به گزارش فرهنگ امروز به نقل از اعتماد؛ حرف از تقلب علمی و رشد خارج از منطق مقالات ISI ایرانی خیلی وقت است که هراز گاهی سوژه گزارش و بحث می‌شود. از فروش پایان‌نامه و پژوهش و مقاله در خیابان انقلاب تهران گرفته تا موارد اتهامی به برخی از اساتید دانشگاه که گاهی جای‌شان را در خبرها و حتی انتقادات دانشجویی باز می‌کنند. این‌بار اما ناشر مجلات نیچر، ٥٨ مقاله دانشمند ایرانی را به دلیل جعل علمی و دستکاری از سوی نویسندگانش، تعلیق کرد. با انتشارگسترده این خبر و البته مطرح شدن نام برخی از چهره‌ها و مدیران سرشناس در وزارت علوم، وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد، واکنش‌های محکم‌تری از قبل از سوی وزیران و معاونان دو وزارتخانه در خصوص برخورد با تقلب علمی منتشر شد. در دو روز گذشته وزیر بهداشت و سخنگوی این وزارتخانه وجود تخلف را پذیرفتند و از برخورد با متخلفان صحبت کردند در حالی که وزیر علوم در واکنشی متفاوت حذف مقالات محققان ایرانی را «مشکوک» دانست و یکی از دلایل آن را «مواضع خصمانه علیه ایران» عنوان کرد. در آخرین روزهای نمایشگاه مطبوعات وزیر بهداشت در بازدید از غرفه رسانه‌های مختلف در خصوص موضوع تخلفات علمی در زیرمجموعه وزارت بهداشت صحبت کرد و ضمن تایید اصل موضوع، شایعات موجود در خصوص وجود مدیران شناخته‌شده این وزارتخانه را در لیست افراد متخلف رد کرد و به روزنامه ایران گفت: «اینها همه دروغ است انتساب مقاله‌های دستکاری شده و جعلی به بنده و معاون وزارت بهداشت، کار فضای مجازی است وگرنه افرادی که از آنها اسم برده‌اند در رشته خودشان جزو بهترین‌ها هستند. وی تصریح کرد: گزارشی که در خصوص سرقت علمی از سوی مجله نیچر منتشر شده، کاملا درست بود. در واقع این گزارش از دانشگاه‌هایی که اعضای هیات علمی آنها در دانشگاه آزاد، وزارت علوم و برخی نیز در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور هستند، منتشر شده است.»روز گذشته سخنگوی این وزارتخانه توضیحات کامل‌تری در این مورد داد. خبرگزاری ایرنا از قول ایرج حریرچی نوشت: «برخی از این تقلب‌ها مایه شرمندگی است، همه این متقلبان به کمیته‌های تخلفات معرفی و اگر پاداش یا ارتقا گرفته باشند از آنان پس گرفته می‌شود.» او با تاکید بر اینکه ایران دانشمندان بزرگی در عرصه پزشکی دارد که توانسته‌اند در ٣٠ سال گذشته کشور را به رتبه ١٦ تا ١٧ دنیا از نظر تولیدات علمی در حوزه پزشکی برسانند، اشاره کرد که این موضوع به معنی این نیست که کوچک‌ترین مماشاتی با افراد متخلف صورت خواهد گرفت و برای حفظ صیانت از جایگاه دانشمندان ایرانی حتما با متقلبان برخورد جدی می‌شود. به گفته حریرچی نویسندگان این مقالات که در آنها تقلب شده است، در گروه علوم پزشکی بوده‌اند اما اکثر آنها در خارج از دانشگاه‌های علوم پزشکی بوده‌اند و هیچ یک از مسوولان پست‌های مدیریتی وزارت بهداشت چه در زمان حاضر و چه در گذشته در بین آنها نیست: «هیچ یک از مسوولان ارشد وزارت بهداشت، کوچک‌ترین ارتباطی با موضوع مقالات تقلبی نداشته‌اند و به طور کلی هیچ‌یک از متقلبان در هیچ زمانی پست مدیریتی در وزارت بهداشت نداشته‌اند و اسامی آنها در وزارت بهداشت وجود دارد.» قائم‌مقام وزیر بهداشت در خصوص انواع تقلب‌های صورت گرفته در این مقالات توضیح داد: «برخی تقلب‌ها کاملا واضح بوده است، تقلب‌های متوسط آنها کپی کردن بوده است، در برخی اسم فرد دیگری را به عنوان داور مقاله معرفی کرده‌اند و از یک ایمیل که خودشان ساخته‌اند، خودشان نظر و جواب داوری را ارایه کرده‌اند و واقعا برخی از این تخلفات مایه شرمندگی است. البته برخی موارد تقلب نیز ناشی از ناآگاهی و غیرحرفه‌ای بودن مقاله‌نویس بوده است. عمده این تخلفات را کسانی انجام داده‌اند که ادعای کار حرفه‌ای داشته‌اند و می‌خواستند به نویسندگان مقاله کمک کنند و وقتی معیار علمی و اخلاقی در کار نباشد، گاهی برخی افراد قربانی می‌شوند.»وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اما از دید متفاوتی به برملا شدن تقلب علمی در مقالات ایرانی می‌نگرد. محمد فرهادی معتقد است که انتشار چنین گزارش‌هایی از سوی نشریات غربی را مشکوک دانست. او که با مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی صحبت کرده بود یکی از عوامل حذف مقالات محققان ایرانی در مجله‌های علمی را «توفیقات روزافزون ایران در زمینه علمی» دانست و گفت: «با توجه به گزارش پایگاه‌های استنادی و سایر مراکزی که وضعیت علمی دنیا را رصد می‌کنند، رشد علمی ایران رشدی چشمگیر و قابل توجه بوده است و همین امر باعث شده که غربی‌ها در برابر ایران چنین مواضع خصمانه‌ای را علیه ایران اتخاذ کنند.»فرهادی با بیان اینکه حذف ٥٨ مقاله محققان ایرانی با هدفی از پیش تعیین شده، انجام شده است، افزود: «در حال حاضر علت حذف مشکوک ٥٨ مقاله محققان ایرانی در حال بررسی است و آنچه مهم است این موضوع است که از این قبیل اتفاقات در همه جای دنیا رخ می‌دهد، اما به خوبی می‌دانیم که رشد چشمگیر علمی ایرانی یکی از عوامل این اقدام بوده است. » به گفته او در حال حاضر رشد علمی کشور از ١١/٥ درصد در سال گذشته به ١٦ درصد رسیده است و ایران در بین ٢٥ کشور که بهترین رشد علمی دنیا داشته، توانسته جزو ٣ کشور اول در زمینه رشد علمی باشد. عضو ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور ادامه داد: «خوشبختانه توانسته‌ایم سهم‌مان را در تولید علم در دنیا به ١/٨ درصد برسانیم و همچنین سهم‌مان در زمینه استناد به مقالاتی که به آن ارجاع داده می‌شود به ٢/١ درصد رسیده که این رشد بسیار ارزنده و قابل توجه بوده که امسال به آن رسیده‌ایم. ایران رتبه ٧٨ نوآوری را در دنیا دارد که باید در این زمینه تلاش شود تا شاهد درخشش دیگر ایران عزیزمان در این عرصه باشیم.»