فرهنگ امروز/ بهار سرلک:
آکادمی علوم و هنرهای سینمایی برای عبور از تبدیل شدن به گردهمایی مردان سفیدپوست، برای دومین سال متوالی صدها سینماگر زن و هنرمندان اقلیتها و قومیتهای مختلف را به عضویت در آکادمی دعوت کرد. ٧٤٤ سینماگر برای پیوستن به این سازمان دعوت شدهاند (گرچه اسامی ٣٠ سینماگر در چندین شاخه تکرار شده است) که اگر این دعوتها مورد پذیرش قرار گیرند، مجموع اعضای آکادمی حدود ٨٥٠٠ نفر میشود. سال گذشته از ٦٨٣ سینماگر برای پیوستن به آکادمی دعوت شد که حضور عباس کیارستمی در فهرست سال گذشته تعجب منتقدان را برانگیخت. چرا که او و تعداد دیگری از سینماگران مطرحی که نامشان در آن فهرست دیده میشد، هرگز نامزد دریافت یک جایزه اسکار نشدند و حتی انگیزهای برای دریافت جایزه از این رویداد سینمایی نداشتند.
امسال نیز تعدادی از سینماگران ایرانی که در داخل و خارج کشور فعالیت میکنند به آکادمی اسکار دعوت شدهاند. رخشان بنیاعتماد، بهمن قبادی، محمد رسولاف فیلمنامهنویس و کارگردان، لیلا حاتمی و گلشیفته فراهانی بازیگر، نویسنده و کارگردان، هایده صفییاری تدوینگر، محمدرضا دلپاک صدابردار و صداگذار، هنگامه پناهی تهیهکننده و نازنین بنیادی بازیگر امریکایی- بریتانیایی متولد ایران که در فیلمهای «مرد آهنی» و «بنهور» ایفای نقش کرده است، برای عضویت در بخشهای این آکادمی دعوت شدهاند. جوانترین مدعوی آکادمی اسکار ال فنینگ بازیگر ١٩ ساله و پیرترین آنها بتی وایت بازیگر ٩٥ ساله است. گروهی از آنها شامل چهرههای سرشناس از جمله کریستین استوارت، داونی جانسون و همچنین بازیگران، فیلمسازان و سینماگرانی که سینمادوستان تا به حال اسامی آنها را نشنیدهاند، میشود.
اسامی کهنهکاران تلویزیونی که در دنیای سینما فعالیتی نداشتهاند نیز در فهرست این دعوت دیده میشود. آکادمی در برخی شاخهها سراغ برندگان و نامزدهای اسکار ٢٠١٧ رفته است. اما حاکمیت اصلی این فهرست با اسامی بینالمللی است. شاید این اقدام آکادمی در پی تلاشی برای تبدیل شدن به «ملل متحد سینما» باشد و این اقدام پیشبینی عملکرد رایدهندگان اسکار را تغییر دهد. اما در مصاحبهای که «ددلاین» پس از اعلام فهرست دعوتشدگان با شریل بون آیساکس، رییس آکادمی داشته است، نشان میدهد آیساکس تاثیر این اقدام بر نتایج نامزدها و برگزیدگان اسکار را در نظر نگرفته است. او گفته است: «تمامی اعضای آکادمی در عالیترین سطح هنر خود حرفهای هستند و معتقدم آنها براساس دانش مهارتهای سینمایی خود رای میدهد. نکته مهمتر این است که هر سال افراد بیشتری فیلمهای بیشتری را تماشا میکنند و حقیقتا در دنیای فیلم- هم از لحاظ شاخه حرفهای خودشان و حوزههای تخصصیشان و همچنین فیلم- غرق میشوند و دقیقا معنای رای دادن در اسکار چنین چیزی است.»
به گفته او آمار و ارقام مدعوین لزوما هر سال به این تعداد نخواهد بود و شاید در سالهای آینده کمتر شود: «ما به این شکل به آمار و ارقام نگاه نمیکنیم. چیزی که دنبال آن هستیم دربرگیری [بیشتر سینماگران] است. اینکه تعداد اعضای دعوتشده در هر سال به همین میزان خواهد بود را در همان سال خواهیم فهمید اما احتمالا دیگر به این میزان نخواهد بود. به دنبال بسط آکادمی نیستیم. قصد داریم آکادمی ما نمایانگر مردان و زنانی که سهمی در هنر دارند چه در امریکا و چه در سراسر جهان باشد.» او که آخرین سال ریاست خود را در این آکادمی پشت سر میگذارد، میگوید عوامل مختلفی در تنظیم این فهرست دخالت داشته و همین موجب حضور سینماگران جهانی شده است: «نمیخواهیم تعداد اعضا را افزایش بدهیم. در عوض هدف ما تنوع در اعضا است که معرف ما در سراسر جهان است.»
دعوت از سینماگران اقدامی است که آکادمی برای دومین سال متوالی در پی اعلام تعهد این آکادمی و پس از دو سال اعتراضات پیاپی به «اسکار خیلی سفید» پیش گرفته است. در هشتادوهفتمین و هشتادوهشتمین مراسم اسکار در تمامی فهرستهای بخشهای بازیگری نام یک بازیگر سیاهپوست دیده نشد و از طرفی سینماگران رنگینپوست و زنان در سایه قرار داده شدند. این اقدامات آکادمی با اعتراضات گسترده منتقدان روبهرو شد و در پی آن آکادمی در بیانیهای که ژانویه ٢٠١٦ منتشر کرد متعهد شد تعداد اعضای زن و اقلیتهای نژادی را تا سال ٢٠٢٠ دوبرابر کند. در آن زمان تعداد زنان ١٥٠٠ نفر و تعداد اقلیتها ٥٣٥ نفر بود. همچنین در هشتادونهمین مراسم اسکار، اعضای این آکادمی محتاطانه عمل کردند و سینماگران زن و رنگینپوست را در بخشهای مختلف نامزد جایزه معرفی کردند. از طرفی این آکادمی برترین جایزه این مراسم را به فیلم «مهتاب» ساخته بری جنکینز، کارگردان سیاهپوست اهدا کرد.
براساس آمار و ارقام آکادمی فهرست تازه شامل ٣٩ درصد زن (٢٩٨ نفر) میشود که تعداد اعضای زن در این آکادمی را از ٢٧ درصد به ٢٨ درصد میرساند. ٣٠ درصد افراد رنگینپوست (٢٣٢ نفر) در این فهرست جای دارند که سهم صندلیهای اقلیتها را از ١١درصد به ١٣ درصد میرساند. براساس ارزیابی سال گذشته روزنامه تایمز آکادمی باید هر سال ٨٥ سینماگر رنگینپوست و ٣٩٥ زن را به اعضای خود اضافه کند تا به هدف خود دست بیابد. فهرست امسال نشاندهنده چالشی است که آکادمی برای رویارویی با اهدافش بهخصوص عضویت زنان باید با آن دست و پنجه نرم کند.
در گزارشی که تایمز سال ٢٠١٢ منتشر کرد اعضای سفیدپوست آکادمی ٩٤ درصد و اعضای مرد ٧٧ درصد آن را تشکیل میدادند. اما با وجودی که در دو سال گذشته فهرستی از سینماگران به این آکادمی دعوت شدند، تغییر اعضا چند درصد ناچیز تکان خورده است. آکادمی اسکار برای رسیدن به هدفش راهی طولانی را باید بپیماید.
روزنامه اعتماد