فرهنگ امروز/ بهار سرلک:
روز پنجشنبه دست‌اندرکاران هفتادوششمین جشنواره فیلم ونیز فهرست فیلم‌های شرکت‌کننده در این دوره را معرفی کردند که تازه‌ترین ساخته رومن پولانسکی «من متهم می‌کنم» در بخش رقابتی این جشنواره حضور دارد.
پولانسکی، فیلمسازی که سال 2003 برای ساخت «پیانیست» اسکار بهترین کارگردانی به نام او ثبت شد، از سال 1978 از کشور امریکا فراری است. یک سال پیش از اینکه از امریکا به فرانسه بگریزد، دادگاه عالی این کشور او را به تجاوز متهم کرده بود. سال گذشته نامش از فهرست رای‌دهندگان آکادمی علوم و هنرهای سینمایی خط خورد، چراکه طبق قوانین آکادمی دیگر «جایی برای افرادی که از جایگاه، قدرت یا نفوذشان سوءاستفاده می‌کنند به شکلی که از استانداردهای محبوبیت تخطی کرده‌اند، وجود ندارد.»
اما ونیز هنوز هم میزبان پولانسکی است؛ جشنواره‌ای که این کارگردان پیشینه‌ای طولانی در آن دارد. پولانسکی سال 2011 برای اکران فیلم «کشتار» در این جشنواره حضور نیافت تا به این واسطه تلاش‌ها برای استردادش به امریکا را خنثی کند.
داستان فیلم «من متهم می‌کنم» درباره «ماجرای دریفوس» یکی از رسواکننده‌ترین اتفاقات دستگاه قضایی در طول تاریخ است؛ دهه 1890 آلفرد دریفوس، افسر ارتش فرانسوی یهودی متهم به خیانت شناخته شد. عنوان فیلم برگرفته از نامه سرگشاده امیل زولا، رمان‌نویس فرانسوی است که در آن نامه دولت فرانسه را به اجرای بی‌عدالتی و یهودستیزی متهم کرده بود.
این فیلم برای دستیابی به شیر طلایی یا بهترین جایزه جشنواره ونیز با 20 فیلم دیگر به رقابت می‌پردازد. از جمله این فیلم‌ها می‌توان به «خشکشویی» ساخته استیون سودربرگ اشاره کرد که بر اساس بزرگ‌ترین افشای فساد مالی سیاستمداران جهان که از آن با عنوان اسناد پاناما یاد می‌شود، جلوی دوربین رفته است. طبق این اسناد قدرتمندترین افراد جهان دارایی نقدی‌شان را در حساب بانک فراساحلی قرار می‌دهند تا میزان ثروت‌شان مشخص نشود.
در فیلم «خشکشویی» مریل استریپ شخصیتی را بازی می‌کند که سازوکار دفتر وکالتی در شهر پاناما را افشا می‌کند. گری اولدمن و آنتونیو باندراس شخصیت مدیران این دفتر را بازی می‌کنند.
از دیگر فیلم‌های حاضر در بخش رقابتی می‌توان به فیلم علمی- تخیلی «به سوی ستارگان» با بازی براد پیت در نقش فضانوردی که در جست‌وجوی پدرش (با بازی تامی لی جونز) به فضا سفر می‌کند و فیلم «داستان ازدواج» ساخته نوآ بامباک با بازی آدام درایور و اسکارلت جوهانسون، درباره زن و شوهری است که با سردی رابطه‌شان دست‌وپنجه نرم می‌کنند، اشاره کرد.
جشنواره فیلم ونیز کار خود را از بیست‌وهشتم آگوست (ششم شهریور) با «حقیقت»، تازه‌ترین ساخته هیروکازو کورئیدا آغاز می‌کند. سال گذشته فیلم «دله‌دزدها»ی او در جشنواره فیلم کن برنده جایزه نخل طلا شد. کورئیدا «حقیقت» را به زبان انگلیسی و فرانسوی جلوی دوربین برده است و کاترین دونوو شخصیت بازیگر فرانسوی‌ای را ایفا می‌کند که رابطه‌ای پیچیده با دخترش (با بازی ژولیت بینوش) دارد.
حضور فیلم‌های ایرانی در بخش افق‌ها
در بخش افق‌ها 19 فیلم برای دریافت جوایزی همچون بهترین فیلم بلند، جایزه هیات داوران و... به رقابت می‌پردازند. این بخش که از شصت‌وهفتمین دوره جشنواره ونیز کار خود را آغاز کرد، میزبان آثاری با گرایش‌های نو در دنیای سینما بدون در نظر گرفتن ژانر یا زمان آنهاست. سعید روستایی با دومین ساخته خود «متری شیش‌ونیم» در این بخش حضور دارد. همچنین صحرا کریمی، کارگردان افغان با فیلم «هوا، مریم، عایشه» که در آن زندگی سه زن از قشرهای مختلف جامعه افغان امروز را روایت می‌کند، در بخش افق‌ها حضور دارد.
اقلیت زنان فیلمساز
سال گذشته جشنواره فیلم ونیز برای حضور کمرنگ زنان فیلمساز مورد انتقاد قرار گرفت؛ جنیفر کنت کارگردان فیلم «بلبل» تنها اثر فهرست فیلم‌های بخش رقابتی این جشنواره بود که فیلمساز زن آن را جلوی دوربین برده بود. اما امسال ونیز جهشی رو به جلو داشته و 2 فیلم از فیلمسازان زن را روی پرده می‌برد؛ فیلم کمدی «دندان شیری» به کارگردانی شانن مورفی، داستانی درباره دختر نوجوانی که دچار بیماری حاد است و عاشق دلال مواد مخدر می‌شود و «کاندیدای بی‌عیب‌ونقص» به کارگردانی حیفا المنصور، از پیشتازان سینمای عربستان، درباره پزشک زنی که برای شرکت در انتخابات کشورش شرکت می‌کند. سال گذشته آلبرتو باربرا، مدیر هنری جشنواره دلیل حضور کمرنگ زنان را با این بهانه که «زنان به اندازه کافی فیلم نمی‌سازند» توجیه کرده بود و حالا امسال جمله‌اش را چرخانده و توجیه دیگری برای سلطه‌جویی فیلمسازان مرد آورده است: در حال حاضر مردان بیشتر از زنان فیلم می‌سازند. در نشست مطبوعاتی که صبح پنجشنبه برای اعلام فهرست آثار شرکت‌کننده در جشنواره ونیز امسال برگزار شد، باربرا به خبرنگاران گفت: «فیلمسازان زن متاسفانه هنوز هم اقلیت هستند. اما این آثار زنانه، حتی وقتی مردان آنها را جلوی دوربین می‌برند، حساسیتی تازه را به دنیای زنانه نشان می‌دهند که در گذشته نمونه‌های خیلی نادر بودند. این موضوع احتمالا حاکی از آن است که جدل‌های سال‌های اخیر بر حساسیت‌ها و فرهنگ ما تاثیری گذاشته‌اند.» باربرا در ادامه به فیلم‌هایی اشاره کرد که «به وضعیت زنان می‌پردازند» و از فیلم «اما» ساخته پابلو لاراین از شیلی و مستند «زن» ساخته یان آرتوس برتراند و آناستازیا میکووا را که در بخش غیررقابتی به نمایش درمی‌آید، نام برد. کیت اربلند، خبرنگار ایندی‌وایر معتقد است: «باید بگویم خوب است که مردان سراغ چنین سوژه‌هایی می‌روند اما منطق باربرا در جدا کردن این فیلم‌ها شک‌برانگیز است؛ در واقع تلویحا می‌گوید زنان فقط درباره زن‌ها فیلم می‌سازند و فیلم‌های دیگری که درباره زنان ساخته می‌شود، کمرنگی حضورشان را جبران می‌کند.»
روزنامه اعتماد