به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ مازیار اسلامی،منتقد و مترجم حوزه سینما درباره وضعیت فعلی بازار کتاب در ایران گفت: آمار تولید کتاب در دو، سه سال اخیر در زمینه ترجمه و تالیف بسیار زیاد است. کیفیت این آثار تولیدی بسیار پایین است و بدیهیترین انتظارات را نیز برآورده نمیکند. سوال اصلی اینجاست که دلیل تولید این همه کتاب چیست؟
وی افزود: این مساله نه تنها در ادبیات، بلکه در شاخههای دیگر هنر نیز مانند سینما و... مصداق دارد. بیشتر آثار تالیفی بیکیفیتی که تولید میشوند، عموما ترجمههایی هستند که در قالب تالیف وارد بازار کتاب میشوند و درواقع یک نوع کتابسازی به شمار میآیند. در مورد ترجمهها هم عموما، سراغ لقمههای بزرگتر از دهان میروند و چون توان ترجمه درست آن متن را ندارند منجر به تولید آثار بیکیفیتی میشوند. مثالی در این مورد میزنم، فیلمساز مجارستانی به نام بلاتار که در ایران طرفداران بسیاری دارد
را در نظر بگیرید، در دنیا دو کتاب در مورد او به چاپ رسیده در حالی که در ایران سه کتاب درباره او منتشر شده! یعنی دو کتابی که در مورد او وجود داشته، ترجمه شده و یک کتاب دیگر هم از مجموعه این دو ساخته شده است که شامل یادداشت، مقالاتی بیارزش و... است.
مترجم کتاب «بانی و کلاید» وجود تقاضای زیاد کتاب را نفی کرد و درباره دلیل تولید انبوه کتاب گفت: نیروی جوان تحصیلکرده و فارغالتحصیلان نهادهای آموزشی کشور که تعدادشان کم هم نیست، وقتی عرصهای برای فعالیتشان وجود ندارد چه در حوزه سینما، تئاتر، جامعه شناسی و...ساده ترین راه را برای ارتباط با فضای کار، ترجمه آثاری در رابطه با رشته تحصیلی شان میبینند. بعضا تعداد عناوین تولیدی کتاب در ایران سالانه از امریکا هم بیشتر است. این مساله شامل تیراژ کتاب نمیشود و فقط در مورد عناوین صدق میکند. اما در مقابل مصرف آن کم است و سرانه مطالعه پایین. از لحاظ اقتصادی کتاب با رکود مواجه است. تولید کمی آن بالا و از لحاظ کیفی دچار رکود است. این مساله در سینما هم وجود دارد. از لحاظ تولید فیلم، آمار تولیدات سالانه بالا رفته اما در نهایت با آثاری بی کیفیت بر روی پرده ها مواجه میشویم.
مترجم کتاب «شریدر به روایت شریدر»، در مورد دلایل رکود اقتصادی کتاب عنوان کرد: در کتاب هم این رکود تورمی، مشخص کننده وضعیت چاپ و نشر است. طوری که هر هفته در کتابفروشی با عناوینی حیرتانگیز و دهان پرکن مواجه میشویم اما با خواندن همان چند سطر اول متوجه میشویم که مترجم کوچکترین آشنایی با حوزه مذکور نداشته و بدیهیترین چیزها را هم نمی دانسته است. البته این مساله در رابطه با نشرهای بزرگ و معتبر کمتر مصداق دارد. ولی به هر حال آنها هم از این آسیب در امان نیستند. صنعت نشر به دلیل رکود تورمی نحیف و لاغر شده و در نتیجه، فرآیند ویراستاری به دلیل بالابردن قیمت کتاب و به صرفه نبودن آن از لحاظ اقتصادی عملا حذف شده است. سنتی که از ۵۰سال پیش با فرانکلین وارد فضای نشر ایران شد و به تدریج به نقاط قابل اعتنایی رسید، در سالهای اخیر به دلیل این رکود، حذف شده و در نتیجه فقدان ویراستاری با آثاری مواجه میشویم که نتیجه اطمینان فردی ناشر به مترجم هستند و چون مطابقتی با متن اصلی داده نمیشود تا از ارزش ترجمه آن اطمینان کامل حاصل شود، این وضعیت مدام تشدید میشود.
مترجم کتاب " بارت و سینما" از آثار منتشرشده در حوزه سینما نیز انتقاد کرد و گفت: در حوزه مطالعات سینمایی هم در سه، چهار سال اخیر به شکل لجام گسیختهای عناوین تولیدی کتاب بالا رفته است و شاهد ترجمههای عجیب وغریبی هستیم که عملا تاثیرگذار نیستند و در ارتقای یادداشت های منتشره در مطبوعات و مجلات و... نقشی ندارند و عملا روز به روز در حوزه نقد با فرسایش مواجه هستیم.
مترجم کتاب "سفری شخصی با مارتین اسکورسیزی در سینمای آمریکا"، یکی دیگر از دلایل حجم انبوه تولید کتاب را ارتقای رتبه علمی افراد دانست و گفت: من به دلایلی درگیر کتابهای دانشگاهی تالیفی در حوزه علوم انسانی در سال ۱۳۹۵ شده بودم و شاهد تولید حدود۲۳۰-۴۰ کتاب در حوزه های علوم انسانی، هنر تاریخ روانشناسی، جامعه شناسی و...بودم که به جرات میتوانم بگویم نیت اصلی تولید آنها افزایش رتبه علمی بوده است و کوچکترین کیفیتی نداشتند. کتاب ابزاری است برای کسب اعتبار نیروی تحصیلکرده غیرفعالی که به دنبال کسب هویت اجتماعی هستند و وقتی وارد بازار کار نمیشوند این راه را انتخاب میکنند که بتوانند هویت اجتماعی خود را از این طریق کسب کنند و در نهایت با مترجمانی روبه رو میشویم که تنها یک اثر یا نهایتا دو اثر را در طول دوره فعالیت ادبی خود ترجمه میکنند.
در ادامه مازیار اسلامی در مورد فعالیت های تازه خود صحبت کرد و گفت: کتابی تحت عنوان "سینمای نوین امریکا" دارم که احتمال زیاد سال آینده در نشر هنوز منتشر میشود و به مقطع تحول بنیادین سینمای امریکا از دهه شصت تا پایان دهه هفتاد که در فضای عمومی تحت عنوان تحولات دهه هفتاد سینمای امریکا شناخته میشود، می پردازد. این کتاب، تحلیلی است مشتمل بر مقالات نویسندگان و منتقدان برجسته سینمایی. کتاب قطوری است و نشان دهنده رادیکال ترین دوره در سینمای امریکا از نظر مضمونی و زیباییشناختی است. دوره ای که پیروزی خلاقیت و فردیت هنرمند بر نظام تولید و سرمایهداری سینمای امریکاست. مقطع کوتاهی که هالیوود دوباره پس از این دوره به همان رویه پولسازی خود بازمیگردد. این کتاب بررسی این برهه تاریخی از سینمای امریکا و تحلیل همه جانبه تحولی که سینمای امریکا در این دوره با آن مواجه شده است، را شامل میشود.