فرهنگ امروز/ امین شولسیرجانی:
«فرهاد رهبر» پس از یک سال و یک ماه ریاست پرسروصدا بر دانشگاه آزاد اسلامی دیروز با تصمیم هیات امنای این دانشگاه از سمتش برکنار شد تا «محمدمهدی طهرانچی» جانشین او شود. هیاتامنای دانشگاه آزاد در یک جلسه فوقالعاده این تصمیم را گرفته است آنهم درست پس از آنکه «حمید مقدمفر»، رییس دفتر نظارت بر امور فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی از روند حاکم بر ریاست دانشگاه انتقاد کرده بود: «درخصوص بهکارگیری نیروهای جوان و انقلابی با وجود تذکرات مکرر هیاتامنا و بهخصوص نمایندگی محترم ولیفقیه در دانشگاهها، بیتوجهی شده است.»
مقدمفر البته از ولایتی هم حمایت کرده بود تا سویه این انتقادها فقط متوجه فرهاد رهبر باشد: «با وجود تمام این مسائل بنده به عنوان مشاور درکنار ایشان هستم و برخلاف آنچه در انتخابات٩٢ به ایشان نسبت داده شد، ایشان یک چهره انقلابی است و بنده تصور نمیکردم که دکتر ولایتی که به عنوان یک چهره دیپلمات شناختهشده هستند، چنین تعصباتی نسبت به انقلاب اسلامی داشته باشند. این تعصبات کاملا ستودنی است و ریشه در اعتقادات، تدین و روحیه انقلابی ایشان دارد. پرچم تحول و اصرار به تغییر بهجای رخوت و خمودگی توسط ایشان بلند شد و در بسیاری از موارد آن کسی که مقابل رانتها ایستاد و برخی آقازادهها را برکنار کرد، ایشان بود که خیلی از افراد حاضر نبودند اینچنین هزینه دهند اما دکتر ولایتی این هزینهها را داد و جلوی زیادهخواهیها را گرفت.»
رییس دفتر نظارت بر امور فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی حتی خواستار ایجاد محدودیت بیشتر در حوزه فرهنگی هم شده بود: «به عنوان مثال در موضوعات فرهنگی نیاز به اقدامات زیربنایی داریم تا شاهد تحول باشیم و این با اقدامات نمایشی حاصل نمیشود، هرچند نسبت به دوره قبل که به عنوان مثال برگزاری دورههای مختلط ضدارزشی دانشجویی وجود داشت، هماکنون اقدامات تحولی خوبی صورت گرفته، اما انتظار این است که این تحولات فرهنگی تسریع و گسترش یابد، البته میدانیم که این موارد در میانمدت و بلندمدت نتیجه میدهد، ولی باید در یکسال گذشته جرقههای آغاز این سیاستها را میدیدیم.» حالا شاید این تغییر نشانهای است از تلاش برای عملی شدن سیاستهایی که مقدمفر بیان کرده است.
منابع مالی و انسانی و پراکندگی جغرافیایی گسترده این دانشگاه در کشور با هیچیک از نهادهای دیگر قابل مقایسه نیست و از همین رو جریانات سیاسی در ایران همواره در پی تسلط مدیریتی بر دانشگاه آزاد بودهاند. ٣٤ هزار عضو هیات علمی تمام وقت، ٣١ هزار کارمند، ٥٢ میلیون مترمربع فضای آموزشی، ۲واحد دانشگاهی مستقل، ۳۱ واحد دانشگاهی استانی شامل ۴۰۰ پردیس دانشگاهی و مرکز تحقیقاتی و چهار واحد برونمرزی بخشی از منابع دانشگاه است.
در زمان ریاست بلندمدت «عبدالله جاسبی» بر دانشگاه آزاد همواره از لزوم تغییر رییس دانشگاه سخن گفته میشد. از تلاش عباس سلیمینمین و علیرضا زاکانی که با شعار مبارزه با فساد علیه جاسبی جریان رسانهای ترتیب داده بودند، گرفته تا تحقیق و تفحص از مجلس نشانههایی از این فشارها بودند. زاکانی درباره فرجام طرح تحقیق و تفحص از دانشگاه آزاد گفته است: «در مورد دانشگاه آزاد ۹۰هزار صفحه گزارش و ۱۳جلد خروجی گزارش استخراج شد و مجموع این گزارشها ۴۳جلد بود که درنهایت در یک جلد مکتوب شد اما به هر تقدیر رییس کمیسیون وقت اجازه نداد تا این مساله از کمیسیون عبور کند، بنابراین موضوع در کمیسیون مطرح نشد و البته آقای توکلی تذکر داد که ریاست کمیسیون برادرزن آقای جاسبی بود.» طعنه زاکانی به «علی عباسپور تهرانی» که در مجلسهای هفتم و هشتم ریاست کمیسیون آموزش مجلس را بر عهده داشته است. «محمد احمدینژاد» هم یکی از کسانی که از ابتدای حضورش در قامت ریییس جمهور از لزوم «اقدام انقلابی» در دانشگاه آزاد سخن میگفت. «بالا بودن شهریههای دانشگاه» یکی از موارد مورد انتقاد احمدینژاد بود که از نظر او نیازمند «اقدام انقلابی» تشخیص داده شده بود. احمدینژاد از سال ٨٤ که رییسجمهور شد تا سال ٩٠ صبر کرد تا به آرزویش رسید. «عبدالله جاسبی» پس از ٢٩ سال ریاست، در اسفندماه ٩٠ از ریاست کنار رفت و فرهاد دانشجو که برادر «کامران دانشجو» وزیر علوم وقت دولت احمدینژاد به ریاست دانشگاه رسید. تغییری که برخلاف نظر علیاکبر هاشمیرفسنجانی رییس وقت هیات امنا انجام شده بود. «فرهاد دانشجو» نتوانست انتظار رییس دولت وقت را برآورده کند. او که برای اقدام انقلابی آمده بود سرانجام بهدلیل انتصاب برادر دیگرش خسرو به ریاست واحد علوم و تحقیقات و تصمیمهای دیگر مورد غضب احمدینژاد واقع شد.
حسن روحانی که در انتخابات ریاستجمهوری سال ۹۲ پیروز شد زمینه بازگشت نزدیکان فکری هاشمیرفسنجانی به مدیریت دانشگاه آزاد فراهم شد. در شهریورماه ٩٢ هیات امنا با شش رای موافق و دو رای مخالف «حمید میرزاده» را به ریاست دانشگاه برگزیدند. میرزاده در زمان ریاستش یکی از اولویتهایش را تعطیلی واحدهای کوچک و زیان ده دانشگاه و تجمیع واحدهای دانشگاهی اعلام کرد. او همچنین مدعی بود که دانشگاه را به سمت پیوند با جامعه سوق میدهد و در همین راه بر حمایت دانشگاه آزاد از ایجاد شرکتهای دانش بنیان به عنوان یکی از برنامههایش تاکید میکرد. توفیق یا شکست این برنامهها روشن نشد. مدتی پس از درگذشت «علیاکبر هاشمیرفسنجانی» در دی ماه سال ١٣٩٥، علیاکبر ولایتی با حکم رهبری انقلاب به سمت رییس هیات امنا دانشگاه منصوب شد. در حالی که در روزهای نخست تصور میشد ولایتی مسیر مدیریتی هاشمیرفسنجانی را ادامه دهد، او بر این گمانزنیها مهر باطل زد و پای برکناری حمید میرزاده رییس وقت دانشگاه ایستاد. ابتدای اردیبهشت ماه ٩٦ سرانجام شایعه رنگ واقعیت گرفت و حمید میرزاده از سمتش کنار رفت. دوم خردادماه ١٣٩٦ سیدحسن خمینی در نامهای به حسن روحانی با انتقاد صریح از برکناری میرزاده نوشت: «شبهه غیرقانونی بودن روند عزل آقای میرزاده بسیار قوی است». سیدحسن خمینی در نامهاش خبر داد که هیاتامنای دانشگاه آزاد در جلسه فوقالعادهشان بدون رایگیری درباره کنار رفتن میرزاده تصمیم گرفتهاند. او همچنین از رییسجمهور روحانی خواسته بود که در این باره اقدام کند «ورود حضرتعالی در مساله حتما مفید و راهگشا خواهد بود». اما این درخواست راه به جایی نبرد و «علی محمد نوریان» به سرپرستی دانشگاه آزاد رسید. همزمان با بالا گرفتن انتقادها از ولایتی بر سر برکناری میرزاده، رییس هیاتامنای دانشگاه آزاد رییس سابق را به فساد مالی و سوءاستفاده از موقعیتش متهم کرد. ولایتی با روزنامه کیهان مصاحبه کرد و گفت که «درباره فسادهای مالی» به آقای میرزاده «تذکراتی» داده شده است. ولایتی گفته بود که میرزاده مشکلات را «حل نکرده» و به همین دلیل: « طبق ماده ۱۱ اساسنامه بر اساس درخواست چهار نفر از هیات امنا (در حالی که سه نفر کافی بود) جلسه فوقالعاده تشکیل دادیم. در این جلسه تمام ۹ نفر اعضای هیاتامنا حاضر بودند. دستور جلسه رسیدگی به همین مفاسد مالی بود.»
«حمید میرزاده» اما اتهامات مالی را نهتنها قبول نکرد بلکه به صورت علنی از ولایتی خواست تا دلایل متقنش را برای اثبات این اتهامات ارایه کند: «اولا... اسناد این فسادهای ادعایی را به اطلاع عموم برساند، ثانیا بنده پیشنهاد میدهم ایشان و اینجانب در حضور مدیران دانشگاه و مدعیان و ارباب جراید و اصحاب رسانههای جمعی مناظرهای در سالن فرهیختگان دانشگاه در سازمان مرکزی داشته باشیم تا معلوم شود آیا این مواردی که مطرح کردهاند واقعیت دارد یا ساخته و پرداخته آن دسته از روسا و مدیران واحدهایی است که یا به خاطر فساد مالی وتخلفات اداری و آموزشی برکنار شدهاند و همانها ... مرجع دادن اطلاعات دروغ و قلب واقعیتها به ایشان بودهاند؟»
دوره سرپرستی «علی محمد نوریان» کوتاه بود و فرهاد رهبر در تیرماه سال گذشته ریاست دانشگاه را برعهده گرفت. پرسر و صداترین اقدام فرهاد رهبر کنار گذاشتن استادان پاره وقت دانشگاه بود. ظاهرا این اقدام قانونی بود اما درواقع استادانی از دانشگاه آزاد اخراج شدند که جزو چهرههای علومانسانی در کشور به شمار میروند. مصطفی ازکیا محمد دادگران، صادق زیباکلام، منصور وثوقی و... از جمله این استادان بودند. فرهاد رهبر در پاسخ به معترضان این برکناریها گفته بود: «استاد سر کلاس میرود و هر اراجیفی میخواهد میگوید و اگر چیزی به او بگوییم بعد اعلام میشود وااسلاما آزادی در خطر است. هرکسی در این قالب بخواهد خدشهای به دین، قرآن و پیغمبر وارد کند لحظهای آن را تحمل نمیکنیم. شمشیر زبان امروز در کلاسهای درس ما، اعتقادات دانشجویان را قلع و قمع میکند.»
اسفندماه ٩٦ با بالاگرفتن انتقادها از فرهاد رهبر شایعه استعفای او از ریاست دانشگاه به دلیل دخالتهای «علیاکبر ولایتی» از سوی سایت اعتمادآنلاین منتشر شد اما این خبر خیلی زود تکذیب شد. حالا ظاهرا محمدمهدی طهرانچی آمده تا اقدام انقلابی مدنظر جریان اصولگرایی را به طور کامل اجرا کند. طهرانچی مرد مورد علاقه ولایتی است. او در سال ١٣٩٢ هم به پیشنهاد ولایتی و حکم علیاکبر هاشمیرفسنجانی رییس وقت مجمع تشخیص مصلحت نظام به سمت معاونت علمی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص منصوب شده بود. علاوه بر این طهرانچی سابقه معاونت علمی آستان قدس رضوی را هم در کارنامه دارد. از قضا فرهاد رهبر هم مشاور اقتصادی تولیت آستان قدسرضوی است.
روزنامه اعتماد