به گزارش فرهنگ امروز به نقل از شهروند؛ پاره‌ای اندیشمندان و تاریخ‌نگاران، شکست‌های ایران در جنگ‌های دوگانه با روسیه و کوشش‌های عباس میرزا ولیعهد فتحعلی شاه برای آغاز اصلاحات در ایران را بنیان بسیاری از دگرگونی‌ها در اواخر دوره قاجار به ویژه در آغاز سده چهاردهم خورشیدی برشمرده‌اند. آن کوشش‌ها اما در جامعه ایران به آسانی انجام نپذیرفته است. موریس دوکوتزبوئه، یک فرستاده روس در نخستین دهه‌های حکومت قاجار در کتاب «مسافرت به ایران دوران فتحعلی شاه قاجار» درباره دو نگرش در میان ایرانیان نسبت به دگرگونی‌ها سخن رانده است. این جهانگرد روس در روایت خود، اندیشه عباس میرزا، ولیعهد شاه ایران را در جایگاه دگرگونی‌خواه در یک‌سو و نگرش مخالفان او را به عنوان هواخواه وضعیت موجود جامعه ایران در سوی دیگر، رویاروی هم نشانده است. دوکوتزبوئه می‌نویسد «شاهزاده عباس میرزا قلیل مدتیست که بفکر تنظیم قشون مرتب افتاده با این حال در قسمت توپخانه بکمک صاحب‌منصبی انگلیسی موفقیت‌های عمده حاصل کرده ولی از حیث تعمیم قواعد و نظامات پیش نرفته است. کسی که از علاقه ایرانیان بحفظ آداب و رسوم قدیمه خود اطلاع داشته باشد می‌فهمد که تغییرات تازه چقدر بچشم مردم ناگوارست و حضرت ولیعهد باید متحمل چه زحماتی شده باشد که تا این اندازه موفقیت حاصل نموده باشد، بعلاوه باید فکر منوری هم مثل او داشت تا بتوان در تبریز چنین قشون مرتبی ترتیب داد. ... وقتی[،] شاهزاده عباس میرزا در انظار خانواده‌هائی که اولادشان در قشون او خدمت می‌کردند بد جلوه‌گر شده بودند، یعنی نه تنها تشکیل یک قشون منظم را مسخره تلقی می‌کردند بلکه کفر و جنایت می‌دانستند، بدین‌معنی که تصدی چنین امری مستلزم ارتباط با خارجیها بود که البته با عقاید مذهبی مغایر است». این فرستاده روس از برادر بزرگ عباس میرزا به عنوان «شاهزاده سالوس» یاد می‌کند که می‌کوشیده است با تحریک کهنه‌پرستان، جلوی اندیشه دگرگونی‌خواهانه ولیعهد خوش‌نام قاجار بایستد «این شاهزاده سالوس هم وقت را غنیمت شمرده تحریک می‌کرد که روابط صمیمانه برادرش با اروپائیان دیر یا زود عقاید مردم را تغییر داده حتی لباس و مذهب آنانرا عوض خواهد کرد. این عناوین در خیلی از اشخاص احمق کهنه‌پرست که جز تن‌پروری و راحت‌گزینی کاری ندارند تاثیر کرد و باطنا با اقدامات و نظامات عباس میرزا مخالفت داشتند.  نویسنده کتاب مسافرت به ایران دوران فتحعلی شاه قاجار» سپس به یکی از نمونه‌های کوشش اصلاح‌گرانه عباس میرزا در قشون اشاره می‌کند «خودستائی و تکبر که عادت ملی ایرانیانست منفور طبع حضرت ولیعهد است و در نظام نیز اصلاحات زیاد نموده منجمله قدغن کرده در قشون عده‌ای را معطل نکنند که برای صاحب‌منصبان ارشد غلیان چاق کنند[،] چه[،] نه تنها این عمل برای حیات و سرمایه اشخاص مضر است بلکه اغلب بواسطه آتش دائمی که باید حاضر داشته باشند موجب حریق اردو می‌شود». دوکوتزبوئه از زبان عباس میرزا در این‌باره می‌نویسد «استعمال دخانیات کار بدی نیست ولی در ممالک ما قدری در آن افراط می‌کنند که اغلب امور مهمه را از اشتغال بدان فراموش می‌نمایند. در این خصوص هم خود را سرمشق قرار داده استعمال دخانیات را ترک کرده‌ام و این ترک عادت بعلت کار زیادی بوده که داشته‌ام ولی ایرانیان بیکار ممکن نیست بتوانند از آن صرفنظر کنند و حتم دارم در این خصوص تقلید مرا نخواهند کرد.