شناسهٔ خبر: 56215 - سرویس دیگر رسانه ها

علی‌اصغر حداد : توماس برنهارت منتقد فاشیسم و ریاکاری‌های مذهبی است

علی‌اصغر حداد با اعلام خبر چاپ مجدد نمایشنامه «جشن برای بوریس»، اثر توماس برنهارت گفت: توماس برنهارت جزو نویسندگان صاحب سبک آلمانی‌زبان است که سبک نگارش خاص خودش را داشت. او از کسانی بود که به شدت از ریاکاری سیاسی کشورش (اتریش) گله داشت و از تفکر فاشیسمی انتقاد می‌کرد.

توماس برنهارت منتقد فاشیسم و ریاکاری‌های مذهبی است

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ علی‌اصغر حداد اظهار کرد: نمایشنامه «جشن برای بوریس»، اثر توماس برنهارت بعد از 21 سال مجددا منتشر شد. این کتاب برای نخستین‌بار در سال 76  از سوی نشر تجربه منتشر شد؛ در آن سال‌ها سیستم این نشر به شکلی بود که یک در میان کار می‌کرد و حدود یک سال بعد از انتشار این کتاب نیز تعطیل شد و وضعیت این کتاب نامشخص ماند تا اینکه نشر کتاب‌فانوس از من خواهان یک نمایشنامه شد که من نیز این کتاب را به آنها پیشنهاد دادم.
 
وی در توضیح موضوع این نمایشنامه گفت: داستان این نمایشنامه درباره یک زن مریض است و من بیشتر از این درباره شخصیت اصلی نمایشنامه توضیح نمی‌دهم؛ چراکه معتقدم خواننده باید کتاب را بخواند و خودش درگیر ماجرا و داستان شود؛ اما می‌توانم بگویم که این نمایشنامه، نخستین نمایشنامه‌ای است که توماس برنهارت نوشته است.
 

 
این مترجم زبان آلمانی با اشاره به قلم توماس برنهارت اظهار کرد: من در گذشته چند داستان کوتاه نیز از توماس برنهارت ترجمه کرده‌ام که در مجموعه‌های کوچک چاپ شد. توماس برنهارت جزو نویسندگان صاحب سبک آلمانی‌زبان است که سبک نگارش خاص خودش را داشت.
 
وی افزود: اگر به داستان‌های او دقت کنید، متوجه می‌شوید که او در نوشته‌هایش از جملات بسیار بلند استفاده می‌کند و از کسانی بود که به شدت از ریاکاری سیاسی کشورش اتریش گله داشت و انتقاد می‌کرد. برنهارت به دلیل زندگی در فضای روستایی ریاکاری‌های سیاسی و مذهبی را تاب نمی‌آورد و به نظر او در آن زمان هنوز رگه‌هایی از دوران فاشیسم و هیتلر در ذهن و عمل مردم وجود داشته است، به همین دلیل این نگاه را به شدت نقد می‌کرد.

دارنده بالاترین نشان افتخار فرهنگی کشور اتریش می‌گوید که این نمایشنامه تا به امروز در ایران اجرا نشده است و در توضیح دلایل آن گفت: این اثر هنوز در ایران اجرا نشده و اتفاقا نمایشنامه بسیار خوبی است که به سادگی قابل اجراست. در ایران سالی 100 نمایشنامه روی صحنه می‌رود و وقتی تعداد ترجمه‌ها بیش از تعداد اجراها باشد، طبیعتا بخش قابل توجهی از نمایشنامه‌ها اجرا نمی‌شوند.
 
وی ادامه داد: از طرفی شما توجه داشته باشید که تعداد کارگردان‌هایی که در ایران نمایشنامه خارجی کار کنند کم است، به همین دلیل خیلی طبیعی است که همه نمایشنامه‌های ترجمه روی صحنه برده نشوند و خیلی از کارها دیده نشوند.
 
حداد با گلایه از برخی اظهارنظرهای غیرکارشناسی گفت: عده‌ای معتقدند که این روزها میزان مطالعه بسیار کم شده است و هنرمندان کتاب‌هایی که در حوزه تخصصی‌شان منتشر می‌شود را نمی‌خوانند اما این حرف اشتباهی است؛ چراکه در گذشته سالی چهار، پنج عنوان کتاب در حوزه‌های تخصصی چاپ می‌شد و همه می‌خواندند اما امروز صدها کتاب در هر حوزه منتشر می‌شود و شاید هنرمندان 20 درصد آنها را نیز بخوانند که طبیعتا از پنج کتاب بیشتر است اما باز عده‌ای معتقدند که چرا هنرمندان همه کتاب‌های حوزه‌شان را نمی‌خوانند.
 
وی در توضیح وضعیت چاپ کتاب‌های نمایشنامه اظهار کرد: در همین تابستان تعداد زیادی نمایشنامه منتشر شده است اما با این حال نیز نمایشنامه فروش و بازار قابل قبولی ندارد و همه افراد کتابخوان مخاطب آن نیستند. در حال حاضر در کل چاپ کتاب بازار خوبی ندارد و صنعت چاپ و نشر نیز مثل بسیاری از بخش‌های اقتصادی ما مریض است؛ بنابراین نمایشنامه نیز از این قاعده مستثنی نیست و نباید وضع مناسبی داشته باشد. البته وضعیت کتاب‌های غیرمستقل و تخصصی‌تر ادبیات، مانند نمایشنامه، فیلمنامه و ترانه از سایر حوزه‌ها بدتر است.
 
حداد در توضیح وضعیت نمایشنامه‌های ایرانی نیز گفت: در حال حاضر نمایشنامه‌هایی در کشور نوشته می‌شود که بسیار خوب است و چیزی از نسخه‌های خارجی کم ندارد.
 
این مترجم آلمانی با اشاره به ترجمه‌های جدیدش گفت: این روزها مشغول ترجمه کتابی به اسم «گورستان پرتقال‌های تلخ» هستم که اثر نویسنده معاصر اتریشی یوزف وینکلر است. این کتاب نوعی رمان است و در آن حدود 200 متن کوتاه آمده است که همگی به هم وصل هستند و خط اتصالی بین آنها وجود دارد.

وی ادامه داد: داستان‌های این کتاب در سیسیل ایتالیا اتفاق می‌افتد و بیشتر درباره خرافات و کج‌اندیشی‌های کاتولیکا صحبت می‌کند. از این نویسنده تا به حال کتابی در ایران ترجمه نشده است و من فقط یک داستان بلند از او به اسم «وقت رفتن» ترجمه کردم که این کتاب هم هنوز به بازار نیامده و زیر چاپ است و به زودی منتشر خواهد شد.
 
حداد در معرفی این نویسنده اظهار کرد: یوزف وینکلر مانند توماس برنهارت و بیشتر نویسندگان اتریشی درباره محیط‌های روستایی می‌نویسند و شبیه برنهارت از همان ریاکاری‌های مذهبی و گرایش به فاشیسم گله دارد. او دغدغه این موضوع را دارد که چرا هنوز بقایای طرفداری از هیتلر در بین مردم دیده می‌شود.

وی در بخش پایانی صحبت‌هایش گفت: این دو کتاب قرار است که از سوی نشر ماهی منتشر شوند. تصور من این است که «وقت رفتن»‌ تا پیش از نمایشگاه کتاب تهران منتشر خواهد شد اما بعید می‌دانم که کار «گورستان پرتقال‌های تلخ» به این زودی‌ها تمام شود و به احتمال زیاد علاقه‌مندان به ادبیات آلمانی باید تا تابستان 98 برای انتشار این کتاب صبر کنند.