فرهنگ امروز/ تینا جلالی:
از همان دقایق ابتدایی که سایت جشنواره فیلم فجر پیش‌فروش اینترنتی فیلم‌ها را آغاز کرد بلافاصله ظرفیت‌های در نظر گرفته‌شده پر شد و نود درصد بلیت‌ها فروش رفت. در پی استقبال بالا از سوی مردم، مسوولان جشنواره هم تصمیم گرفتند به ظرفیت سینماهای مردمی سی و ششمین جشنواره فیلم فجر اضافه کنند؛ اما چنین استقبالی از پیش‌فروش بلیت‌ها این حدس را به وجود آورد که بازار سیاه و قاچاقی هم به وجود می‌آید. امری که در دوره‌های قبل هم صورت گرفته به‌عبارت‌دیگر تا خریداری برای این بلیت‌ها هست، عده‌ای هم از این روند سوءاستفاده می‌کنند و برای خود کاسبی می‌کنند. آن‌طور که گفته‌شده این بلیت‌ها با مبالغی حداقل سه برابر قیمت اصلی ردوبدل می‌شود.
باوجوداینکه ذات بازار سیاه امری ناپسند و مذموم است اما چنین خرید و فروشی نوعی تجارت برای افراد است که با رضایت خریدار مواجه هستند. آنها بلیت‌ها را در زمان پیش‌فروش خریداری می‌کنند تا از آن سود و بهره اقتصادی ببرند که البته سود هم می‌برند. چنین مبادله‌ای تنها مربوط به سینما نیست و در زمان برپایی جشنواره موسیقی هم شاهد بودیم که در سایت دیوار قیمت بلیت کنسرت ١٠ برابر فروش واقعی به مردم عرضه می‌شد. معمولا در هر صنفی با چنین پدیده‌ای مواجه هستیم، بلیت‌های مسابقه جام جهانی فوتبال روسیه تمام‌شده، فروش چند برابر آن توسط عده‌ای شرط‌بندی می‌شود و مناقصه‌های گوناگون برای عرضه آن گذاشته می‌شود؛ اما درهرصورت نکته‌ای که باید مخاطب به آن توجه داشته باشد و در ادوار مختلف برگزاری جشنواره با آن روبه‌رو بودیم اینکه برای اکثر فیلم‌ها سانس فوق‌العاده برگزار می‌شود کما اینکه به دلیل محدود بودن فیلم‌های جشنواره امسال سهم هر فیلم برای نمایش در سینماها به دو بار اکران می‌رسد. به نظر می‌آید امسال مخاطبی نباشد که نتواند فیلمی را در جشنواره ببیند.
نوستالژی دهه شصت
مجتمع سینمایی کوروش همواره یکی از پرمخاطب‌ترین پردیس‌هایی سینمایی است و این سینما از زمان پیش‌فروش بلیت‌های جشنواره فیلم فجر ظرفیت سالن‌هایش در همان ساعت‌های ابتدایی پر شد و بازار سیاه برای فیلم‌های این مجتمع به وجود آمد. علی سرتیپی، مسوول فرهنگی سینمایی این مجتمع و رییس کانون پخش‌کنندگان سینمای ایران با یادآوری اینکه به وجود آمدن چنین بازاری مرا یاد دهه شصت می‌اندازد می‌گوید: «به‌هیچ‌عنوان به وجود آمدن چنین پدیده‌ای موردپسند من نیست اما اینکه مردم تا این اندازه از فیلم‌های جشنواره استقبال کردند باعث خوشحالی من است. چنین اقدامی مرا یاد دهه شصت و زمانی که مردم برای فیلم دیدن مقابل سینماها صف می‌کشیدند، می‌اندازد. این مساله نشان‌دهنده این است که ما امسال با جشنواره‌ای پربار و پرشور مواجه هستیم.»
سال ٨٧ برای آخرین ساخته بهرام بیضایی «وقتی همه خوابیم» همچنین بازاری به وجود آمده بود که بلیت‌ها با مبلغ هنگفت به فروش می‌رفت و جالب این بود که مردم هم به دنبال هم این بلیت‌ها بودند. یا اغلب فیلم‌های اصغر فرهادی در جشنواره با چنین بازاری مواجه می‌شوند اما سرتیپی معتقد است: «سال‌های گذشته با چنین بازاری مواجه بودیم اما نه آنقدر زودهنگام و زمان پیش‌فروش اینترنتی بلیت‌ها؛ بلکه معمولا زمان اکران فیلم‌ها در جشنواره اگر فیلمی کیفیتش بالا بود چنین خریدوفروش غیرقانونی شکل می‌گرفت.»
سرتیپی با اشاره به اینکه تمام ظرفیت‌های در نظر گرفته‌شده برای مخاطبان در سینما کوروش درهمان ساعات ابتدایی پیش‌فروش شده تاکید می‌کند که مسوولان سینمایی باید جلوی این افراد سودجو بایستند.
بلیت‌های کپی نه اصل
از جهت دیگر این نگرانی هم به وجود می‌آید که افراد سودجو که به عرضه بلیت‌هایی چند برابر به مخاطب مبادرت می‌ورزند به‌صورت کپی این بلیت‌ها را به تماشاگران بدهند به همین منظور محمدرضا فرجی، مدیر امور سینماهای جشنواره فیلم فجر و مدیرکل سینمای حرفه‌ای در همین زمینه به ما می‌گوید: «از گوشه و کنار شنیدم که پیش‌فروش بلیت‌ها به‌صورت غیرقانونی به مخاطبان عرضه می‌شود البته کمیته حقیقت‌یاب جشنواره این مورد را تایید نکرده اما با توجه به اینکه سیر خرید برای مخاطبان به پایان رسیده به آنها توصیه می‌کنیم که از دلالان و افراد سودجو ارتباط برقرار نکنند و بلیت‌ها را نخرند چون ممکن است این افراد کپی بلیت‌ها در اختیارشان بگذارند و در زمان اکران فیلم‌ها برای‌شان مشکل به وجود بیاید... اگر آنها نتوانستند از ستاد جشنواره و سامانه پیش‌فروش بلیت‌ها را تهیه کنند، نگران نباشند هنوز بیست درصد ظرفیت گیشه باقی است ضمن اینکه قطعا برای فیلم‌های موردعلاقه‌شان سانس فوق‌العاده گذاشته می‌شود.»
یکی از مسوولان سینماهای مردمی جشنواره فیلم فجر در مورد بازار سیاه بلیت فیلم‌ها به «اعتماد» می‌گوید: «این مبادله دوسویه انجام می‌شود منی که خریدار این بلیت‌ها هستم به رونق این بازار کمک بیشتری می‌کنم. به همین جهت کنترل چنین پدیده‌ای تقریبا غیرممکن است.»
آیا چنین افراد توسط مدیران سینما قابل‌شناسایی هستند؟ او می‌گوید: «خیر اکثریت این افراد قابل‌شناسایی نیستند؛ با نام و نام خانوادگی بلیت‌ها خریداری می‌شود و هیچ مختصات دیگری از این افراد در دست نیست و اصلا ممکن است که این افراد سودجو نباشند. به این معنی که کسی بلیت فیلم‌ها را خریده اما در زمان رویداد در ایران نیست برای اینکه بلیت روی دستش نماند به دیگری می‌فروشد. ذات این خرید و فروش حرام نیست. چون هر دو طرف رضایت کامل دارند؛ اما قطعا این بیزینس برای سینما مضر است.»
البته یک‌سری افراد هم هستند که غیرحرفه‌ای برخورد می‌کنند و ممکن است که هویت خود را در چنین خرید و فروشی لو دهند: «سال ٩٣ شخصی بود که هرروز از پردیس ما بلیت خرید می‌کرد؛ خودش به سالن نمی‌رفت ولی دم در ورودی می‌ایستاد وقتی بلیت فیلم‌ها برای نمایش تمام می‌شد او در ساعت اکران فیلم مربوطه به قیمت چند برابر بلیت‌هایی را که می‌خرید به مخاطبان می‌فروخت. به ما اطلاع دادند و ما با او برخورد قانونی کردیم اما عده‌ای از افراد هستند که کاملا حرفه‌ای عمل کرده و می‌دانند چگونه عمل کنند. »
امسال بلیت‌ها به‌صورت ۲ گروه قیمتی، گروه اول مجموعه یازده‌تایی بلیت‌ها به مبلغ ۱۳۲ هزار تومان (نمایش فیلم‌ها در سینماهای مدرن) و گروه دوم مجموعه یازده‌تایی بلیت‌ها به مبلغ ۸۸ هزار تومان (نمایش فیلم‌ها در سینماهای درجه‌یک) عرضه شدند.
از طرف دفتر جشنواره به آن علاقه‌مندان سینما که علاقه‌ای به خرید بلیت‌ها به‌صورت گروهی نداشتند، این قول داده شد که در روز اکران فیلم‌ها به گیشه سینما مراجعه کرده و بلیت تهیه کنند. بااین‌حال شک و شبهاتی برای بازار سیاه در نزدیک‌های جشنواره وجود دارد: «بازار سیاه نشان می‌دهد جشنواره فیلم فجر از پویایی خوبی برخوردار است و مخاطبی دارد که برای آن خرج می‌کند در این اوضاع نابسامان اقتصادی کشور مخاطب برای تماشای فیلم‌های موردعلاقه‌اش هزینه می‌کند. البته ممکن است بعدا پشیمان شود؛ اما عده‌ای هستند صرفا برای نوستالژی که از جشنواره دارند برای آن هزینه می‌کنند و برای تماشای فیلم‌ها حاضرند به بازار سیاه مراجعه کنند.»
روزنامه اعتماد