به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ کتاب «بادهای افسون؛ مقدمهای بر شناخت علوم غریبه در ایران» تالیف پرویز براتی، از سوی نشر چشمه منتشر شد. این اثر، تاریخچه متون غریبه در ایران را با تکیه بر زبان، ساختار و معنا مورد بررسی قرار داده است.
پرویز براتی با گردآوری مجموعهای از کتابهای سنگی، خطی، عامهپسند، کتابهای نایاب و افست کمیاب و... در رابطه با علوم غریبه و مطالعه و بررسی آن، درپی واکاوی نسبت میان واقعیت و خیال و امور فراطبیعی بوده است. وی با صرف زمان و انرژی بسیار جهت جمعآوری متون و منابع موجود در زمینه علوم غریبه، توانسته است زمینهای برای جستوجوی تحقیقی، روششناسانه و درعینحال بیطرف در قبال این متون را فراهم آورد. ماحصل این کوشش طولانی و تحقیق گسترده بر روی کتابهای طلسمات و عجایبنامهها و متون مرتبط دیگر، کتابی است که عنوان «بادهای افسون؛ مقدمهای بر شناخت علوم غریبه در ایران» را به خود اختصاص داده است.
مولف این کتاب، آنگونه که در پیشگفتار شرح میدهد، ادعایی درباره نگارش تاریخی در زمینه علوم غریبه در ایران ندارد، و سعی کرده است متونی که «بخش مهم ناخودآگاهی تاریخی ایرانیان» را تشکیل میدهد، معرفی و تحلیل کند. در این اثر تلاش شده است که «نگاهی بیطرف، تئوریک و درعینحال دیرینهشناسانه به علوم غریبه» ارائه شود. «بادهای افسون» کوششی است برای تصویر کردن متون کهن و متاخر مرتبط با علوم غریبه از نمای نزدیک، و تاکید بر این نکته که «گام مهمتر، شناسایی علتهایی است که از رهگذر آنها، امر غریب بر ملتها حادث میشود.»
براتی معتقد است که پرداختن به سیر علوم غریبه در ایران بدون نیمنگاهی به جایگاه این علوم در غرب، چندان منطقی نیست. از همین رو، بخشهای پایانی اثرش را به بررسی جایگاه علوم غریبه در غرب اختصاص داده است. البته، به واسطه غرابتهای فرهنگی و اشتراکاتی که در پیرامون جغرافیای ایران وجود دارد، در بخشی مجزا «علوم غریبه: از هند تا پاکستان» مورد بررسی قرار گرفته و مولف از پرداختن به متون عربی و اسلامی نیز غافل نمانده است. به بیان دیگر، این کتاب جهت کاوش دقیق در هزارتوی این حوزه، با وجود محور قراردادن معرفی و بررسی علوم غریبه در ایران، نگاهی درخور توجه به جایگاه و چندوچون آن در جهان داشته است.
همچنین فصلی از کتاب به «جادو» اختصاص یافته است. با وجود اینکه جادو در ادیان آسمانی و دین اسلام امری است مذموم و ناپسندیده، محقق ناگزیر است که بدان بپردازد. زیرا برای محقق فرهنگ عامه و باورهای آیینی، جادو پدیدهای جمعی محسوب میشود که «باید تنها به بررسی ابعاد آن پرداخت بیآنکه قضاوتی در مورد آن کرد.» البته، مولف کتاب «بادهای افسون» تاکید دارد که بههیچ وجه قصد تایید محتوای موجود در متون و باورهای این حوزه را ندارد و تنها دلیل و هدف تالیف این کتاب را «آشنا کردن مخاطب با برخی زوایای پنهان ذهنیتِ تاریخی ایرانی و تمرکز بر متنهایی با پسزمینه امر غریب» میداند.
پرویز براتی پیش از تالیف این اثر، کتاب «سرگذشت نقاشی در ایران» و «کتاب عجایب ایرانی؛ روایت، شکل و ساختار فانتزی عجایبنامهها به همراه متن عجایبنامهای قرن هفتمی» را تالیف و منتشر کرده است. همچنین وی دستی در ترجمه دارد و مجموعه داستان «اپیکات» کورت ونهگات را همراه با رضا نوحی ترجمه و منتشر کرده است.
کتاب «بادهای افسون؛ مقدمهای بر شناخت علوم غریبه در ایران»، تالیف پرویز براتی، در 186 صفحه و با شمارگان هزار نسخه و بهای17هزار تومان، از سوی نشر چشمه منتشر شده است.