به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ کتاب «تاریخ و فرهنگ شیعه در آسیای جنوب شرقی» نوشته دیکی سفیان است که انتشارات دانشگاه گاجامادا شهر جوگجاکارتا اندونزی آن را در سال ۲۰۱۳ منتشر کرد.
در مقاله و نقد محمد فیصل موسی بر این کتاب آمده است: «کتاب تاریخ و فرهنگ شیعه در آسیای جنوب شرقی، مجموعه مقالات ارزشمندی با موضوع درک روش زندگی و فرهنگ از جامعه شیعیان در آسیای جنوب شرقی دارد. شانزده مقاله علمی در این کتاب وجود دارد که به بحث در مورد موقعیت مذهب شیعه در آسیای جنوب شرقی شامل مالزی، اندونزی، تایلند و فیلیپین، می‌پردازد.
آنچه در مقالات این کتاب مهم است؛ مطالعه پیدایش شیعه در جهان مالایی از زمان ورود اسلام به این منطقه است. به کار گیری اصطلاح «پیدایش» در این مورد مناسب به نظر رسیده است، چرا که بحث تنها در خصوص وجود شیعه نیست.
از این جهت، این کتاب بر عکس کتاب «شیعه در آسیای جنوب شرقی؛ پرهیزگاری علوی و ساختار فرقه‌ای» اثر چایرا فورمیچی و مایکل فینر، است. ناشر کتاب «انتشارات هرست» بوده و با افتخار اظهار داشته که این کتاب مجموعه‌ای از نخستین مطالعات در خصوص شیعه در آسیای جنوب شرقی است. با این حال، کتاب در سال ۲۰۱۴ یک سال پس از انتشار کتاب «تاریخ و فرهنگ شیعه در آسیای جنوب شرقی» منتشر شد.
محتوای کتاب «شیعه در آسیای جنوب شرقی؛ پرهیزگاری علوی و ساختار فرقه‌ای» تنها بر محور «وجود شیعه» استوار است؛ در حالیکه در کتاب «تاریخ و فرهنگ شیعه در آسیای جنوب شرقی» محققان که همه از جهان مالایی هستند، این نظر را دارند که شیعه نه تنها وجود داشته است؛ بلکه ریشه‌دار شده و «رویارویی» ارزشمند رخ داده است.
کتاب «تاریخ و فرهنگ شیعه در آسیای جنوب شرقی» یک منبع ارزشمند برای محققین پیرامون مذهب شیعه در منطقه است، چراکه مقاله منحصر بفردی پیرامون جریان شیعه در تایلند به قلم یولیسپونگ چولاراتانا در آن آورده شده است. این محقق پیش از این پژوهش‌های متعددی را با این موضوع به زبان تایلندی منتشر کرده بود و این مقاله برای اولین بار به زبان مالایی در کتاب منتشر شده است.
مقاله دیگر کتاب از روکه سانتوس مورالس از فیلیپین است که فرضیه مهمی در خصوص شیعیان در فیلیپین از دوران قبل از اسپانیایی‌ها را ارایه داده است. علاوه بر این، مقالات بسیاری در مورد فرهنگ جامعه شیعه وجود دارد که شامل «فقدان تقدس مراسم تابوت حسین در سوماترای غربی»، «عمل تقیه» و ... است.
این کتاب به پیدا کردن آنچه در جهان مالایی از دست رفته است، موفق شده و این موضوع را مطرح کرده است که چگونه شیعه که منشأ آن خاورمیانه است، همچنان می‌تواند در غنی‌سازی فرهنگ مالایی کمک کند.
مطالعات انجام شده در این کتاب نیز یک ایده جهت‌دار، یعنی گسترش شیعه در جهان مالایی را ارایه داده است که در آن عواملی شامل حضور سلفی‌گری، تقیه و محبت نسبت به اهل بیت (ع) در تعالیم اهل سنت دخیل است مورد بحث قرار می‌دهد. بنابراین، جای تعجب نیست که مارک وودوارد، محقق در زمینه اسلام در آسیای جنوب شرقی از دانشگاه ایالتی آریزونا راجع به این کتاب، اظهار کرده که مباحث این کتاب بسیار معتبر و قابل توجه است؛ چرا که به تأثیر و نفوذ زیاد و قدیمی شیعه بر فرهنگ، ادبیات، آداب و رسوم و سنت‌های مسلمانان در جهان مالایی پرداخته است.
در کل، این کتاب یک فانوس دریایی روشن است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت؛ زیرا توسط جامعه علمی بومی در بحث و بررسی یک جنبش بزرگ در خاورمیانه ـ شیعه ـ تهیه شده و به صورت مثبت به جامعه نفوذ پیدا کرده است. این کتاب برای مطالعه شیعه در جهان مالایی، گنجینه مهمی به شمار می‌رود.»