به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ شیخ شهابالدین سهروردی، فیلسوف نامدار ایرانی ملقب به شیخ اشراق، شیخ مقتول و شیخ شهید در سال ۵۴۹ هجری قمری/۱۱۵۴ میلادی در دهکده سهرورد زنجان متولد شد. وی تحصیلات مقدماتی را که شامل حکمت، منطق و اصول فقه بود، نزد مجدالدین جیلی استادِ فخر رازی در مراغه آموخت و در علوم حکمی و فلسفی سرآمد شد و به قوت ذکا، وحدت ذهن و نیکاندیشی بر بسیاری از علوم اطلاع یافت.
سهروردی اندیشمندی خلاق با دیدگاهی جهانشمول و عارفانه بود که شیوههای استدلالی فلسفه را در حوزهی عرفان به کار گرفت و برای دستیابی به دانش واقعی از همه سنتهای فکری بشر، که تا آن زمان شناخته شده بود، بهره برد؛ حاصل تلاشهای فکری وی در عمر کوتاه ولی پربارش، عرضه و تبیین نوعی از علم بود که خود آن را علم حضوری نام نهاد.
کوشش سهروردی در این تامل و تحقیق آشتی دادن فلسفه و عرفان بوده و نمره اش ساخت و پرداخت نظامی از تفکر است که در تاریخ فلسفهی ایرانی اسلامی به حکمت اشراق شهرت یافته است، بدین جهت وی به عنوان یک نظریهپرداز و بنیانگذار مکتبی جدید در فلسفه اسلامی، در بسیاری از اندیشهها و تفکرات فلسفی و معنوی تأثیرات وافری گذاشت.
سهروردی حکمت ذوقی و حکمت استدلالی و بحثی را جمع کرده و از این طریق خدمت بزرگی را به فلسفه کرده است. فلسفه سهروردی بر حقیقت نور و ظلمت تکیه دارد و اشراق به معنای روشن ساختن و نورانی کردن است.
وی با وجود عمر کوتاه خویش کتابهای متعددی به فارسی و عربی نوشته است که از آن میان میتوان به حکمت الاشراق، المبدأ و المعاد به عربی و آواز پر جبرییل و عقل سرخ به زبان فارسی اشاره کرد.
این عارف مسلمان سرانجام به حَلَب رفت و از لحاظ علمی بر علمای آن سامان برتری جست و مورد لطف حاکم منطقه قرار گرفت. اما دیدگاههای فلسفی و عرفانی سهروردی باعث خشم مخالفان وی شد. پس از مدتی، بدگوییِ علمای حَلب از شیخ، حاکم را به قتل سهروردی مصمم ساخت و سرانجام وی را در پنجم رجب سال ۵۸۷ هجری قمری، در سی و هشت سالگی به قتل رساندند. البته شکل قتل وی به صُوَر مختلف نقل شده است. حاکم پس از مرگ شیخ پشیمان شد و مسبّبان این عمل را مجازات نمود.
اندیشه و نظریات سهروردی قرنها بعد از خود نیز مورد تقلید و تحلیل بسیاری از نویسندگان و اندیشمندان قرار گرفت. شرح متعددی بر حکمت الاشراق از سوی شهرزوری، قطبالدین رازی، ملاصدرا، دوانی و لاهیجی نوشته شده که تأثیر حکمت اشراق را بر تفکرات فلسفی متکلمان و عارفان نشان میدهد.
خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به مناسبت فرارسیدن پنجم رجب سالروز درگذشت این عارف و اندیشمند بزرگ، فهرستی از آثار منتشرشده در مورد او را پیش روی مخاطبان میگذارد.
بر اساس گزارش اطلاعات کتابشناسی موسسه خانه کتاب، ۲۰ عنوان کتاب در مورد شیخ اشراق و حکمت او، در یک دهه اخیر (۱۳۸۷-۹۷)، از سوی مولفان و مترجمان در قم به چاپ رسیده است که ۱۵ عنوان آن چاپ نخست بوده و ۵ عنوان نیز اقبال تجدید چاپ را پیدا کردهاند.
در این گزارش عناوین کتابهای منتشر شده در قم در مورد این حکیم ایرانی، در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است:
بررسی تطبیقی عالم خیال از دیدگاه ابنسینا، شیخ اشراق و ملاصدرا
نویسنده:محمدخان کاظمی - مرکز بینالمللی ترجمه و نشر المصطفی (ص) - ۲۱۶ صفحه - رقعی (شومیز) - چاپ ۳ سال ۱۳۹۷ - ۳۰۰ نسخه - ۱۵۵۰۰۰ ریال
مبانی اعتباریات: از دیدگاه شیخ اشراق و نقد و بررسی آن
نویسنده: سیدمحمدرضا میریوسفی، نوید حکمت، ۱۲۸ صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۶، ۱۰۰۰ نسخه، ۱۲۰۰۰۰ ریال
تفرجی در عالم عقول طولیه (با تکیه بر دیدگاه ابن سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا)
نویسنده: معصومه قاسمفام، طلیعه سبز، ۲۰۰ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۶، ۵۰۰ نسخه، ۱۲۰۰۰۰ ریال
جایگاه وحی در فلسفه سیاسی از منظر فارابی، ابنسینا، شیخ اشراق، خواجه نصیرالدین طوسی و صدرالمتالهین
نویسنده: احمدرضا یزدانیمقدم؛ ویراستار: محمدباقر انصاری؛ ویراستار: محمداسماعیل انصاری، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۴۴۰ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۶، ۷۰۰ نسخه، ۳۰۰۰۰۰ ریال
حکمت اشراق سهروردی:گزارش حکمت اشراق، با تطبیق و نقد همراه با متن حکمهالاشراق
نویسنده: سیدیحیی یثربی، موسسه بوستان کتاب، ۳۲۸ صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ ۹ سال ۱۳۹۶، ۱۰۰۰ نسخه، ۲۳۰۰۰۰ ریال
الحکمه الاشراقیه (المجموعه الکامله لمصنفات شهابالدین یحیی السهروردی):کتاب التلویحات اللوحیه و العرشیه (تعلیقات و ایضاحات)
نویسنده: یحییبنحبش سهروردی؛ مقدمه: محمد ملکی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،دانشگاه ادیان و مذاهب، ۵۹۲ صفحه، جلد ۳، وزیری (گالینگور)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۵، ۱۰۰۰ نسخه، ۳۰۰۰۰۰ ریال
الحکمه الاشراقیه (المجموعه الکامله لمصنفات شهابالدین یحیی السهروردی):کتاب حکمه الاشراق (القسم الثانی:فی الانوار الالهیه "الحکمه")
نویسنده: یحییبنحبش سهروردی؛ مقدمه: محمد ملکی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،دانشگاه ادیان و مذاهب، ۷۱۲ صفحه، جلد ۲، وزیری (گالینگور)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۴، ۱۰۰۰ نسخه، ۴۰۰۰۰۰ ریال
فلسفه تعلیم و تربیت اشراق: مبانی
نویسنده: محمد بهشتی؛ ویراستار: سعیدرضا علیعسکری، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۸۴ صفحه، (در۲جلد )، جلد ۱، وزیری (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۴، ۱۰۰۰ نسخه، ۶۷۰۰۰ ریال
فلسفه تعلیم و تربیت اشراق: نظریه تربیتی
نویسنده: محمد بهشتی؛ ویراستار: سعیدرضا علیعسکری، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۷۲ صفحه، (در۲جلد )، جلد ۲، وزیری (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۴، ۱۰۰۰ نسخه، ۶۵۰۰۰ ریال
اصطلاحنامه فلسفه اشراق با مستند اصطلاحات و نمودار
تدوین:مرکز پژوهشی دائرهالمعارف علوم عقلی اسلامی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۳۳۸ صفحه، وزیری (سلفون)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۳، ۵۰۰ نسخه، ۲۰۰۰۰۰ ریال
ادراک شهودی: از دیدگاه ابنسینا، سهروردی و صدرالمتالهین
نویسنده: حبیبالله هدایتی، شکوفه یاس، ۳۷۰ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۳، ۱۰۰۰ نسخه، ۱۵۰۰۰۰ ریال
تبیین عالم مثال از دیدگاه شهابالدین سهروردی
نویسنده: زینب نادی؛ نویسنده: مریم هوشمند، وحدت بخش، ۷۲ صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۳، ۵۰۰ نسخه، ۳۵۰۰۰ ریال
رهواری و رستگاری (از میراث معنوی سهروردی، باباافضل و عطار)
نویسنده: محمد کریمیزنجانیاصل، مجمع ذخائر اسلامی، ۲۰۸ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۳، ۱۵۰۰۰۰ ریال
معرفت و اشراق در اندیشه سهروردی (به زبان اندونزیایی)
نویسنده: حسین ضیائی؛ مترجم: محمد افیف؛ مترجم: مونیر معین، مرکز بینالمللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)، ۲۹۶ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۹۳، ۳۰۰ نسخه، ۱۴۰۰۰۰ ریال
منطق اشراق:پژوهشی در منطق حکمت اشراق سهروردی
نویسنده: حسین فلسفی، موسسه بوستان کتاب، ۱۷۰ صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ ۲ سال ۱۳۹۱، ۱۰۰۰ نسخه، ۴۵۰۰۰ ریال
عشق در سه مکتب: مشاء، اشراق و حکمت متعالیه
نویسنده: علی کریمیانصیقلانی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۲۶۸ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۲ سال ۱۳۹۰، ۱۰۰۰ نسخه
در امتداد وحی و عرفان:زیستنامه و رویکرد وحیانی و عرفانی شیخ اشراق در فلسفه
نویسنده: محمد ملکی، ادیان، ۳۶۰ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۹، ۲۰۰۰ نسخه، ۷۰۰۰۰ ریال
ستایش و نیایش (پنج رساله از شیخ اشراق)
نویسنده: عمربنمحمد سهروردی؛ مترجم: محمد ملکی، نشر ادیان، ۱۱۲ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۹، ۲۰۰۰ نسخه، ۲۳۰۰۰ ریال
فلسفه اشراق با ذائقه ایرانی
نویسنده: محمدحسین ایراندوست، سنجاقک، ۱۳۶ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۱ سال ۱۳۸۹، ۱۸۰۰۰ ریال
آشنایی با حکمت مشاء و اشراق
نویسنده: هادی رستگارمقدمگوهری، بوستان کتاب، ۲۰۰ صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ۲ سال ۱۳۸۸، ۱۵۰۰ نسخه، ۲۶۰۰۰ ریال