فرهنگ امروز/ الهام نداف:
از آبان ٩٥ تا آخرین ماه سال، پنج ماه سرنوشتساز را در حوزه فرهنگ و هنر دولت یازدهم رقم زد. در این فرصت کوتاه و بعد از جایگزینی سیدرضا صالحیامیری به جای علی جنتی به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، زمزمههای تغییر در بخشهای مختلف هنری و فرهنگی شنیده میشد. بیشتر این تغییرات اما متوجه سینما بود. سینمایی که اگر نگوییم حواشی آن از حوزه موسیقی بیشتر بود، حتما با آن برابری میکرد.
همان روزها رییس سازمان سینمایی در گفتوگو با رسانههای مختلف، تا جای ممکن شایعه رفتنش از وزارتخانه ارشاد را رد میکرد: «ما هستیم و با آقای صالحیامیری همکاری کامل داریم. از آنجایی که آقای صالحیامیری در جریان کار و پیگیر هستند و قول مساعدت جدی را به ما دادهاند.»
او اما در ادامه با بالا گرفتن گمانهزنیها، با انتشار متن و عکسی در صفحه اینستاگرام خود، خداحافظیاش با صندلی ریاست سازمان سینمایی را محتملتر کرد: «امروز پنجشنبه سیزده آبان ورودی روستای برغان کرج. یکی گفت: نماز کردند؟ گفت: آری. گفت: آه. گفت همه نماز من از آن تو. آن آه تو از آن من. شمس تبریزی و من میگویم: همه سازمانهای جهان ازجمله سازمان سینمایی از آن تو و این حال و نمازت از آن من.»
با این همه اما وزیر ارشاد تازه وارد، ترجیح داد صبوری کند و بزرگترین رخداد سینمایی کشور با همان ترکیب مدیریتی برگزار شود. جشنوارهای که برای ایوبی حکم راه رفتن روی لبه پرتگاه را داشت؛ برگزاری آبرومند آن میتوانست ورق را به نفع او برگرداند و عکس این مساله مانعی برای ادامه راه او در سازمان سینمایی بود. در انتهای راه اما همهچیز دست به دست هم داد تا تغییر در سازمان سینمایی مهمترین دستاورد جشنواره سی و پنجم فجر باشد. تصمیم هیات انتخاب برای کنار گذاشتن فیلمهایی چون «کاناپه» کیانوش عیاری، «یه وا» آناهید آباد و «هجوم» شهرام مکری، «لرد» محمد رسول اف و «کارت پرواز» مهدی رحمانی و همچنین بازماندن فیلمهای در خور توجه بخش مسابقه از لیست نامزدهای نهایی و نحوه داوری، ارزیابی و... شرایط را برای انتقاد منتقدان فراهم کرد. در این بین نمیتوان از نقش برنامه «هفت» به عنوان تنها برنامه سینمایی پرمخاطب و بهروز افخمی و مسعود فراستی در ملتهب کردن فضا گذشت.
بالاخره ایوبی برای آخرین بار به عنوان سخنران و رییس سازمان سینمایی، بار دیگر ارادت خود را به سینماگران در مراسم بزرگداشت اصغر فرهادی نشان داد و تا آخرین لحظه به حواشی و شایعات تن نداد. با وجود اعلام برخی سایتها مبنی بر استعفای او تا دوشنبه ١٦ اسفندماه در اتاق خود ماند و به استعفا تن نداد. از همین رو صالحیامیری دست به کار شد و حکم برکناری ایوبی و انتصاب محمدمهدی حیدریان را صادر کرد. حکمی که شبانه در رسانههای و فضای مجازی دست به دست شد: «جناب آقای محمد مهدی حیدریان؛ با سلام
انتصاب شما را به سمت معاون وزیر و رییس سازمان سینمایی تبریک میگویم. خدمت به سینمای پرافتخار ایران توفیقی بزرگ و فرصتی بیبدیل است. در انجام این رسالت خطیر بسان همه اهالی سینما همراهتان هستیم. امیدوارم با درایت و تدبیرتان جوانههای امید نورسته در عرصه سینما روزبهروز شکوفا و شکوفاتر شود. موفقیت روزافزونتان را از خداوند بزرگ خواستارم.»
حیدریان چهاردهمین مدیری است که بعد از انقلاب به عنوان مشاور وزیر ارشاد و رییس سازمان سینمایی، حکم میگیرد. او پیش از این در دوران وزارت احمد مسجد جامعی، دو سال و نیم معاون سینمایی وزارت ارشاد بود و با محمد آفریده مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی مدیر انجمن سینمای جوان، جعفر صانعیمقدم مدیرکل اداره نظارت و ارزشیابی و علیرضا رضاداد مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی همکاری کرد.
به موجب این حکم، صالحیامیری در گفتوگوی کوتاهی عنوان کرد در وزارت ارشاد، گردش مدیریتی اتفاق میافتد و ریزش مدیران بیمعناست: «آقای ایوبی از مدیران خوب ما در وزارت ارشاد هستند که با ما همکاری میکنند، ما در وزارت ارشاد گردش مدیر داریم اما ریزش مدیر نداریم. مبنای اصلی عمل ما در وزارت ارشاد، خلاقیت، نوآوری و به کارگیری تجربههای تازه در حوزههای مختلف است و آقای حیدریان هم از مدیران باسابقه و توانمند حوزه سینما بودهاند که پیش از این مشاور عالی بنده بود. آقای ایوبی نیز از مدیران باسابقه فرهنگی محسوب میشوند که همچنان با وزارتخانه ارشاد همکاری خواهند داشت و ما از تجربه و ظرفیت ایشان حداکثر استفاده را میکنیم.»
حیدریان صبح سهشنبه ١٧ اسفندماه بعد از تودیع و معارفه غیررسمی در کنگره سراسری مدیران و مسوولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به اتاق خود در سازمان سینمایی رفت. حجتالله ایوبی اما غایب این مراسم بود و علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد فارابی، حبیب ایلبیگی معاون نظارت و ارزشیابی و رمضانعلی حیدریخلیلی معاون توسعه فناوری سازمان سینمایی در این مراسم حیدریان را همراهی میکردند. هنوز مشخص نیست وزیر ارشاد چه سمتی برای ایوبی در نظر گرفته است. با رفتن او از سازمان سینمایی، سرنوشت بعضی از اتفاقات نیز در هالهای از ابهام قرار میگیرد. همان اتفاقاتی که زمان مدیریت او در سازمان سینمایی باب شد. برپایی گروه هنر و تجربه برای نمایش آثاری که به هر دلیلی فرصت اکران در سینماها را ندارند، یکی از همینها است. این گروه سینمایی پیش از این مورد هجمه برخی منتقدان قرار گرفته بود و حالا با از دست دادن یکی از مهمترین سالنهای سینمایی خود در سینما فرهنگ، به نظر میرسد بیش از گذشته به حاشیه رانده شود. همچنین یکی از اقدامات ایوبی جدا کردن بخش بینالملل جشنواره فجر از بخش ملی آن بود. این جشنواره سال گذشته با مدیریت رضا میرکریمی برگزار شد و امسال نیز این فیلمساز مدیریت آن را برعهده دارد. با این همه تغییر در شکل برگزاری این جشنواره هم اتفاق دور از ذهنی نیست.
دوران مدیریت ایوبی در سازمان سینمایی، حواشی فراوانی به همراه داشت. البته او هیچوقت به این حواشی تن نمیداد، اما شاید بزرگترین معضل او در سازمان سینمایی، روی پرده نرفتن فیلمهایی چون «رستاخیز»، «خانه پدری»، «عصبانی نیستم»، «ارادتمند، نازنین، بهاره و تینا»، «کاناپه» و سرنوشت نامعلوم «آشغالهای دوست داشتنی»، همچنین کشمکش بر سر پخش تیزر فیلمهایی سینمایی از شبکه جم و عدم حمایت رسانه ملی از تولیدات سینمایی باشد.
با این همه با توجه به شیوه مدیریتی صالحیامیری، به نظر میرسد این تنها تغییر دوران وزارت او نباشد. وزیر ارشاد پیش از این در گفتوگو با «اعتماد» تاکید کرده بود با همه احترامی که برای علی مرادخانی، معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قایل است، اما به گردش مدیران اعتقاد دارد. باید منتظر ماند و دید که در ادامه دامنه این تغییرات به معاونت امور هنری میرسد یا خیر؟
روزنامه اعتماد