فرهنگ امروز/ عبدالجبار کاکایی: میان تمام ترانه‌هایی که با تاریخ موسیقیایی ایران گره خورده است، نمونه‌های ماندگاری وجود دارد که هیچگاه از گذر زمان جا نمانده‌اند و فارغ از تمام حواشی، نسل به نسل جلو آمده‌اند و محبوبیت‌شان همان‌طور دست‌نخورده باقی مانده است؛ ترانه‌هایی که امضای صاحب اثر می‌شوند و تا همیشه یاد او را زنده نگه می‌دارند. سرود «ای ایران» یکی از این ترانه‌های ماندگار است.

ترانه‌ای که سروده حسین گل‌گلاب است و برای شاعرش شبیه امضای درخشان و ناب است. ماندگاری‌ این ترانه ویژگی‌های بسیاری دارد. جدا از تلفیق کلام و موسیقی ترانه «ای ایران» که به‌هرحال مورد توجه آهنگسازها هم قرار گرفته، جوهری در این شعر وجود دارد که باعث ماندگاری آن شده است؛ می‌توان گفت به نوعی تقدیس هویت ملی ایران و به تعبیر شاعر، مرز پُر گوهر است.

نام هیچ شخصی در این سروده نیست و نوعی فروتنی ملی در این اثر دیده می‌شود که شاعر آن را در این کلمات بروز داده است. اشارات مشهوری که جز مواردی است که مردم با آنها مانوس هستند، مانند فداکاری در راه وطن و مقاومت در برابر دشمنان وطن، از جمله ویژگی‌هایی است که این اثر را در ذهن همگان ماندگار کرده و می‌بینیم که بعد از گذشت سال‌ها نه تنها از یادها نرفته که نسل به نسل زنده مانده و شنیده شده است. علاوه بر این، زمان سرودن این ترانه، شهریور ماه سال ١٣٢٠ مصادف با یکی از پُرمخاطره‌ترین دوره‌های تاریخی ملت ایران بود.

درست در این نقطه عطف، ترانه‌ای شکل می‌گیرد که میان ده‌ها سرودی که ساخته شده، جزء معدود ترانه‌هایی است که نام هیچ رییس، قوم، حاکم یا پادشاهی در آن نیست و شاید یکی از دلایل این اتفاق حس مالکیت حسین گل‌گلاب به آثار خودش است. حسین گل‌گلاب شاعری بود که به کارهایش احساس تعلق‌خاطر داشت و آنها را حفظ می‌کرد .

منبع: دبا