به گزارش فرهنگ امروز؛ انتشارات علمی و فرهنگی به تازگی دو کتاب جدید در حوزه سینما و ادبیات را راهی بازار کرده است؛
قصه‌پژوهی ایرانی
حسن عادلخانی
ناشر: علمی و فرهنگی
تعداد صفحه: ۳۷۰ صفحه
قیمت: ۲۰ هزار تومان
ادبیات شفاهی راهی است برای شناخت و تحلیل روحیات یک ملت؛ به همین دلیل تاریخ‌دانان که سال‌ها بررسی و تحلیل تاریخی فرهنگ عامیانه را کم‌اهمیت انگاشته و آن را رها کرده بودند، اینک اهمیت آن را بازشناخته و از نو به آن روی آورده‌اند و جامعه‌شناسی و جامعه‌شناسان هم پی برده‌اند که ادبیات عامیانه و سیر تحول آن، منبعی برای شناخت جستارهای اجتماعی در سطح محلی، ملی و جهانی است. در این پژوهش ریخت‌شناسی در معنی شناسایی کوچک‌ترین اجزای سازندة قصه مورد توجه است که پراپ آن را کارکرد می‌نامد. سپس بر اساس همین کارکردها، سیر کلی حرکت قصه و نحوة بسط آن در قصه شناسایی می‌شود.
قصه‌پژوهی ایرانی اثری پژوهشی است که پس از تحقیقات میدانی به طبقه‌بندی و تحلیل سی قصة عامیانه روستای آمره (خلجستان قم) می‌پردازد. در این کتاب، پس از متن قصه‌ها-که به روش میدانی طی بیش از بیست سال جمع‌آوری گردیده- ابتدا مسیر قصه‌های جادویی بر اساس نظریه ریخت‌شناسی پراپ توصیف می‌شود. سپس شماره هر قصه براساس نظام شماره‌گذاری آرنه/تومپسون تعیین می‌گردد؛ آنگاه نوع قصه بر مبنای طبقه‌بندی قصه‌های ایرانی مارزلف مشخص می‌گردد. در ادامه پس از نقل قصه‌ها، تحلیل زمینه‌های تاریخی، جغرافیایی، فرهنگی، زبانی، جامعه‌شناختی، مردم‌شناختی، دینی و مذهبی، فلسفی و روانشناختی آنها ارائه می‌شود.
این اثر شامل ده فصل می‌شود، فصل اول مهم‌ترین مفاهیم کتاب را بیان می‌کند، فصل دوم با عنوان «مبنای شکل‌گیری قصه» به تعریف قصه، تعریف عامیانه، شاخصه‌های قصه، انواع قصه عامیانه و غیره می‌پردازد. فصل سوم و چهارم به پیشینه آمره پژوهی و ویژگی‌های عمومی قصه‌های آمره اختصاص دارد. فصل پنجم به پیشینه قصه پژوهی می‌پردازد. فصل ششم و هفتم شامل مبانی شکل‌گیری قصه و چارچوب کتاب می‌شود. فصل هشتم و نهم به مشخصات راویان قصه‌ها و طبقه‌بندی و بازگردانی ۳۰ قصه آمره به زبان فارسی اختصاص دارد. در فصل دهم کتاب نیز نمونه‌هایی از قصه‌ها به گویش آمره آمده است.
رود سرخ
سوزان لیاندرات-گیگز
مترجم: لیدا صدرالعلمایی
ناشر: علمی و فرهنگی
تعداد صفحه: ۱۰۹ صفحه
قیمت: ۱۲ هزار تومان
رود سرخ کتابی است در باب اهمیت فیلم رود سرخ و تاثیر کارگردانش هاوارد هاکز بر روی سینمای وسترن. این فیلم که محصول ۱۹۴۸ امریکاست یکی از مهم‌ترین وسترن‌های عصر باشکوه سینمای کلاسیک است با مضامین و دستمایه هایی که در سال‌ها و دهه‌های بعد در وسترن‌های بعدی هاکز و با حضور بازیگر محبوبش جان وین تکرار شد و گاه به کمال رسید. در سال ۲۰۰۸ انجمن فیلم امریکا رود سرخ را به عنوان پنجمین وسترن بزرگ تاریخ ژانر وسترن برگزید.
این کتاب در پنج فصل المان‌های این فیلم و همچنین نبوغ کارگردانش را در تولید فیلم وسترن بررسی می‌کند. نویسنده ابتدا در مقدمه نظر منتقدان مختلف موافق و مخالف را در مورد هاکز و همچنین تلقی آنها از فیلم وسترن را بیان می کند. رابرت اسکلار در یک مقاله نشان می‌دهد که خوانش او از فیلم به هیچ عنوان گرایش‌های ایدئولوژیکش را پنهان نمی‌کند: «هیچ کس ندیده است.. که رود سرخ دلالت‌های اجتماعی غنی داشته باشد»، «این فیلم، فیلمی است که به امر سلطه می‌پردازد. فیلمی درباره توسعه ارضی یک جامعه از راه سرقت زمین از دیگران». داگلاس پای، همسو با اسکلار، معتقد است که وسترن‌های هاکز عمدتاً پرسشی اجتماعی است و به واکاوی نتایج حاصل از تجسم بخشیدن به چهره‌ای فانتزی از یک قهرمان، در بستر تحولات تاریخی و اجتماعی می‌پردازد. در واقع می‌توان گفت پرسشی که وسترن‌های هاکز مطرح می‌کنند آن است که چطور (یا آیا) چنین چهره‌ای می‌تواند پا به تاریخ بگذارد؟ این تحلیل بخصوص در مورد رود سرخ صادق است.
سپس در فصل بعدی با برشمردن ویژگی فیلم‌های وسترن فیلم‌های هاکز و به ویژه رود سرخ را مدنظر قرار می‌دهد و توضیح می‌دهد که چگونه فیلم‌های هاکز ساخته‌های او را از دیگر آثار وسترن متمایز می‌کند. سپس به نقش آفرینی بازیگران و شخصیت‌پردازی‌های هاکز از آنچه که به نمایش گذاشته و تمایزات او با فورد می پردازد. همچنین در فصول بعدی توضیح می‌دهد که چرا هاکز فیلم را به صورت سیاه و سفید ساخت و سپس مجازهای فیلم همچون آب را بررسی می‌کند. لیاندرات در فصل پایانی نتیجه می‌گیرد که با توجه به المان‌های به کاررفته در فیلم رود سرخ می‌توان فهمید که فیلم‌های او با تعاریف استاندارد کلاسیسیسم یا هر درک متعارفی که از وسترن در ۱۹۴۸ وجود داشت همخوانی ندارد.
