلت هنرمندان و هنردوستان سینمای ایران نیست که برای تماشای فیلم‌های سینمای‌شان این‌گونه در صف بایستند و همدیگر را هل بدهند در نهایت هم با درب‌های بسته سالن روبه‌رو شوند. امیدوارم از سال آینده بازنگری در اختصاص سانس‌ها صورت گیرد و به فیلم‌های داستانی که مخاطب بیشتری دارند، سالن‌های بیشتری دهند یا حداقل از مجموعه‌های دیگر سینمایی که سالن‌های بزرگ‌تری دارند، استفاده شود.
با این اوصاف و با در نظر گرفتن این مهم که در ایران هیچگاه فرصتی به اکران فیلم‌های کوتاه داده نمی‌شود و بیشتر آنها فقط یک بار آن هم در جشنواره فیلم کوتاه تهران به نمایش درمی‌آیند و این تنها فرصتی است تا علاقه‌مندان این فیلم‌ها را به تماشا بنشینند، و از طرفی دیگر با روند افزایش روزافزون مخاطبان سینمای کوتاه و جشنواره فیلم کوتاه تهران، باید منتظر ماند و دید انجمن سینمای جوان به عنوان متولی و برگزارکننده مهم‌ترین جشنواره فیلم کوتاه ایران برای برپایی سی و چهارمین دوره خود بازهم پردیس سینمایی چارسو را انتخاب می‌کند؟
روزنامه اعتماد