به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ آیین معرفی و رونمایی از 5 جلد نخست «دانشنامه ارتباطات» اثر استاد باقر ساروخانی امروز دوشنبه 14 اسفند با حضور حجت‌الاسلام سیدمحمود دعایی رئیس مؤسسه اطلاعات، حسن خجسته از مدیران باسابقه صدا و سیما و عضو هیات مدیره موسسه تصویر شهر، شهاب اسفندیاری رئیس دانشگاه صدا و سیما، مطهری‌نژاد رئیس انجمن روابط عمومی ایران، کاظمی دینان عضو انجمن روابط عمومی ایران، نعمتی انارکی معاون دانشگاه صدا و سیما و جمعی از استادان رسانه و ارتباطات از جمله غلامرضا آذری و سروش در فرهنگسرای رسانه برگزار شد.
حجت‌الاسلام سیدمحمود دعایی، رئیس مؤسسه اطلاعات که سه جلد از این 5 جلد را منتشر کرده در این مراسم با اشاره به اینکه سخن گفتن درباره ساروخانی سهل ممتنع است گفت: سهل از این بابت که او فردی متواضع است و سخن گفتن را راحت می‌کند و ممتنع به این خاطر که او فردی صاحب علم و دانش است و به همین خاطر دامنه سخن را باید در باب او وسیع گرفت تا بتوان حق مطلب را در رابطه با او ادا کرد.
وی افزود: او فردی معلم است و اولین تصویری که از او در ذهن برجسته می‌شود شخصیت معلمی‌اش است. او در آستانه 80 سالگی قرار دارد و آثارش نیز قریب به 80 عنوان شده که باید بر این تعداد مقالات او به زبان‌های انگلیسی و فرانسه را افزود. ساروخانی در انتشار آثارش وسواس بسیاری دارد و از این رو آثار او متقن و قابل اتکا است.
دعایی در پایان سخنانش گفت: او با توجه به تجارب بسیار در زمینه‌های علمی هرگز خود را بی‌نیاز از شنیدن نظرات دیگران در مورد کتاب‌هایش ندیده و به تعبیری باید گفت او آبروی دانش و دانشگاه است.
هر روز زندگی ساروخانی یک کتاب است
کاظمی عضو انجمن روابط عمومی ایران در این مراسم با اشاره به خاطره‌ای از همکاری با ساروخانی گفت: در روابط عمومی بانک ملی بودم و تصمیم گرفتیم که با نظرسنجی تحولی در بانک ملی که بانکی دولتی است و کارمندانش تفکر دولتی دارند ایجاد کنیم. بعد از بحث و نظرها همه به اتفاق گفتند این کار توسط آقای ساروخانی شده است و با وجود اینکه این کار برای او کوچک بود پذیرفت و قرار شد برای ادامه گفت‌وگو به بانک بیاید.
وی افزود: در اولین قراری که با او داشتیم یک دقیقه زودتر از موعد مقرر در روابط عمومی بانک حاضر شد و این اولین درسی بود که من از همکاری با استاد ساروخانی گرفتم. در یک ساعتی که با او در رابطه با کار مذاکره می‌کردیم، درس‌های متعددی گرفتم و بر این باورم که هر روز زندگی او یک کتاب است.
ساروخانی بر 5 نسل در حوزه ارتباطات تاثیر گذاشت
آذری در بخش دیگری از این مراسم با اشاره به اینکه 30 سال شاگرد استاد ساروخانی بوده به ویژگی‌های دانشنامه ارتباطات اشاره کرد و گفت: اولین ویژگی آثار ساروخانی فضا و محیطی است که در آثارش خلق می‌شود و خواننده در فضای متراکم از دیدگاه‌ها قرار می‌گیرد. پراکندگی یا تنوع در عقاید و دیدگاه‌ها دیگر ویژگی این مجموعه است که برای مثال پا نوشت‌های او سبک و روشی در نگارش شده که بسیاری از او پیروی کردند.
وی افزود: سلامت آثار دیگر مسئله‌ای است که باید درباره ساروخانی مورد توجه قرار گیرد و در آثار او جهت‌گیری خاصی به چشم نمی‌آید و خواننده با آثار او به جهت خاصی متمایل نمی‌شود. هدفمندی دیگر نکته‌ای است که باید مورد اشاره قرار گیرد هر اثری که او خلق کرده از نقطه‌ای به نقطه دیگر خواننده را می‌برد و به نتیجه نزدیک می‌کند. در اغلب آثار ساروخانی نوعی شناخت و معرفت اعم از عینی و ذهنی حضور دارد که این نیز ویژگی دیگر آثار او به شمار می‌رود. کمتر کسی می‌توان پیدا کرد که آثار او را مطالعه کرده باشد و به او علاقه‌مند نشده باشد و این نیز ویژگی دیگر آثار ساروخانی محسوب می‌شود. انگیزه آخرین ویژگی آثار ساروخانی است. به این معنا که او انگیزه بیش از 5 نسل از فعالان عرصه ارتباطات است و توانسته روی آنها تأثیر بگذارد.
سروش در بخش دیگری از آئین رونمایی از دانشنامه ارتباطات گفت: متخلق به اخلاق حسنه بودن ویژگی است که در صحبت‌های سایرین در مورد استاد ساروخانی مورد اشاره قرار گرفت و به همین خاطر به نظر می‌رسد که اخلاق او مقدم بر علم و دانش او است و این چیزی است که در برخی اساتید ارتباطاتی وجود ندارد و ادا و اطوارهای آنها با اصول اولیه ارتباطات در تعارض است. اخلاق‌مدار بودن الفبای اولیه ارتباطات است که آنها فاقد این ویژگی هستند.
وی افزود: استادان و معلمان جامعه‌شناسی! اتفاقاتی زیر پوست شهر در حال حرکت است که اگر جامعه‌شناسان فکری برای آن نکنند تبعات زیان‌باری به دنبال خواهد داشت و مرور اتفاقات کشور یوگسلاوی می‌تواند عبرت‌آموز باشد.
حسن خجسته در بخش دیگری از این مراسم ضمن بیان خاطره‌ای از سال‌هایی که شاگرد استاد ساروخانی بوده و در کلاس او شرکت می‌کرده گفت: خضوع و افتادگی او مثال‌زدنی است و من وقتی رفتار خودم را در قبال ساروخانی در سال‌های درس او مرور می‌کنم، می‌بینم اگر خودم در آن موقعیت بودم نمی‌دانستم باید چه کنم.
انتشار «دانشنامه ارتباطات» کار بزرگی است
مطهری‌نژاد رئیس انجمن روابط عمومی ایران در این مراسم گفت: من با کتاب جامعه‌شناسی ارتباطات استاد ساروخانی در مقطع کارشناسی ارشد اولین مرتبه با او آشنا شدم و کتاب حلقه ارتباط من با او بود. من با لیسانس ریاضی سال‌ها کار روابط عمومی انجام دادم و پس از آنکه در مقطع کارشناسی ارشد با کتاب او آشنا شدم واقعا تکان خوردم و به جایگاه ارتباطات و نقش آن در جامعه پی بردم.
وی افزود: نوشتن دانشنامه کار دشواری است و از نظر علمی طاقت‌فرسا است و ما می‌بینیم در کشور نهادهای عریض و طویل سالی یک جلد دانشنامه منتشر می‌کنند و بعد از 25 سال هنوز کارشان تمام نشده و انتشار دانشنامه ارتباطات کار بزرگی است.
مطالعات رسانه به عالی‌ترین جلسات نظام راه یافته است
شهاب اسفندیاری رئیس دانشگاه صدا و سیما در بخش پایانی این مراسم گفت: امروز در شرایطی هستیم که جلسات سطح عالی نظام به بحث نظری حوزه تحولات رسانه اختصاص پیدا می‌کند و مسئله مطالعات رسانه تا این پایه اهمیت دارد که چنین جلسه‌ای برگزار شود و رهبر معظم انقلاب به مسئولین یادآوری می‌کنند که با انقلابی مهمتر از انقلاب صنعتی روبه‌رو هستیم که باید برای آن فکر کرد.
توسعه پایدار با افزایش مطالعه کتاب در جامعه
استاد باقر ساروخانی در پایان این مراسم با اشاره به اینکه امروز جشن کتاب است و من در حدی نیستم که شایسته تقدیر باشم، گفت: کتاب و کتابت به نوعی دچار غربت شده هر چند کتاب برای نویسنده ارزش بسیاری دارد و بر این باورم کتاب انسان میرا را به موجودی نامیرا تبدیل می‌کند و پیام نویسنده به واسطه کتاب برای ابدیت باقی می‌ماند و هر کتاب گفت‌وگویی با تاریخ است هر چند غربت کتاب و نویسنده مسئله‌ای تاریخی است و مخصوص امروز نیست.
وی افزود: نویسندگان ما نمی‌توانند با کتاب نوشتن ارتزاق کنند و جامعه‌ای که می‌خواهد به سوی توسعه برود نباید این‌طور باشد. واقعا جامعه بی‌کتاب و بی‌مطالعه جامعه خوبی نیست. مارتین لوترکینگ می‌گفت من رویایی در سر دارم و او می‌خواست که تفاوتی بین سفید و سیاه نباشد و سیاه‌ها در زندان محبوس نشوند. آرزوی من نیز این است که همه خانه‌های روستایی کتابخانه داشته باشند و آن روز دور نیست و البته من فقط به کتاب خواندن برای کار تأکید نمی‌کنم بلکه به کتاب فراغت نیز باید توجه شود. من بر این باورم که توسعه پایدار با منابع طبیعی و جغرافیایی صورت نمی‌گیرد بلکه با انسان‌های فرزانه رقم می‌خورد و فرزانگی با مطالعه کتاب به دست می آید. امیدوارم کتاب، فراغت ایرانیان را در برگیرد.
این استاد علم ارتباطات و جامعه‌شناسی گفت: دنیای جدید، دنیای رسانه است و انسان رسانه‌ای پدید آمده است و روزی نیست که با رسانه سر و کار نداشته باشیم. امروز دوران انحصار پیام و پیام‌آوری به پایان رسیده و هر انسانی می‌تواند پیامی را برای تاریخ ارسال کند و رسانه‌ها از گهواره تا گور با ما هستند.
وی اضافه کرد: رسانه‌ها نه تنها عنصر لاینفک حیات اجتماعی هستند بلکه قدرت‌ها را با خود همراه می‌کنند و از این حیث رسانه‌ها بعد اساسی حیات سیاسی را تشکیل می‌دهد.
ساروخانی با اشاره به 5 جلد نخست دانشنامه ارتباطات گفت: این 5 جلد را به اصحاب دانش تقدیم می‌کنم و نوید من نیز این است که از راه باز نمانیم و اگر کتابت در جامعه جایی ندارد ما راهمان را ادامه می‌دهیم. رسانه‌های ما باید عشق به مطالعه را ایجاد کنند و مخاطب را با کتاب آشتی دهند. این گلایه از مدارس نیز وجود دارد و حیف است که مدارس محیط عشق و محبت نباشد و این تلخ است که بچه‌های ما با خاطرات تلخ از مدارس یاد می‌کنند.
در پایان این مراسم از 5 جلد نخست دانشنامه ارتباطات تألیف استاد باقر ساروخانی با حضور چهره‌های علم ارتباطات رونمایی شد.