فرهنگ امروز/ ندا آل طیب:
معمولا در دوره‌های گذشته نمایشگاه کتاب با حضور رییس‌جمهوری کار خود را آغاز می‌کرد اما ازآنجا که در این دوره به فاصله اندکی از برپایی نمایشگاه، انتخابات ریاست‌جمهوری را در پیش داریم و با در نظر گرفتن این نکته که حسن روحانی نیز جزو نامزدهای این انتخابات است، رییس‌جمهوری در افتتاحیه این رویداد حضور نداشت. پیش از این هم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرده بود قرار نیست نمایشگاه به محلی برای تبلیغ کاندایدها تبدیل شود و نباید عرصه فرهنگ را در اختیار سیاست قرار داد. بنابراین طبیعی بود که رییس‌جمهور برای افتتاح نمایشگاه نیاید. اینچنین بود که نمایشگاه سی‌ام صبح دیروز ١٢ اردیبهشت ماه با حضور علی لاریجانی، رییس مجلس و سیدرضا صالحی امیری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مجموعه «شهر آفتاب» افتتاح شد. ازآنجا که در این دوره از نمایشگاه کشور ایتالیا به عنوان مهمان ویژه حضور دارد، در مراسم افتتاحیه نیز انتیمو چزرو، معاون وزیر میراث و فعالیت‌های فرهنگی این کشور حضور داشت. ضمن اینکه وزیر فرهنگ وهیاتی از دست‌اندرکاران نشر صربستان، مائورو کنچاتوری سفیر ایتالیا در ایران، کارلو چرتی رایزن فرهنگی ایتالیا، محمود آموزگار دبیر شورای برنامه‌ریزی و اجرایی صنوف نشر و جمعی از فعالان حوزه نشر نیز از حاضران در برنامه بودند.
تاثیر مثبت برجام بر حوزه نشر و کتاب
در این برنامه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام آمادگی کرد که از سال آینده کلید نمایشگاه به صنوف واگذار شود این یکی از برنامه‌هایی است که سال‌ها از آن صحبت می‌شود و گامی در واسپاری امور به اصناف است.
سید رضا صالحی‌امیری نمایشگاه کتاب تهران را یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های فرهنگی پس از انقلاب اسلامی دانست و گفت که می‌توانیم ادعا کنیم نمایشگاه، محصول انقلاب اسلامی است.
وزیر ارشاد از نقش مهم کتاب در اندیشه امام، مقام معظم رهبری و در تحول فکری مردم سخن گفت و یادآوری کرد که حتی در دوران دشوار جنگ هم که کشور در سخت‌ترین وضعیت قرار داشت، باز هم برگزاری نمایشگاه کتاب در اولویت بوده است: «این اولویت در آن سال‌ها نیز تغییر نکرد. به طوری که در سال ۶۶ نمایشگاه کتاب تهران با حضور ۳۲ ناشر خارجی برگزار شد. برگزاری نمایشگاه کتاب در آن روزها بهترین گواه برای اهمیت دادن به کتاب و فرهنگ در جمهوری اسلامی ایران است.»
وزیر فرهنگ که همواره در سخنانش از واگذاری امور اجرایی به اصناف به عنوان یکی از مهم‌ترین رویکردهای دولت روحانی نام برد و در سخنان اخیر خود نیز بار دیگر بر این نکته تاکید کرد: «امسال و در سی‌سالگی نمایشگاه کتاب تهران اتفاق مهمی افتاده و آن واگذاری امور به تشکل‌های صنفی است. ما در سی‌سالگی نمایشگاه می‌توانیم افق‌های نمایشگاه را ترسیم کنیم و آمادگی داریم کلید نمایشگاه را از سال آینده به صنوف واگذار کنیم و به عنوان سیاستگذار بر آن نظارت کنیم.»
او در ادامه صحبتش آماری درباره رشد انتشار کتاب در سال‌های اخیر ارایه کرد و یکی از برنامه‌های مهم دولت در حوزه فرهنگ را این نشان تحول در حوزه کتاب و کتابخوانی طی این سال‌ها دانست.
صالحی امیری از تاثیر مثبت برجام بر عرصه نشر و بهبود ارتباط با ناشران دیگر کشورها نیز گفت: «متاسفانه در ادوار گذشته به دلیل تحریم‌ها، ناشران خارجی در نمایشگاه کتاب تهران کمتر شرکت می‌کردند اما در فضای پس از برجام، نقش بین‌المللی نمایشگاه کتاب پررنگ شد و اکنون چند کشور اروپایی و آسیایی تمایل دارند در نمایشگاه کتاب تهران شرکت کنند. امسال کشور ایتالیا میهمان ویژه نمایشگاه است و حضور پررنگی در آن دارد. این شروع به نمایشگاه کتاب محدود نیست و ادامه خواهد داشت. همچنین در راستای تقویت بعد بین‌المللی نمایشگاه امسال بحث شهر میهمان ویژه نمایشگاه کتاب دنبال شد و شهر استانبول ترکیه امسال میهمان نمایشگاه کتاب تهران است. این بعد نمایشگاه کتاب در بین کشورهای منطقه بی‌نظیر است.»
رییس‌جمهوری ایتالیا به روحانی تبریک گفت
در ادامه برنامه، انتیمو چزرو، معاون وزیر میراث و فعالیت‌های فرهنگی کشور ایتالیا پیام سرجیو ماتارلا، رییس‌جمهور این کشور را خواند؛ پیامی که در آن رییس‌جمهوری ایتالیا برگزاری نمایشگاه کتاب را تبریک گفته بود: «مفتخرم تا افتتاح نمایشگاه کتاب تهران را که میزبان ایتالیا است، تبریک بگویم. این اتفاق موید دوستی و پیوند دو کشور ایتالیا و ایران است. من افتتاح این نمایشگاه را به آقای روحانی، رییس‌جمهور ایران صمیمانه تبریک می‌گویم. در دیداری که در ژانویه ۲۰۱۶ در ایتالیا با ایشان داشتیم، نیز فرهنگ در مرکز گفت‌وگوهای ما قرار داشت.»
رییس‌جمهور ایتالیا در ادامه این پیام، تاریخ جاده ابریشم و آمدن کاغذ از خاور به باختر را هم یادآوری کرده بود: «در ایران هم مانند ایتالیا کتاب و کتابخوانی تاریخی دیرینه دارد و در این مسیر بود که کاغذ و کتاب تاریخ جهان را تغییر داد. دو کشور ایران و ایتالیا آیین و احساسات و تجربیات خود را از طریق کتاب برجای گذاشته‌اند.»
در ادامه معاون وزیر میراث و فعالیت‌های فرهنگی کشور ایتالیا پیام داریو فرانچسکینی، وزیر این وزراتخانه را هم خواند. پیامی که در آن حضور ایتالیا در نمایشگاه کتاب تهران به عنوان نقطه عطفی در روابط فرهنگی بین دو کشور توصیف شده و آمده بود: «این روز بزرگ برای اینجانب مایه خوشبختی است. برای این اتفاق با سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر فرهنگ ایران تلاش و رایزنی‌های زیادی انجام داده‌ایم. ما به اهمیت این رویداد که در نوع خود بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی خاورمیانه است، واقف هستیم. تعداد بازدیدکنندگان، ناشران و غرفه‌ها؛ این نمایشگاه را به فرصت مغتنمی تبدیل می‌کند.»
وزیر میراث و فعالیت‌های فرهنگی ایتالیا در ادامه پیامش نوشته بود: «ما تلاش می‌کنیم تا همکاری نزدیکی با صنعت نشر ایران برقرار کنیم و رابطه فرهنگی با ایران را به خصوص در حوزه کتاب زیاد کنیم و شناخت متقابل دو جامعه مدنی را از این راه افزایش دهیم. ما به خود می‌بالیم که در این رویداد مهم شرکت می‌کنیم.»
بعد از خواندن این پیام‌ها، محمود آموزگار، دبیر شورای برنامه‌ریزی و اجرایی صنوف نشر نیز بیانیه این صنف را خواند و در ادامه از تمبر یادبود سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور علی لاریجانی، رییس مجلس رونمایی شد و ناشران برگزیده سال ۹۵ با دریافت تندیس و جوایزی تقدیر شدند.
ناشران برگزیده پارسال معرفی شدند
ناشران برگزیده سال گذشته به شرح زیر معرفی شدند:
«ناشر برگزیده بزرگسال در بخش خصوصی تهران، انتشارات میزان.
ناشر خصوصی بزرگسال در بخش شهرستان، انتشارات موسسه فرهنگی دارالحدیث. ناشر بزرگسال غیرخصوصی انتشارات سوره مهر؛ در این بخش انتشارات سمت به عنوان ناشر شایسته تقدیر معرفی شد. ناشر کودک و نوجوان در بخش خصوصی تهران انتشارات قدیانی؛ در این بخش انتشارات شهر قلم و افق به عنوان ناشران شایسته تقدیر معرفی شدند. ناشر کودک و نوجوان شهرستان انتشارات جمال و براق به صورت مشترک برگزیده شدند. انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به عنوان ناشر نمونه سال در بخش غیرخصوصی کودک و نوجوان معرفی شد. در بخش جنبی و ناشران نوپا نیز انتشارات شهید کاظمی، انتشارات کتابستان معرفت و انتشارات گمان ناشران برتر معرفی شدند. نماینده انتشارات شهید کاظمی برگزیده این بخش جایزه خود را به شهدای مدافع حرم اهدا کرد.
اما ایتالیا تنها مهمان خارجی این دوره از نمایشگاه نیست بلکه بر اساس خبری که «مهر» منتشر کرده است، هیاتی متشکل از ناشران و ادیبان آلمانی در نمایشگاه کتاب تهران شرکت می‌کنند. این هیات با حضور در غرفه نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت در شهر آفتاب حضور خواهند داشت. در این هیات نمایندگانی از نمایشگاه کتاب فرانکفورت شامل توبیاس وس، قائم‌مقام نمایشگاه فرانکفورت و کلودیا دوبری، مسوول پروژه بین‌المللی نمایشگاه کتاب فرانکفورت حضور خواهند داشت و آثار و نمایندگانی از ۱۸ ناشر آلمانی نیز در این دوره از نمایشگاه کتاب تهران حضور دارند. ضمن اینکه برای نخستین‌بار جمعی از شاعران آلمانی از خانه شعر برلین نیز برای نخستین‌بار حضور پیدا می‌کنند.
نمایشگاه کتاب از ۱۳ تا ۲۳ اردیبهشت در شهر آفتاب برپاست.
روزنامه اعتماد