به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ کتاب «تاریخ، نظریه و عمل فلسفه برای کودکان؛ چشماندازهای جهانی» نشر یافت.
این کتاب، گفتارهایی را در بر میگیرد که سعید ناجی از خلال گفتوگو با پایهگذاران و نظریهپردازان جنبش فلسفه برای کودکان گردآورده و انتشارات راتلج آن را با عنوان History, Theory and Practice of Philosophy for Children; International Perspectives به چاپ رسانده است. ویرایش این مجموعه و آمادهسازی آن بهعنوان کتاب با همکاری رسنانی هاشم صورت گرفته است. ناجی بخشی از این گفتوگوها را پیشتر در کتاب کندوکاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان به زبان فارسی توسط پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر کرده بود.
سعید ناجی، مدیر گروه فلسفه برای کودکان در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است و تاکنون کتابهایی همچون درآمدی بر علم و دین، کندوکاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان؛ گفتوگو با پیشگامان، داستانهایی برای کندوکاو فلسفی، راهنمای داستانهای کندوکاو فلسفی، معیار فبک برای داستان؛ نقد و بررسی داستانهای مورداستفاده برای آموزش تفکر انتقادی در ایران و تفکر انتقادی در کلاس درس از وی نشر یافته است. نشر راتلج، سعید ناجی را پایهگذار جنبش فلسفه برای کودکان در ایران میخواند.
رسنانی هاشم، استاد مبانی اجتماعی آموزشوپرورش در دانشکدۀ علوم تربیتی دانشگاه اسلامی مالزی است. وی در سال ۲۰۰۶ مرکز پژوهشهای فلسفی در آموزشوپرورش را با نام مرکز آموزش تفکر بنیان نهاد و اکنون سردبیری مجلۀ مطالعات آموزشی IIUM را بر دوش دارد. کتابهای آموزش تفکر در مالزی، تقابل آموزشی در مالزی؛ مفاهیم برای نظریه و عمل، احیای گفتوگو: سنت فکری اسلامی در مجمعالجزایر مالایی و سه کتاب داستان فلسفه برای کوکان ازجمله نوشتههای وی است. وی همچنین کتابهای Pixie و Elfie را از لیپمن ترجمه کرده است.
کتاب «تاریخ، نظریه و عمل فلسفه برای کودکان؛ چشماندازهای جهانی» اثر مشترک این دو پژوهشگر فلسفه برای کودکان است و در پنج بخش با خواننده سخن میگوید:
بخش اول کتاب، پیدایش جنبش فلسفه برای کودکان را ریشهیابی میکند و مبانی فلسفی و نظری آن را شرح میدهد.
بخش دوم، کاربرد حرفهای گفتوگوهای فلسفی در آموزش فلسفه، ارزش، اخلاق و علوم را بررسی میکند.
بخش سوم به پیوندها و چالشهای نظری فبک میپردازد؛ ازجمله هدف و روش دربارۀ جستوجوی حقیقت یا دریافت معنا و بحث دربارۀ داستانهای کوتاه فلسفی و ویژگیهای آن.
بخش چهارم رویکردهای برنامۀ فلسفه برای کودکان را در کشورهای مختلف گزارش کرده و تفاوتهای فرهنگی را در اجرای این برنامه بیان میکند.
در پایان و در بخش نتیجهگیری، پیشرفت برنامه فلسفه برای کودکان، موانع و گسترش جهانی آن به بیش از ۶۰ کشور جهان را مرور میکند.
بیستوپنج مقاله از دریچۀ پنج بخشی که نام بردیم، پژوهشگران را برای سیر در فلسفه برای کودکان و کیفیت جاری آن در فرهنگهای مختلف همراهی میکند. در ادامه عنوان این مقالهها را ازنظر میگذرانید.
ریشههای تاریخی، فلسفی و نظری:
۱. برنامۀ انجمن ترویج فلسفه برای کودکان، متیو لیپمن؛
۲. ارجنهادن به موضوعات قدیمی، ارجنهادن به دنیای جدید، متیو لیپمن؛
۳. داستان فلسفی، آنا مارگارت شارپ؛
۴. فلسفه در برنامۀ درسی مدرسه، آنا مارگارت شارپ؛
۵. فلسفه برای کودکان و عقلانیت در دنیای جدید، متیو لیپمن و آنا مارگارت شارپ؛
۶. فلسفهورزی با کودکان فرضیههای پیاژه را رد میکند، گارت متیوس؛
۷. تفاوت میان فلسفه برای کودکان و فلسفه با کوکان، راجر ساتکلیف؛
کاربرد حرفهای گفتوگوهای فلسفی:
۸. آموزش علم و اخلاق از راه فلسفه برای کودکان، تایم اسپورد؛
۹. رویکرد جدید در آموزش فلسفه و اخلاق در مدارس، استیفان میلت؛
۱۰. فلسفه برای کودکان و کتابهای تصویری، کارین ساسکیا موریس؛
چالشهای نظری فلسفه برای کودکان:
۱۱. کودکان با نمایشدادن میتوانند فلسفهورزی کنند، مایکل ساسیوایل؛
۱۲. معقولبودن به جای عقلانیت، کلینتون گولدینگ؛
۱۳. نیاز به حقیقت در حلقه کندوکاو، سوسن گاردنر؛
۱۴. داستانهای فلسفه برای کودکان: رویکردهای متفاوت و کاربردهای همسان، فیلیپ کام؛
۱۵. سهم فلسفه در جنبش فلسفه برای کودکان، دیوید کندی؛
فلسفه برای کودکان در سراسر جهان:
۱۶. فلسفه برای کودکان در دانمارک، پر جسپرسن؛
۱۷. مؤلفههای فرهنگی و فلسفه برای کودکان در نروژ، اویویند اولشات؛
۱۸. فلسفه در مدارس: چشمانداز استرالیا، گیلبرت بورگ؛
۱۹. آموزش فلسفه و اخلاق در ژاپن، تتسو کونو؛
۲۰. فلسفه برای کودکان در زمینۀ آموزش و پرورش مسلمانان، رسنانی هاشم؛
۲۱. سنت اسلامی و گفتوگوی خلاق، رابرت فیشر؛
۲۲. بازیهای فلسفی برای کودکان و مهارتهای تفکر، لاریسا رتیونسکی
۲۳. فلسفۀ کودکی از منظر آمریکای لاتین، والتر کوهان؛
نتیجهگیری:
۲۴. فلسفه برای کودکان: اکنون کجا هستیم؟ مان گرگوری؛
۲۵. پیوست؛ سعید ناجی.