شناسهٔ خبر: 53581 - سرویس دیگر رسانه ها

بررسی کتاب «ایلات کرمانشاهان و نقش آن‌ها در قشون ایران عصر قاجار»

کتاب «ایلات کرمانشاهان و نقش آنها در قشون ایران عصر قاجار» در سرای اهل قلم معرفی و بررسی می‌شود. ​

بررسی کتاب «ایلات کرمانشاهان و نقش آن‌ها در قشون ایران عصر قاجار»

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ نشست معرفی و بررسی کتاب «ایلات کرمانشاهان و نقش آن‌ها در قشون ایران عصر قاجار» با حضور مطلب مطلبی مولف کتاب و منصوره اتحادیه و اسماعیل شمس در سرای اهل قلم برگزار می‌شود.

کتاب «ایلات کرمانشاهان و نقش آن‌ها در قشون ایران عصر قاجار» انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی با ۴۶۶صفحه و تیراژ ۵۰۰ جلد منتشر شده است.
 

 در مقدمه این کتاب آمده است: از دوره صفویه کرمانشاهان یکی از نواحی مهم سرحدی ایران شمرده می‌شد. این موقعیت مهم سیاسی به تدریج حیات شهری را در این ایالت گسترش داد و حتی ارتقاء جایگاه اقتصادی و رونق کسب و کار و تجارت را نیز موجب شد. در دورة قاجار به ویژه پس از انتصاب محمدعلی‌میرزا اهمیت کرمانشاهان بیش از پیش گردید. اما با وجود این و در شرایط فقدان مراکز علمی و آموزشی کلاسیک و نبود سنت‌های قدرتمند مرتبط، علوم متداول به نضج و رشد قابل توجهی دست نیافت. این عدم رشد و توسعه  به ویژه در عدم شکل‌گیری سنت تاریخ نویسی و تاریخ‌نگاری به خوبی پیداست. با وجودی که حکمرانی کرمانشاهان در بیشتر دورة قاجار با محمدعلی‌میرزا دولتشاه و فرزندان وی بود و این ناحیه به نوعی به قلمرو خانوادگی آنها تبدیل شده بود، در چنین شرایطی انتظار می‌رفت سنت تاریخ نویسی محلی و خاندانی قدرتمندی در آنجا نضج یابد اما نه تنها تاریخ‌نگاری در این ولایت رونقی نیافت بلکه در این دوره هیچ کتابی با هدف نگارش تاریخ کرمانشاهان نوشته نشد. این در حالی بود که ولایت هم‌جوار آن یعنی کردستان اردلان، در این دورة زمانی شاهد خلق بیش از ده اثر با هدف تاریخ‌نگاری بود. بنابراین در نبود تواریخ محلی و منابعی که به شکلی مستقیم به تاریخ این ولایت بپردازند و نیز فقر اطلاعاتی ایالت کرمانشاهان در دیگر تواریخ همزمان، در نگاه اول امید به انجام پژوهش در مورد جنبه‌های مختلف تاریخ این ولایت در دورة قاجاریه بسیار کم فروغ به نظر می‌رسد.
 

 این کتاب حاصل بیش از دو سال فعالیت در گروه تحقیقات تاریخ معاصر پژوهشکده اسناد، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است با استفاده از منابع و مدارک آرشیوی، به بازسازی تحولات این ایالت پرداخته است و با استفاده از این دسته از منابع به بررس و تجزیه و تحلیل  جایگاه و سهم ایلات کرمانشاهان، در قشون دولتی ئرداخته است برای این مهم  شناخت اوضاع اجتماعی و ساختار قبیله ای ضروری به نظر می‌رسد، در بازه زمانی مورد مطاله پژوهش؛ ایلات عمده ای چون ایل گوران، ایل کلهر، ایل سنجابی و ایل جاف بازیگران عمدة این منطقه بوده اند، که از جنبه های مختلف مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. 



 این پژوهش پاسخ به این سوال است: ساختار ایلات در این دوره به چه شکلی است و جایگاه ایلات کرمانشاهان در قشون دولت مرکزی کجاست؟ این کتاب حاصل بیش از دو سال فعالیت در گروه تحقیقات تاریخ معاصر پژوهشکده اسناد، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است با استفاده از منابع و مدارک آرشیوی، به بازسازی تحولات این ایالت پرداخته است. استفاده از اسناد برای بازسازی جنبه‌های مختلف تاریخ کرمانشاهان دورة قاجار علی‌رغم تمرکز جغرافیایی محدودش طیف گسترده‌ای ازمسائل سیاسی‌، اجتماعی‌، اقتصادی و فرهنگی را پوشش می‌دهد.  این پژوهش درباره قشون ایران به طور کلی و قشون کرمانشاهان به صورت ویژه سخن می‌گوید. از آنجا که در برهه مورد مطالعه پژوهش، صورت بندی غالب اجتماعی کرمانشاهان، ایلی – عشیره‌ای بود، برای بررسی قشون این ایالات، می‌بایست به سراغ ایلات آنجا رفت. در همین راستا چهار ایل عمده مورد مطالعه قرار گرفت. از آنجا که تحولات نظامی – سیاسی ایلات نمی توانستد جدا از هم تلقی گردد، در مواردی که تحولات درونی ایل بر ساخت نظامی آن اثر گذار بوده است رویدادهای سیاسی نیز مورد تجزیه و تحلیل و بررسی قرار گرفته‌اند. 

 روش تحقیق این اثر کتابخانه ای – اسنادی است. تلاش شده است با سازمان دادن اطلاعات و مدارک و امکان برقراری ارتباط بین آنها، تصویری از موقعیت قشون ایران به طور کلی و قشون و فوج های ایالت کرمانشاهان به طور ویژه ارائه گردد. شالوده اصلی این کتاب بر اساس اسناد و نسخه های منتشر نشده و مطبوعات است که در واقع وجه ممیزه آن با سایر آثار مرتبط نیز می باشد.


جلسه بررسی کتاب «ایلات کرمانشاهان و نقش آن‌ها در قشون عصر قاجار» ساعت ۱۶ تا ۱۸ یکشنبه، ۱۵ بهمن ماه ۱۳۹۶، به نشانی خیابان انقلاب، خیابان فلسطین جنوبی، کوچه خواجه نصیر، پلاک ۲ برگزار می‌شود.