به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ کتاب «فرهنگنامه اسلام» اثر امری وان دونزل به‌تازگی با ترجمه پیمان متین توسط نشر فرهامه منتشر و راهی بازار نشر شده است. این کتاب اثری مهم در مطالعات اسلامی است که رویکردی علمی و مثبت نسبت به مذهب تشیع دارد.
دایرةالمعارف اسلام یا The Encyclopaedia of Islam از معتبرترین منابع مستند در جهان است که از سال ۱۹۱۵ تا امروز ویراستهای متفاوت از آن به زبانهای انگلیسی، فرانسوی و آلمانی چاپ و منتشر شده است و همواره مورد استفاده محققان حوزههای مختلف تاریخی، دینی و فرهنگی جهان اسلام بوده است. این اثر دانشنامهای است مفصل که در حوزه اسلام و فرهنگ اسلامی و تمدن مسلمانان تدوین شده و در لیدن هلند به چاپ رسیده است.
ویرایش نخست این اثر دارای ۹۰۰۰ مقاله بود که طی سالهای ۱۹۱۳-۱۹۳۶ همزمان به سه زبان انگلیسی، فرانسوی، و آلمانی منتشر شد. همه نویسندگان این مقالهها شرقشناسان اروپایی و غیرمسلمان بودند. خلاصهای از آن ویرایش با عنوان خلاصه دایرةالمعارف اسلام در سال ۱۹۵۳ منتشر شد. از آنجا که برخی مقالههای ویرایش نخست بسیار مستحکم و پربار بودند و در تألیف آنها از منابع دست اول فراوانی استفاده شده بود، همچنان از اعتبار برخوردارند و با آنکه ویرایش دوم این اثر سترگ نیز بعدها منتشر شد، اما همچنان ترجیح محققان رجوع به آن مقالات ویرایش نخست است.
ویرایش دوم دایرةالمعارف اسلام فقط به زبانهای انگلیسی و فرانسوی بود و تدوین آن بیش از ۴۰ سال (از ۱۹۵۴ تا ۲۰۰۲) به درازا کشید. نویسندگان مقالههای ویرایش دوم این اثر ترکیبی بودند از شرقشناسان اروپایی و آمریکایی، ایرانی، عرب، ترک، هندی، و پاکستانی.
پژوهشگران حرفهای ایرانی نیز از این اثر عظیم که طی مجلدات حجیم و متعدد تدوین شده، بهرههای فراوان برده و میبرند. زبان خارجی این اثر و متن تخصصی آن در کنار ماهیت دانشنامهای و مرجعیت آن باعث شده تا مخاطبان علاقهمند و غیرمتخصص نتوانند استفاده چندانی از آن بکنند. به همین دلیل ناشر این اثر، تصمیم گرفت فشردهای از مداخل این دایرةالمعارف را به شکلی خلاصه با کاربردِ آسان برای همه تدوین کند و در قالب یک مجلد فشرده با حدود ۳۵۰۰ مدخل چاپ کند. این کار به عهده یکی از ویراستاران برجسته این فرهنگ اِمِری وان دونزل گذاشته شد.
به این ترتیب، «فرهنگنامه اسلام» که انتشارات فرهامه آن را چاپ کرده، ترجمه تلخیصی و فشرده دایرةالمعارف اسلام است که به صورت یک کتاب مستند برای محققان حوزه اسلامشناسی با عنوان Islamic Desk Reference توسط مؤسسه بریل در سال ۱۹۹۴ منتشر شد.
ترجمه فارسی این کتاب ۸ ماه طول کشیده و با پژوهش همراه بوده است. این کتاب با شمارگان هزار نسخه چاپ شده است.