فرهنگ امروز/ بهناز شیربانی: سناریویی تکراری و ملال‌آور. قصه نارضایتی عده‌ای خاص از محتوای برخی فیلم‌های سینمایی و تلاش برای اکران‌نکردن این فیلم‌ها؛ فیلم‌هایی که با شرایط سخت و با داشتن پروانه ساخت و نمایش راهی سینماها شده‌اند و حالا به‌ناچار با اکران‌نشدن در برخی از سینماها باید به حداقل‌ها رضایت بدهند. «فیلم‌های مسئله‌دار» عنوان جدیدی بود که در سال ٩١ از سمت حوزه هنری باب جدیدی را بر دوپاره‌شدن سینمای ایران باز کرد. فیلم‌های مسئله‌دار از نگاه حوزه هنری به آن دسته از فیلم‌هایی اطلاق می‌شوند که در مسائل اخلاقی و عفت عمومی از خطوط قرمز تجاوز می‌کنند؛ براساس‌این همان سال فیلم‌های «زندگی خصوصی»، «گشت ارشاد»، «من همسرش هستم»، «من مادر هستم»، «بیخود و بی‌جهت»، «پذیرایی ساده»، «برف روی کاج‌ها»، «پل چوبی» و چند فیلم دیگر از اکران در سینماهای حوزه هنری منع شدند. اعتراض‌ها از سوی سازندگان این فیلم‌ها، به جایی نرسید و از همان سال تا به امروز همچنان حوزه هنری برخی از فیلم‌ها را علنی یا غیرعلنی تحریم می‌کند؛ هرچند در این مدت عنوان فیلم تحریمی هم توانسته مخاطبان بیشتری را به سالن‌های سینما بکشاند. رضا عطاران، بازیگر محبوب سینما و تلویزیون که چندی است فیلم کمدی پرفروش و موفق «نهنگ عنبر٢» را در اکران سینماها دارد، به‌تازگی به تماشای فیلم کمدی «اکسیدان» به کارگردانی حامد محمدی نشست. او با اشاره به اینکه برخی از فیلم‌های سینمایی تا رسیدن به اکران مسیر پرفرازونشیبی را طی می‌کنند و برخی مثل فیلم «اکسیدان» دچار تحریم حوزه هنری می‌شوند، گفت: «برای برخی از فیلم‌هایی که من در آن حضور داشتم، اتفاقی مشابه افتاده است و به نظرم خیلی نباید جدی گرفته شود؛ اما امیدواریم و دوست داریم که در آینده و ان‌شاءالله از همین فیلم به بعد دیگر چنین اتفاقی نیفتد؛ چراکه بخش عظیمی از توجه به فیلم از بین می‌رود. بعضی از شهرستان‌ها تنها سینماهایی را در اختیار دارند که متعلق به حوزه هنری است و با اکران‌نشدن فیلم در بعضی شهرستان‌ها لطمه اقتصادی به صاحبان آثار وارد می‌شود؛ بااین‌حال فیلم «اکسیدان» از نظر من فیلم موفقی است و با توجه به اینکه حوزه لطمه خودش را به فیلم زده است؛ اما امیدوارم در هفته‌های پیش‌رو اتفاقات بهتری برایش رخ دهد». او ادامه داد: با فیلم «اکسیدان» خندیدم و به دلیل اجرای خوب موقعیت‌ها برای من خوشایند بود. همیشه سعی می‌کنم واقعیت و رئالیست در بازی یا کارگردانی یا چیزهایی که می‌نویسم باشد و این موضوع وقتی در فیلمی دیده شود، برایم لذت‌بخش است و به نظرم اگر موضوع این فیلم به اشتباه کمی به سمت فانتزی کشیده می‌شد، قطعا یک‌سری اتفاقات دیگر می‌افتاد؛ اما الان فیلم خوبی شده و با توجه به اینکه قبلا فیلم‌نامه را خوانده بودم، براساس چیزی که خاطرم هست، در اجرا خیلی کامل‌تر شده است».
اعتراض به رفتار فراقانونی
حوزه هنری از ابتدای سال تاکنون دو فیلم «مادر قلب‌اتمی» و «اکسیدان» را تحریم کرده. «مادر قلب‌اتمی» بعد از مدت‌ها کش‌وقوس به اکران عمومی رسید و توانست در روزهای ابتدایی اکران توجه بسیاری را به خود جلب کند؛ اما تحریم حوزه هنری «شورای‌عالی تهیه‌کنندگان سینما» را بر آن داشت تا بیانیه‌ای منتشر کنند و به رفتار فراقانونی حوزه اعتراض کنند و در مقابل چنین رویه‌ای از شورای صنفی نمایش خواست تا دست‌کم به‌طور نمادین تعدادی از سالن‌های نمایش حوزه هنری را تا زمان اصلاح رفتار آن نهاد، کلا از سینمای ایران محروم کند تا دست‌کم مدیران حوزه هنری طعم تلخ محرومیت را برای زمانی کوتاه بچشند. حمید فرخ‌نژاد، بازیگر، هم درباره تحریم فیلم‌ها از سوی حوزه هنری نوشت: «این هرج‌ومرج مدیریتی و این دولت خودمختار حوزه هنری و این ده، ٤٠ کدخدا، از این آقایون بپرسین چند چندین با خودتون؟!».
تحریم‌ها اثر ندارد
درحالی‌که بسیاری از چهره‌های سینمایی به این رفتار حوزه هنری انتقاد کرده‌اند، حوزه بدون گذاشتن هیچ وقعی به این انتقادها، تاکنون هیچ توضیحی نیز دراین‌باره ارائه نداده است. سال ٩٤ شماری از فیلم‌سازان در گفت‌وگو با «شرق» بحث «تحریم در برابر تحریم»را برای مقابله با کارشکنی‌های حوزه هنری پیشنهاد دادند. در این مدت البته جایگاه وزارت ارشاد هم مورد نقد قرار گرفته و بسیاری از سینماگران معتقدند مسئولان وزارت ارشاد باید مقابل این اتفاق غیرقانونی بایستند. از طرف دیگر شورای صنفی نمایش نیز باید پاسخی در مقابل تحریم‌های حوزه داشته باشد.
روزنامه شرق