به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ آئین یادبود زنده‌یاد عبدالحسین حائری با سخنرانی سیدمصطفی محقق‌داماد، استاد حقوق دانشگاه شهیدبهشتی، حجت‌الاسلام علی عماد، رئیس کتابخانه، موزه و مرکزاسناد مجلس شورای اسلامی، عارف نوشاهی، فهرست‌نویس و نسخه‌شناس پاکستانی دوشنبه ششم شهریورماه در کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی برگزار شد.
قشر کتابخوان جامعه ما کجاست؟
سیدمصطفی محقق‌داماد گفت: می‌ترسم وقتی اینجا، در مراسم یادبود، زنده‌یاد عبدالحسین حائری نشسته‌ایم و از گردآوری نسخ‌خطی، فهرست‌نویسی، کتاب و کتابخانه سخن می‌گوییم و به طور خلاصه درد بی‌درمان کتاب داریم، فردی از بیرون به ما بخندند و این بیت سعدی را در وصف‌الحال ما زمزمه کند: خانه از پای بست ویران است/ خواجه در فکر نقش ایوان است!
وی افزود: حقیقت این است که با همه تلاشی که در تالیف، تدوین و نشر کتاب کشیده می‌شود، قابل احترام است اما این میان باید گفت کتابخوان کجاست؟ به عبارتی باید بگوییم که کشور ما به فاجعه قحطی کتابخوان مبتلا شده است! این همه هزینه و بودجه برای تالیف و نشر کتاب اما دریغ از قشری که این آثار را ورق بزند. باید از خود بپرسیم که چه می‌کنیم؟ این همه زحمت و رنج برای تحقیق و تالیف، اما کتابخوان کجاست؟
استاد دانشگاه شهیدبهشتی ادامه داد: بنده 72 سال سن دارم و شاید دیده باشید که در ماه یکی دو مقاله در روزنامه‌های کثیرالانتشار مانند اطلاعات دارم، حتما برای مجلات تحقیقاتی مقاله‌ای منتشر می‌کنم و برای مجله دانشکده خودمان هم مطلبی می‌نویسم و چند نشریه دیگر هم به فراخور زمان و احوال موضوعی را قلمی می‌کنم، دلم می‌خواهد کسی بیاید و بگوید فلانی بد نوشتی! این مطلب را اشتباه نوشتی! چه برسد به اینکه بیاید تعریف کند و دست مریزاد بگوید.
محقق‌داماد بیان کرد: متاسفانه باید رک بود و گفت که کتابخوان کشور ما در حال قحط شدن است و نمی‌دانم علت این فاجعه چیست؟ اگرچه مسائلی را می‌دانم و به نظرم باید بنشینیم و بیندیشیم که چه شده و چاره چیست؟ در این اوضاع و احوال که وصفش رفت، چند وقت پیش به باغ کتاب رفته بودم، چه دم و دستگاه و امکاناتی و چه اندازه کتاب! با دیدن این همه کتاب با خود گفتم کتابخوان کجست؟ افسوس و صدافسوس که کتاب در جامعه امروز ما متاع پرطرفداری نیست!
وظیفه ما؛ نشر و اشاعه میراث حائری است
عماد هم در ادامه این آئین یادبود گفت: عبدالحسین حائری یک نام ماندگار در تاریخ علم و فرهنگ و معنویت ایران زمین است، زیرا خاندان حائری از جمله خاندان‌های بابرکتی در تاریخ ایران است که دامن دامن اخلاق، زهد، مردمداری و علم را پرورش داد و به جامعه ایران منتقل کرد. استاد عبدالحسین حائری در خانواده‌ای رشد و نمو پیدا کرد که در مرکز آن بزرگی چون شیخ عبدالکریم حائری قرار داشت و در اصطلاح عامیانه می‌گویند خواهرزاده به دایی‌اش می‌ماند. ما در دوران جوانی خود، سالخوردگی زنده‌یاد حائری را دیده بودیم وی فردی دانشمند در اندازه مرجعیت شیعه بود اما به آن سمت نرفت.
وی افزود: حائری نمونه یک مرد اخلاقی بود، آنچه که امروز کمبود آن در عرصه علمی ما احساس می‌شود و امروز بیش از هر چیز در عرصه علم کمبود مردانی مانند عبدالحسین حائری است.
رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: مهم‌ترین کاری که ما می‌توانیم انجام دهیم نگهداری، نشر و اشاعه میراث حائری است، یعنی کتابخانه مجلس را به بهره‌وری بیش از پیش سوق دهیم و امکان استفاده بهتر و سهل از آثار کتابخانه و دسترنج استاد را برای محققان و پژوهشگران فراهم کنیم.
رها کردن نسخه‌های خطی فارسی فهرست نشده در پاکستان
عارف نوشاهی نیز با یادی از حائری گفت: شاگرد احمد منزوی بودم و بارها نام و وصف حائری را از وی شنیدم. سال 63 که به ایران آمدم موفق به دیدار دو استاد مطرح فهرست‌نویسی ایران محمدتقی داش‌پژوه و حائری شدم که برایم افتخاری بس عظیم بود. در این دیدار با چند نسخه خطی، حائری را ملاقات کردم و وی مرا به سادگی و صمیمت پذیرفت.
وی افزود: وقتی حائری را ملاقات کردم در تصورم چنین تصویری از حائری نبود؛ مردی آرام، ساده با ریش انبوه و لاغراندام. وقتی کتاب‌ها را به وی دادم، با لبخندی گفت برای یک فهرست‌نویس چنین کتاب‌هایی ضروری است. هنگامی که خواستم عکسی از وی بگیرم، گفت عکس گرفتن از فردی بی‌ثمر چه فایده‌ای دارد؟ البته این سخن وی بیشتر از سر تواضع بود.
این فهرست‌نویس پاکستانی ادامه داد: امروز که بعد از مدت‌ها به ایران آمدم، بیش از هر زمان دیگری فقدان فهرست‌نویسان و نسخه‌شناسان بزرگی مانند حائری، دانش‌پژوه و ایرج افشار را احساس می‌کنم، نسلی که بعد از آنها افراد شاخصی به جا نمانده تا راه آنها را ادامه دهد. از طرفی در پاکستان هم زبان فارسی دوره افول را می‌گذراند، این در حالی است که هزاران نسخه خطی فارسی فهرست نشده داریم، اما گویی این مساله برای کسی چندان مهم نیست.
نوشاهی اظهار کرد: در حال حاضر مرکز تحقیقات مشترک ایران و پاکستان زیرنظر سازمانی است که هیچ توجهی به نسخ‌فارسی نمی‌کند و با این وضعیت آخرین امید ما هم ناامید شده است.