فرهنگ امروز/ افرا صفا:
حتی با وجود گذشت زمان بسیار از پذیرش عکاسی در جمع هنرهای تجسمی، نوشتن درباره آن دشوار است. سختی اصلی شاید این باشد که بسیاری فکر میکنند برای گرفتن یک عکس خوب زحمت زیادی کشیده نمیشود و البته قابلیت تولید نسخههای زیاد از یک عکس نیز در ارزشگذاری مؤثر است، اما همواره فراموش میشود که خلق عکسی هنرمندانه به اندازه یک نقاشی خوب زحمت دارد. عکس مانند باقی آثار هنری، دستآخر حاصل نگاه و حساسیتهای یک هنرمند است و آنچه ما میبینیم نشانی است از جهانبینی او؛ حضورش در زمان و مکانی خاص که به شیوه منحصربهفرد او بیان میشود. این دغدغه و عشق به ثبت یک لحظه از زندگی است که به عکاسی جایگاهی ویژه در میان هنرهای تجسمی میدهد. ژوبین میراسکندری با نگاهی انتقادی و دیدی پرسشگر در شهر میگردد و جلو چیزی که ما هرروز میبینیم و بیتفاوت از کنارش رد میشویم، درنگ و با وسواس بسیار آن را ثبت میکند. برای او بودن یا نبودن کوچکترین جزئی، مهم و گزینشی حیاتی است. او قاب تصویر، اجزای داخل آن و پیوستگی این اجزا را طوری برمیگزیند که با کمترین میزان سخن، مفهوم رسانده شود. او مجموعهای را با نام «روسیاهی» در گالری «دستان» در سال ٩۲ به نمایش گذاشت که تحسین بسیاری را برانگیخت. هنرمند عکسهایی ارائه کرده بود از شهرش، تهران که سالهای طولانی دوده و باران و بیتوجهی مردمی گرفتار، در و دیوارهایش را سیاه کرده است. عکسهای او ساختمانهایی از تهران بزرگ را نشان میدادند که همه ما هرروز از کنارشان گذر میکنیم، اما کثیفی، فرسودگی و مرگ آرامشان را نمیبینیم. با وجود اینکه این عکسها تصویرگر چیزی چنان سیاه بودند، گزینش نما، نور و زاویه دید، از آنها تصاویری درخشان ساخته بود. در عکسهای او انسانها حضور ندارند و شهروندان شهر طلا و سرب هوشمندانه حذف شدهاند، اما نشانههایشان قدرتمندتر از حضورشان خودنمایی میکند. در غیبت این مردم، ساختمانها از گرفتاری آنها در کلانشهر تهران خبر میدهند؛ از بیدلودماغی آنها برای نگهداری از دیوارهایی که خانههایشان و فضای زندگیشان را سرپا نگه داشته است. این عکسها از ساختمانها حرف نمیزنند، بلکه بیانیهای اعتراضی درباره مردمی هستند که در آنها و در تهران روزگار میگذرانند، اما این شهر و آن ساختمانها را مال خود نمیدانند. اکنون ژوبین میراسکندری باری دیگر در گالری دستان١ مجموعهای جدید را با نام «آیین قربانی» ارائه میدهد. این نمایشگاه که روز جمعه ۲٨ آبان و در فاصله میان عاشورا و اربعین افتتاح میشود، نگرش هنرمند را به آیینی دیرپا در ایران نشان میدهد که در سالهای اخیر با آغشتهشدن با فرهنگهای غریب و اختلافطبقاتی در جامعه تهران دستخوش تغییر شده است. در این مجموعه نیز، او یک رفتار اجتماعی را بررسی میکند؛ اما برخلاف مجموعه قبلی در کارهای جدید، انسانها غایب نیستند، ولی معلوم نیست که حضورشان تا چه اندازه انسانی است. هنرمند با ثبت لحظههایی تکاندهنده، خشونت و عشق جامعه به تماشای خونریزی را با بیپروایی نشان میدهد. او با استفاده از ویژگی باورپذیری عکس، با زبان قدرتمند تصویر، گزارشی ارائه میدهد که حرفهایی هولناک برای گفتن دارد.
١. گالری دستان: خیابان فرشته، خیابان بیدار، پلاک ٦
روزنامه شرق