بهرام کلهرنیا عضو هیات مدیره انجمن طراحان گرافیک درباره برنامه های مهم این هفته گفت: ما امسال یک برنامه بسیار سنگین را از چندین ماه پیش برنامه ریزی کردیم و با کوشش اعضای هیات مدیره و دیگر اعضای انجمن یک هفته پر کار و تلاش با موضوعات متفاوت را پیش رو داریم که با افتتاحیه نمایشگاه «گرافیک و پوسترهای تئاتر ایران» در گالری های ممیز، پاییز، زمستان و میرمیران خانه هنرمندان ایران آغاز شد.

برپایی نمایشگاه پوسترهای تئاتر از این جهت اهمیت دارد که این پوسترها به لحاظ تاریخی، اجتماعی، معنا و ارزش دیداری بسیار غنی و قابل پژوهش هستندوی درباره دلایل همکاری این انجمن با خانه تئاتر در برگزاری این دوره هفته گرافیک بیان کرد: ما تصمیم گرفتیم امسال یک کار بین رشته ای انجام دهیم و برای نخستین بار است که در برگزاری این رویداد با انجمن دیگری همکاری می کنیم. برپایی نمایشگاه پوسترهای تئاتر از این جهت اهمیت دارد که این پوسترها به لحاظ تاریخی، اجتماعی، معنا و ارزش دیداری بسیار غنی و قابل پژوهش هستند. من روز افتتاحیه در همان شلوغی بار دیگر این گنجینه را مرور کردم و از این موضوع لذت بردم که جهان گرافیک ایرانی در طول سال‌های گذشته چه میزان غنی بوده است و این سِیر را می شود از روی این پوسترها به خوبی مشاهده کرد.

وی درباره دیگر برنامه های پیش روی انجمن در هفته جاری گفت: مطابق تصمیم گیری جهانی از سوی انجمن جهانی تشکل های گرافیک امسال را سال «از جوانی بی آغازیم» یا همان تیتر «start young» نامیدند که در واقع بر این موضوع تاکید شده است که دیزاین به عنوان یک طراحی پویا و هدفمند را باید از زمان کودکی و نوجوانی آموزش داد چون این کودکان هستند که مدیران جامعه خواهند شد و باید مسائل را در سطح جامعه اجرا کنند. در این شعار، گرافیک مثل یک راه تفکر دیده شده که آموزشش ضروری است.

کلهرنیا ادامه داد: روز پنجشنبه این هفته ۱۴ اردیبهشت در موزه گرافیک استاد اردشیر پژوهشی به همراه مربیان منتخب هنر کودک گفتگویی خواهد داشت و به دنبالش جمعه ۱۵ اردیبهشت در همین مکان ورک شاپی با حضور مربیان هنر، استاد پژوهشی و گروه منتخبی از کودکان و نوجوانان برپا می شود تا تجربه عینی تولید یک مجموعه پوستر برگزار شود. این برای نخستین بار است که چنین اتفاقی در ایران رخ می دهد و تاکید ما نیز آموزش هنر به کودکان است که در این راه دیزاین به عنوان یک راه تفکر به آنها یاد داده خواهد شد و امیدواریم با پشتیبانی سازمان زیباسازی نتایج کار به صورت نمایشگاه یا انتشار یک کاتالوگ دیده شود.

این هنرمند گرافیست همچنین با اشاره به افتتاح نمایشگاهی در روز چهارشنبه ۱۳ اردیبهشت در سالن انتظار مترو ولیعصر تهران با همکاری سازمان مترو با موضوع «انسان، سودمندی، زمین» نیز بیان کرد: این نمایشگاه به مساله ای فراتر از محیط زیست اشاره دارد و یک اندیشگی و جهان نگری نوین را مقابل همگان قرار می دهد. آدم های معاصری که تمام منابع را با بی توجهی مصرف کرده و در کنارش هزاران آلودگی ایجاد شده که همه زیستگاه ها را به خطر انداخته است. این موضوع می طلبد که تذکر و انتقادی به خودمان داشته باشیم که جهان جدید بدون سبزی را تجربه می کنیم.

وی با بیان اینکه این نوع پوسترها و نمایشگاه ها بخشی از طراحی گرافیک است که سفارش‌دهنده ندارد و از دل تعهد خود گرافیست بر می خیزد، گفت: طراحان گرافیک می توانند سرنوشت اجتماعی را دگرگون کنند.

همچنین به گفته این عضو هیات مدیره انجمن طراحان گرافیک، طراحان گرافیک چین امسال تعدادی از آثار خود را برای نمایش در هفته گرافیک ایران ارسال کرده اند که پس از بررسی و داوری در سالن انتظار ایستگاه مترو ولیعصر به نمایش در خواهد آمد. در مراکز استان ها و شهرها نیز مجموعه تاریخ پوستر تئاتر ایران به نمایش در آمده است که به گفته وی، این اتفاق نیز برای نخستین بار در ایران رخ می دهد که خارج از تهران این هفته همزمان برپا می شود.

سفارش دهنده ها کم‌پیدا شده اند

کلهرنیا در بخش دیگری از این گفتگو در پاسخ به اینکه آیا هنر گرافیک در این سال ها روند رو به رشدی را شاهد بوده است یا نه نیز بیان کرد: گرافیک هنر کاربردی است و بیرون از دفتر طراحان باید آدم های جالب و جذابی به عنوان سفارش دهنده وجود داشته باشند تا به رشد این هنر کمک کنند. وجود این آدم‌های جالب که البته گرافیست ها همیشه به دیده شک به آنها نگاه می کنند از دل موقعیت اجتماعی بیرون کشیده می شود. به معنای دیگر مسائل اقتصادی، فرهنگی و... در پیدا شدن سفارش یا غیبت آن تاثیرگذار است.

وی ادامه داد: بحران اقتصادی سال های اخیر سفارش طراحان را تخریب کرده و طراحان عمدتا با تاکید بر سفارش های قدیمی و با چنگ و دندان در این حرفه باقی مانده اند. از سوی دیگر باید بگویم یقینا از نظر کیفیت هنر، گرافیک در این سال ها روند رو به رشدی داشته است خصوصا اینکه جامعه جوانی به این حرفه اضافه شده که در سطح جهان جایگاه سازی کرده و در کنار پیشکسوتان فضای پرتنوعی را در این حرفه ایجاد کرده اند و در حال حاضر بدون شک گرافیک ایران، جهانی است.

این گرافیست همچنین با انتقاد از نبود پشتیبانی های ضروری دولتی و قانونی از هنرمندان و خصوصا گرافیست ها گفت: انجمن طراحان گرافیک تنها پایگاه قانونی صیانت از حقوق گرافیست هاست که تلاش می کند صدای این قشر را به جایی برساند اما با تمام تلاش خود می بیند گوش های بسیاری ناشنواست. مثلا شخص خود من که از وزرات ارشاد و هر جای قانونی تمام مجوزهای قانونی را دارم تا در دفتر خود بنشینم و خط خطی هایی انجام بدهم تا کنون سه بار آمده ام و دیده ام دفترم پلمپ شده است. این یک اتفاق زشت است و نشان از نبود یک مرجع قانونی برای کمک به ماست و مسائل مالیاتی هم کماکان بر قوت خود باقی است.

گرافیک تجاری ما رشد نکرده است

کلهرنیا در پاسخ به این پرسش که در عرصه گرافیک کدام یک از بخش ها نتوانسته اند به خوبی در این سال‌ها رشد کنند با اشاره به گرافیک تجاری توضیح داد: با اینکه گرافیک تجاری سرنوشت ملی ما را می سازد اما رشد خوبی نداشته است. یک تولیدکننده وقتی محصولی را به بازار ارائه می دهد نیاز به بسته بندی استاندارد دارد تا ویترین خوبی برای محصولش برای ورود به بازار داخلی و جهانی داشته باشد. طراحان گرافیک تنها افراد دارای صلاحیت در این زمینه هستند اما عموم سفارش دهندگان این امر را یک کار ذوقی صرف می دانند و به دلیل نداشتن آگاهی لازم و میل به نپرداختن دستمزد به طراح گرفیک یا سراغ یکی از بستگان خود که کمی ذوق دارد یا سراغ دانشجویان تازه کار می روند برای همین این عرصه آسیب می بیند. ولی در موضوعات فرهنگی چون بده بستان های اقتصادی به آن معنا وجود ندارد و ذوق طراحان به نوعی پاسخ به اندیشه های خودشان است ما شاهد رشد چشمگیری هستیم.

آزمون پذیرش دانشجویان هنر مرجعیت ندارد

این هنرمند که سال‌ها سابقه تدریس هنر در دانشگاه های مختلف را دارد درباره شیوه آموزش هنر گرافیک در دانشگاه ها نیز بیان کرد: مراکز آموزشی به جهت اینکه عموما شهریه هایی از دانشجویان می گیرند و مایل نیستند این دریچه بسته شود، شروع به پذیرش دانشجو در شکل خارج از قاعده و به صورت غیراستاندارد می کنند. هیچ آزمون مرجعی برای پذیرش دانشجویان هنر وجود ندارد یا آزمون های غلطی برپا می شود برای همین هر آدمی با هر قابلیتی این فرصت را پیدا می کند که وارد رشته هنر شود که در چنین شرایطی با زندگی آن فرد بازی می شود چون اساسا صلاحیت های لازم گرافیست شدن را ندارد.

هیچ آزمون مرجعی برای پذیرش دانشجویان هنر وجود ندارد یا آزمون های غلطی برپا می شود. برای همین هر آدمی با هر قابلیتی این فرصت را پیدا می کند که وارد رشته هنر شود و با زندگی آن فرد بازی می شود چون اساسا صلاحیت های لازم گرافیست شدن را ندارد

وی ادامه داد: من این ترم در یک درس به دانشجویان گفتم همه شما را رد خواهم کرد و هیچ کس این موضوع را جدی نمی گیرد چون فکر می کنند nv نهایت دانشگاه یک کاغذ مبنی بر فارغ التحصیلی کارشناسی یا کارشناسی ارشد دستشان می دهد و این تازه اول مشکل است چون آنها دارای توقع می شوند که جامعه آنها را پشتیبانی کند. بسیاری از این فارغ التحصیلان نمی توانند همکار منِ گرافیست باشند چون از اساس اشتباه وارد این رشته شده اند. همین موضوع با خودش هزار بیماری شغلی خواهد آورد از جمله اینکه همین افراد می روند با پشتوانه مدرک، ارزان کار می کنند و بازار این حرفه را خراب می کنند.

این مدرس دانشگاه در پایان اظهار کرد: در کنار اینها شما مشاهده می کنید در دانشگاه ها عموما مدرسانی که از جامعه حرفه ای طراحان گرافیک انتخاب شده باشند بسیار کمیاب هستند و عموم مدرسان شغلشان تدریس است بدون اینکه شناختی از روزگار و بازار داشته باشند. کسانی آموزش می دهند که دو فریم بندی در چاپخانه انجام نداده اند یا چهار تا مقوا را نمی شناسند مثل پزشکانی که شغلشان تدریس است بدون اینکه بلد باشند به شکل عملی یک بخیه بزنند و این عجیب است. در این سال‌ها حتی یکبار یک نفر درب کلاس مرا نزده ببیند من واقعا دارم چه چیزی به دانشجوهایم درس می دهم. سرفصل ها پر از ایراد است و از تدریس استادان متبحر جلوگیری می شود تنها به این بهانه که مثلا مدرک تحصیلی آنها مرتبط نیست. به همه اینها اضافه کنید میل بسیار جامعه امروز به تحصیل در رشته گرافیک که مشخص نیست واقعا بنا به چه دلیل ایجاد شده است.