فرهنگ امروز/ تینا جلالی:
مهرداد اسکویی؛ فیلمساز، تهیه‌کننده، پژوهشگر و عکاس ایرانی بعد از موفقیت‌های جهانی مستند «رویای دم‌صبح»، این روزها روی تدوین دو فیلمِ آخرش کار می‌کند.
«رویای دم‌صبح» این کارگردان در بیش از چهل فستیوال بین‌المللی نمایش داشت و جوایز معتبری ازجمله جایزه بهترین مستند از جشنواره فیلم‌های شرقی ژنو سوییس؛ جایزه بهترین مستند در چهارمین جشنواره بین‌المللی «راه ابریشم»، چین؛ جایزه بهترین فیلم از نگاه هیات‌داوران جوان جشنواره فیلم مستند «زاگرب داکس»، کرواسی؛ جایزه بهترین فیلم مستند بلند از دهمین دوره جشنواره سینمایی آسیا-پاسیفیک و... را کسب کرد.
اسکویی درباره فعالیت جدیدش به «اعتماد» می‌گوید: «یکی از این فیلم‌های مستندی که این روزها کار می‌کنم موضوع اجتماعی دارد با نام «هنوز خیره به خورشید» و دیگر فیلم مستندم تم انسان شناسانه دارد و نام موقت آن «پابرهنه در پاییز» است.
این فیلمساز درباره مراحل فنی فیلم‌هایش توضیح می‌دهد: «تصویربرداری مستند بلند «هنوز خیره به خورشید» را تابستان سال گذشته انجام دادیم و این روزها «امیر ادیب‌پرور» که مونتاژ فیلم «رویاهای دم‌صبح» را نیز انجام داده بود در حال تدوین این فیلم است. تدوین مستند «پابرهنه در پاییز» نیز به طور همزمان توسط تدوینگر دیگری در حال انجام دادن است.»
البته مهرداد اسکویی به‌جز تدوین فیلم‌های مستندش با همکاری و مدیریت «علی دهباشی» مشغول عکاسی پرتره از چهره‌های برجسته فرهنگ، ادب و هنر ایران است برای چاپ در کتابی با عنوان «١١١ چهره فرهنگ، ادب و هنر معاصر ایران» که در این رابطه هم توضیح می‌دهد: « از سال ٧٥ مشغول عکاسی این پروژه هستم. عکس‌هایی از سیمین دانشور، سیمین بهبهانی، پرویز تناولی، پری زنگنه، پری صابری، عباس کیارستمی، رخشان بنی‌اعتماد، ایرج افشار، هوشنگ ابتهاج و فریدون مشیری از جمله پرتره‌های این کتاب هستند. »
نکته‌ای که در مورد این کتاب باید توضیح داد اینکه این مجموعه سه‌جلدی زیرنظر علی دهباشی و توسط نشر گاندی آماده خواهد شد که به ترتیب در سال‌های ٩٧، ٩٨ و ٩٩ منتشر می‌شود.
اسکویی به‌غیراز این سه جلد کتاب در نظر دارد چهره‌های فرهنگ، ادب و هنر هر استان کشور را هم عکاسی کند: « در این راستا پروژه‌ام را با عکاسی از مفاخر فرهنگی استان‌های گیلان، یزد، آذربایجان و همدان شروع کرده‌ام. فکر می‌کنم انجام این پروژه حدود ١٥ سال به طول بینجامد.»
اما بخش دیگری از فعالیت‌های اسکویی به داوری فیلم‌ها در جشنواره‌های مختلف است: « بعد از حضور در جشنواره فیلم مستند و کوتاه کراکوف لهستان به عنوان رییس هیات داوران در بخش فیلم‌های کوتاه؛ جشنواره‌ای در هلند اخیرا پیشنهادی برای داوری به من ارایه کرده است که در مرحله مذاکره هستیم.» مهرداد اسکویی اصولا به قضاوت اثر هنری چندان باور ندارد اما اینکه شرایطی پیش می‌آید که با آثار جدید تولیدشده توسط ذهن‌های خلاق فیلمسازان ارتباط برقرار می‌کند برایش جالب است: «در جلسات داوری حین گفت‌وگوی پیرامون فیلم‌ها و با دیدن فیلم‌ها خیلی یاد می‌گیرم. در سال گذشته نیز در دو جشنواره فیلم مستند CPH Dox در کپنهاگ دانمارک و جشنواره فیلم مستند ژان روش پاریس که ویژه فیلم‌های مردم‌شناسی است به عنوان داور از ایران حضور داشتم».
او در ادامه صحبت‌هایش اضافه می‌کند: « فعلا روی فیلم‌ها، عکس‌ها و پژوهش‌های تاریخ عکاسی و کارت‌پستال با همکارانم در مرکز میراث تصویری ایران متمرکز هستیم که ازجمله پروژه‌های در دست انجام در این زمینه می‌توانم به پروژه «کتاب نگاتیو» به کوشش سهیلا شمس، «کودکی از خلال عکس‌های دوره قاجار» و «موسیقیدان‌ها» با همکاری سمیه امیری و «نخستین کارت‌پستال‌های رسمی تاریخ ایران (انتشارات آنسخدی و پسران) » با همکاری زینب علیزاده اشاره‌کنم که چهار پروژه‌ای است توسط نشر کارگاه اتفاق منتشر خواهد شد و به زودی در دسترس علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت. »
از اسکویی که طی این سال‌ها بیشتر درحوزه هنرهای تجسمی و فیلمسازی مستند فعالیت داشته می‌پرسم که آیا تصمیمی برای ساخت فیلم بلند سینمایی ندارید؟ می‌گوید: «تصمیم ندارم به این حوزه ورود پیدا کنم و در برنامه‌ام نیست و اگر هم روزی بخواهم فیلم سینمایی بسازم بیشتر مایلم بین مستند و داستانی حرکت کنم و در این زمینه یکی از الگوهایم فیلم «کلوزآپ» ساخته عبــــاس‌کیــارسـتمی است. این جنس کاری است که به شوقم می‌آورد، هم درزمینه شکل و هم معنا.» این کارگردان در زمره مستندسازانی قرار می‌گیرد که فیلم‌هایش در کشورهایی نظیر فرانسه، سوییس، انگلیس و امریکا بر پرده رفته و به نمایش عمومی در آمده، مردم و منتقدین فیلم‌های او را می‌بینند و راجع به آن حرف می‌زنند با این حال او در ساخت فیلم‌هایش شهرت و ثروت را مبنا قرار نداده است: «سعی می‌کنم در کارهایم به شناخت درونم برسم. هدفم کسب شهرت و ثروت نیست. معتقدم هر فیلمی که می‌سازیم گویی جهان مستند وآدم‌هایش نیز در کار ساخت و رشد شخصیت‌های ما نیز هستند. ما به عنوان گروه سازنده تلاش می‌کنیم در کارهای‌مان روز به روز معنای زندگی‌مان را بسازیم.»
اسکویی در بخش پایانی صحبتش به شرایط دشوار کار کردن در سینمای ایران اشاره می‌کند: «در کشورهای صاحب سینما معمولا از فیلمسازهای‌شان به خوبی پشتیبانی و حمایت شده و شرایط مطلوبی برای ساخت فیلم‌ها فراهم می‌شود، اما متاسفانه من در این سال‌ها بیشتر به صورت مستقل فعالیت کرده‌ام و چون می‌خواهم دغدغه‌های ذهنی و عاطفی خودم و چالش‌های زندگی مردم کشورم را دنبال کنم، پشتیبانی نمی‌شوم. مستقل بودن هزینه دارد. اما اگر فیلمسازی باشی که بخواهی به قدرت نزدیک شوی و از آن حمایت دریافت کنی می‌توانی به راحتی فیلم بسازی و زندگی کنی.»
با وجود بی‌مهری‌هایی که به بعضی فیلمسازان مهم کشور می‌شود اما آنها همچنان کار در وطن‌شان را به خارج از مرزهای ایران ترجیح می‌دهند: «آدم‌هایی هم هستند که احساس مسوولیت می‌کنند تا برای فرهنگ این مرزوبوم عمرشان را بگذارند که امیدوارم زود خسته و دلزده نشوند. خوشحالم که به عنوان عکاس، مستندساز و پژوهشگر این کشور با حمایت مردم ایران، برای مردم ایران کار می‌کنم.»