شناسهٔ خبر: 49706 - سرویس دیگر رسانه ها

یکتایی و متین‌دفتری: یک گفت‌وگوی دیداری

گالری دستان+۲ این روزها پذیرای نمایشگاه «منوچهر یکتایی و لیلی متین‌دفتری: یک گفت‌وگوی دیداری» شده است.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از شرق؛ گالری دستان+۲ این روزها پذیرای نمایشگاه «منوچهر یکتایی و لیلی متین‌دفتری: یک گفت‌وگوی دیداری» شده است. این نمایشگاه را تیم کیوریتوری دستان طراحی کرده و با همکاری شورای بین‌المللی موزه‌ها، به‌مناسبت روز جهانی موزه ۲۰۱۷ برگزار شد و تا دوازدهم خرداد ادامه خواهد داشت. این نمایشگاه که دومین نمایشگاه از مجموعه «گفت‌وگوی دیداری» در دستان است، شامل آثار طبیعت بی‌جان و پرتره از منوچهر یکتایی و لیلی متین‌دفتری خواهد بود و دو رویکرد متفاوت به سوژه‌های مشابه را نمایش می‌دهد؛  یکتایی از لایه‌های ضخیم رنگ و تکنیک ایمپاستو استفاده می‌کند، درحالی‌که متین‌دفتری در مدت دوران کاری‌اش، بر کاستن فضا به تکه‌های تخت به وسیله رنگ تمرکز کرده است. «منوچهر یکتایی و لیلی متین‌دفتری: یک گفت‌وگوی دیداری» ملهم از مجموعه نمایشگاه‌های «گفت‌وگوی دیداری» به کیوریتوری فریدون آو است. اولین نمایشگاه از این مجموعه در تهران، «ریشه‌ها» (با آثار فریدون آو و شقایق عربی؛ فروردین/ اردیبهشت ۱۳۹۶)، نمایشگاه آغازین دستان در سال ۱۳۹۶ بود.

لیلی متین‌دفتری (ایرانی؛ م. ۱۳۱۵، تهران، ایران- د. ۱۳۸۶، پاریس، فرانسه؛ در پاریس و تهران کار و زندگی می‌کرد) از نقاشان مدرنیست ایرانی قرن بیستم بود. او که نوه محمد مصدق بود، از هیاهوی سیاسی دور ماند و به نقاشی و آموزش آن پرداخت. او بیشتر زندگی‌اش را خارج از ایران سپری کرد. متین‌دفتری به خاطر تمرکز آثارش روی «ساده‌کردن فرم، تازگی رنگ و کاستن فضا به سطوح تخت»١ شناخته می‌شود؛ «که از سرسپردگی به منطق تسلط فضای مثبت به فضای منفی، آزاد هستند»,٢ برای او، «انتزاع، یک هدف بود و فیگورسازی روشی برای رسیدن به آن هدف».٣
متین‌دفتری در تهران متولد شد؛ اما پس از تحصیلات ابتدایی، به کالج چلتنهم در انگلستان رفت و بعد نیز از مدرسه هنر اسلید (یونیورسیتی‌کالج لندن) مدرک خود را در هنرهای زیبا دریافت کرد. او در دهه ۱۳۴۰ به‌ تهران بازگشت و مدت پنج سال در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به تدریس پرداخت. او در همین دوران در برگزاری بی‌ینال تهران و جشن هنر شیراز نقش داشت و آثاری نیز در آنها ارائه داد. او در سال ۱۳۵۷ ایران را به مقصد پاریس ترک کرد و تا پایان عمرش در این شهر زندگی کرد.  فریدون آو که در زمان زندگی متین‌دفتری در پاریس دوست نزدیک او بود، «ایده مرکزی کارنامه هنری او را این‌طور خلاصه کرد: برای [لیلی متین‌دفتری]، تقسیم‌بندی انتزاع فضا مهم‌ترین دغدغه بود»,٤ منوچهر یکتایی (ایرانی- آمریکایی؛ م. ۱۳۰۱، تهران، ایران؛ ساکن آمریکا) در تهران متولد شد. او پس از مدتی تحصیل در دانشگاه تهران، به پاریس رفت و در مدرسه ملی عالیه هنرهای زیبا (بوزار) به تحصیل (۴۷-۱۹۴۶) پرداخت. او سپس به آمریکا رفت و آموزش خود را در آرت‌ستودنتس‌لیگ نیویورک (۱۹۴۷-٤٨) تکمیل کرد. او در دوران زندگی‌اش در پاریس و نیویورک بین ۱۹۴۰ تا ۱۹۶۰، با شخصیت‌های برجسته فرهنگی بسیاری مانند روتکو، پولاک، دکونیگ و کلاین محشور بود و از آثار آنها تأثیر گرفت. بااین‌حال، یکتایی به سبک منحصربه‌فرد خود دست یافت و آثار او از سوی موزه‌های معتبری مانند موزه هنر مدرن (موما) در نیویورک، موزه و باغ مجسمه هیرش‌هرن و موزه هنر مدرن سن‌فرنسیسکو (SFMOMA) خریداری شده‌اند.
منوچهر یکتایی، یکی از شخصیت‌های برجسته مکتب اکسپرسیونیسم آبستره نیویورک است. او مانند دوستش سهراب سپهری (م. ۱۳۰۷، کاشان- د. ۱۳۵۹، تهران)، در دوران فعالیت هنری‌اش میان شعر و نقاشی در گذر بوده است. او به‌خاطر آثار آبستره طبیعت بی‌جان، پرتره، منظره و استفاده از تکنیک ایمپاستو شناخته شده است. او در آثارش
 «...علاوه بر تکه‌های تاب‌خورده ایمپاستو که همانند مجسمه هستند و بر رنگ به‌عنوان ماده رنگی و سطح به‌عنوان سطح فیزیکی تأکید می‌کنند، بر حفظ یک نوع عمق وهمی اصرار ورزیده است... کشش درونی آثار او را می‌توان به‌عنوان تقابلی میان فضای داخل نقاشی و حضور خود ماده رنگی دید»,٥
پی‌نوشت‌ها:
١، ٢، ٣، ٤: دفتری، فرشته. بازتعریف مدرنیسم در ایران مدرن؛ ۲۰۱۳. نیویورک: آسیاسوسایتی.
٥. مک‌اویلی، توماس. مقدمه در «منوچهر یکتایی: نقاشی‌ها ۱۹۹۷-۱۹۵۱». کاتالوگ نمایشگاه. کیوریتور: دونا اشتاین. ۱۹۹۸. نیویورک: گیلدهال ایست‌همپتون.