به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ اسواومیر مروژک نمایشنامهنویس و نویسنده لهستانی است که در زمینه کاریکاتور و نقد کتاب نیز فعالیت داشت. «فیل» اولین داستان کوتاه اوست که بلافاصله پس از انتشار به زبانهای مختلف ترجمه شد و از جمله در ایران فخری گلستان آن را به زبان فارسی برگردانده است. حرفه اصلی این نویسنده نمایشنامهنویسی است. مروژک در آثار خود از نوعی طنز سیاه استفاده میکند که با ترکیب واقعیتهای تاریخی و سیاسی به آن میرسد. از جمله آثار او میتوان به نمایشنامههای «پلیس» و «خیاط» اشاره کرد. غلامرضا صراف منتقد، نویسنده و مترجم حوزه ادبیات نمایشی و سینماست که نمایشنامه «مبشران و یک نمایشنامه دیگر» اثر اسواومیر مروژک را به فارسی ترجمه کرده است.
غلامرضا صراف در گفتوگو با ایبنا درباره این نمایشنامه گفت: نمایشنامه «مبشران و یک نمایشنامه دیگر» دو کار تقریبا ناشناخته از مروژک است که در دهه 60 میلادی نوشته و چاپ شدند. این دو اثر به خوبی نشاندهنده سبک مروژک هستند، سبکی که نه میتوان گفت ابزود خالص است، نه گروتسک خالص و نه طنز محض؛ بلکه ترکیبی از همه اینهاست و سبک خاص مروژک را تشکیل داده است که من اسم آن را مروژه گذاشتم.
این مترجم در ادامه گفت: این سبک اوست و در همه آثارش دیده میشود. رسیدن مروژک به این سبک دلایل مختلفی دارد؛ او در یک کشور کمونیستی زندگی کرده و بسیار محدود بوده است. آن یأسها، سرکوفتها و سانسورها در کشورش را از نزدیک لمس کرده است. همچنین به این دلیل که کارتونیست است، در حوزه طنز فعالیت میکرد و کار خود را با داستان کوتاه شروع کرده این مایههای مضحکه و شوخی و در آمیخیتن امور شوخی و جدی با یکدیگر در باقی هنرهایی که فعالیت داشت، بوده است.
او درباره نمایشنامه اجرا را تکرار کنید اظهار کرد: این نمایشنامه در دو پرده نوشته شده و رابطه بین اعضای یک خانواده را روایت میکند. مروژک باز در این نمایش عناصر زمانی و مکانی را حذف میکند. با توجه به این که شخصیتهایش نام خاص دارند ولی ملیت آنها را متوجه نمیشویم و نمیدانیم که لهستانی هستند یا ایتالیایی. به طور کامل این همان انتزاعی است که سبک خود مروژک است.
مترجم «ولگردها و دو فیلمنامه دیگر» در ادامه افزود: در نمایشنامه اجرا را تکرار کنید، پدرشوهر عاشق عروساش است و در غیاب پسر خود میخواهد به نحوی با عروس خود ارتباط برقرار کند، در این قسمت پای یک شخصیت به اسم روح میان میآید. این روح در واقع همان ویژگیهای سرکوب شده و منیتهای پدر است و یکسری چیزها را درمورد خودش میگوید؛ به واسطه این روح است که برخی مطالب را میفهمیم و از گذشته این فرد و اینکه چرا میخواست با عروس خود رابطه ایجاد کند مطلع میشویم.
غلامرضا صراف
صراف درباره مبشران، دیگر نمایشنامه این کتاب اظهار کرد: نمایشنامه مبشران نیز داستان دو پیامبر است که همزمان ظهور میکنند و مردم نمیدانند کدام یک را به پیامبری برگزینند. این یک نمایشنامه تک پردهای است. مروژک در این اثر هم عناصر مکانی و زمانی را حذف کرده است؛ مشخص نیست روایت این نمایش در کدام کشور اتفاق میافتد. در کار مروژک آن زمینههای رئالیستی یا واقعگرایانه هیچ جور کارکردی ندارند. این نمایشنامه قابل اجرا در همه کشورهاست، با وضعیت خاص برخی کشورها همخوانی دارد و میتوان فارغ از برخی تفاوتهای فرهنگی آنها را در کشور خود اجرا و کار کرد.
او در پایان گفت: درواقع این دو نمایشنامه خاص است و شاید با توجه به فرهنگ کشور ما نتوان خیلی آن را باز کرد. اما این دو اثر به طور کامل اجازه انتشار گرفتند و مناسب این هستند که در صحنه تئاتر حرفهای کار شوند. این نمایشنامهها را حدود ده سال پیش یا بیشتر ترجمه کردم ولی در پروسه نشر ماندند؛ سه ناشر تعویض شد تا بالاخره نشر مروارید بدون یک کلمه حذف و سانسور کردن به طور کامل آن را منتشر کرد.
انتشارات مروارید نمایشنامه «مبشران و یک نمایشنامهی دیگر» را در 250 نسخه و 215 صفحه و 17000تومان منتشر کرده است.