به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ کتاب «درآمدی به قرآن» نوشته عبدالله سعید با ترجمه سعید شفیعی، استادیار دانشگاه تهران، در سال 97 راهی بازار نشر شده است. عبدالله سعید بیشتر تحصیلات آکادمیک خود را در دانشگاه ملبورن استرالیا گذرانده و مدیر مرکز و استاد کرسی مطالعات عربی و اسلامی در همین دانشگاه است. وی چندین کتاب درباره اسلام و قرآن نوشته که «تفسیر قرآن: به سوی رهیافتی معاصر»، «درآمدی بر اندیشه اسلامی»، «درآمدی به قرآن»، «خوانش قرآن در قرن بیست و یکم: رهیافتی بافت‌گرایانه» از آن‌جمله هستند.
کتاب «درآمدی به قرآن» به دست مولفی آشنا به مسائل قرآنی و نظرات محققان مسلمان و غربی درباره قرآن نوشته شده و دارای مسائل مختلف در حوزه‌های گوناگون قرآن‌شناسی به زبان امروزی است. طرح مقدماتی بحث در آغاز هر فصل، چکیده‌های مفید و پیشنهادهایی برای مطالعه بیشتر در پایان هر فصل، اصطلاح‌نامه کامل و نمایه دقیق در پایان کتاب، مطالعه کتاب را دلپذیرتر می‌کند. نگاه کلی مولف به قرآن و مسائل جهان اسلام، واقع گرایانه و نگاهی از بیرون است. علیرغم آنکه دیدگاه مستشرقان قدیم و همچنین آخرین مباحث در قرآن‌پژوهی معاصر را مدنظر داشته، دیدگاهی «همدلانه» به کتاب مقدس مسلمانان دارد. او در کنار آرای سنتی، هرجا لازم دانسته، دیدگاه نوگرایان و روشنفکران مسلمان را نیز گزارش می‌کند.
به بیان مترجم کتاب، به‌نظر می‌رسد مولف آشنایی چندانی با روشنفکران ایرانی ندارد و نامی از آنها نمی‌برد؛ نه در فصل نهم که به بحث حداقلی بودن احکام فقهی می‌پردازد و نه حتی در بحث از رهیافت هرمنوتیکی خود در فصل دوازدهم. عبدالله سعید به ندرت و فقط به‌صورت گذرا از برخی متفکران سنتی همچون استاد مطهری و علامه طباطبایی یاد می‌کند.
اَندرو ریپین، استاد مطالعات اسلامی دانشگاه ویکتوریا و یکی از برجسته‌ترین خاورشناسان معاصر، در یادداشتی کوتاه بر این کتاب نوشته است: «درآمدِ عبدالله سعید به قرآن اثری فوق‌العاده برای دانشجویان و مخاطبان عام است، کسانی که در جستجوی کتابی روان و همدلانه برای آشنایی با قرآن‌اند. این کتاب از طرح سوالات انتقادی که ویژگی دوران معاصرند گریزان نیست. سعید نگاه جامع و فراگیری هم درباره آنچه قرآن می‌گوید و هم درباره چگونگی تعامل مسلمانان با این متن در گذز تاریخ به‌دست می‌دهد و نیروی شگفت متن قرآن را به همراه تاثیرات آن هم در دوره کهن و هم دوران معاصر، به بیان می‌آورد. در مجموع سعید برای ما یک ابزار آموزشی و درسیِ ارزشمند فراهم آورده که هم آسان‌فهم است و هم آکنده از اطلاعات روشنگر.»
نگاهی چندوجهی به قرآن
این کتاب در 12 فصل با عنوان‌های «بافت اجتماعی - تاریخی قرآن»، «وحی و قرآن»، «قرآن به مثابه کتاب مقدس»، «مضامین اصلی و گونه‌های متن»، «قرآن در زندگی روزانه»، «پژوهش‌های غربی و قرآن»، «ترجمه قرآن»، «قرآن و دیگر کتاب‌های مقدس»، «تعالیم اخلاقی - فقهی»، «گزیده‌ای از اصول و روش‌های تفسیر قرآن»، «رهیافت‌هایی به تفسیر قرآن» و «تفسیر مدرن قرآن»، به زبانی روان و ساده برای دانشجویان رشته‌های الهیات و پژوهشگران و علاقه‌مندان این حوزه‌ها تالیف شده است.
نویسنده در فصل نخست کتاب و در ذیل عنوان «بافت اجتماعی - تاریخی و زبان فرهنگی» آورده است: «قرآن، زبان فرهنگی مخصوص به جهان‌بینیِ مخاطبان نخست خود را دارد، که دربردارنده نمادها، استعاره‌ها، اصطلاحات و عباراتی است که در حجاز به‌کار می‌رفت. حتی در توصیف مفهوم بهشت اسلامی، قرآن زبانی را به‌کار می‌گیرد که پیوند بسیار نزدیکی با فرهنگ محلی و باورهای مردمی دارد: رودهای روان، میوه‌ها، درختان و باغ‌ها. برای مردمی که با طبیعت خشک و بایر و کوهستانی خو کرده بودند، درختان یا میوه‌ها،این توصیف از بهشت، نمایشی دلربا از زندگی پس از مرگ بود که در انتظار مومن بود. به همین شکل، توصیف جهنم نیز بر تصورات فرهنگی رایج تکیه دارد و کاملا با مردم حجاز گره خورده است. قرآن همچنین برخی از آداب و اعمال پیشین، مانند روزه را تثبیت کرد؛ چنان‌که برخی دیگر از اعمال پیش از اسلام را با تغییراتی پذیرفت.»
پیروی از سنت، عنصر عملیِ معنای مسلمان بودن
همچنین در بخشی دیگر از کتاب حاضر، در تشریح بحث «پیوند میان قرآن و روایات پیامبر» می‌خوانیم: «قرآن در مرکز سنت نقلی اسلام قرار دارد، اما تنها منبع استخراج قوانین، اصول و سنت‌های اسلامی نیست. دومین منبع مهم نقلی اسلام، حدیث است. حدیث از گزارش‌های معاصران پیامبر درباره گفتار و رفتار پیامبر حکایت می‌کند. احادیث پیش از آنکه محدثان آنها را گردآوری و تدوین کنند، در آغاز به‌صورت غیررسمی نقل می‌شد. احادیث بخشی سرنوشت‌ساز از سنت نقلی اسلامی به‌شمار می‌آیند و ارتباط بین قرآن و رفتار دستوری پیامبر را به نمایش می‌گذراند (که از آن به «سنت» یاد می‌شود)... بخش عمده‌ای از تعالیم اخلاقی قرآن به‌صورت اجمالی بیان شده است و مسلمانان پس از آنکه تفسیر عملی آن‌را از پیامبر دریافت کردند به آن عمل می‌کنند. بنابراین، در سنت اسلامی غالبا از پیامبر به «قرآن سیار» یاد می‌شود و سنت پیامبر یا روش او در انجام کارها، تفسیر عملی قرآن تلقی می‌شود. پیروی از سنت، عنصر عملیِ معنای مسلمان بودن را شکل می‌دهد. آگاهی یک مسلمان از سنت پیامبر از راه حدیث به‌دست می‌آید.»
نخستین چاپ کتاب «درآمدی به قرآن» در 336 صفحه با شمارگان 700 نسخه از سوی انتشارات حکمت روانه بازار نشر شده است.