استانیسلاوسکی
به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ کتاب «نقشآفرینی شخصیتها» مراحل و گامهای قابل فهمی از بازیگری ارائه میدهد و بازیگر را به ابزارهای فنی لازم مجهز میکند تا روی صحنه شلوغ نمایش دیده و شنیده شود. این کتاب در هفت فصلِ مهارت لازم برای این کار، برنامهریزی برای بازی کردن، بدن، صدا، گفتار، زندگی درونی و بازیگری در فضا نوشته شده و در هر بخش نکات، ابزار و شرایط مربوط به آن موضوع را مطرح میکند و فضایی برای بازیگر خلق میکند تا فرد خود را در آن تصور کرده و بتواند تمرین کند. این کتاب نکات کاربردی درباره بازیگری را بیان کرده و در قسمتهایی نیز به موانعی که ممکن است هر بازیگر در مراحل تمرین به آنها برخورد کند اشاره کرده است. درواقع به گونهای همه جوانب این حرفه را در تمام مراحل ذکر میکند تا فرد با دید بهتر وارد این عرصه یا به خوبی سر صحنه حاضر شود.
نیلوفر حقی مترجم کتاب «نقشآفرینی شخصیتها» درگفتوگو با ایبنا درباره دلیل ترجمه این کتاب اظهار کرد: «من دانش آموخته رشته سینما هستم و موضوعی که در مقطع کارشناسی ارشد انتخاب کردم در رابطه با بازیگری در سینمای ایران بود و دغدغهمندی من از اینجا شروع شد. بعد از فارغالتحصیلی وارد حوزه ترجمه شدم و به پیشنهاد مدیر نشر نودا، رضا کرمیزاده که خود «نقشآفرینی شخصیتها» را خوانده بود دست به ترجمه این کتاب زدم.
وی درباره نویسنده این کتاب گفت: پال السام بازیگر و مدرس بازیگری در انگلستان و آمریکاست و علاقه زیادی به تحقیق و تاریخنگاری تئاتر پس از جنگ دارد. او تا به حال دو کتاب نوشته است؛ یکی همین کتاب «نقش آفرینی شخصیتها»که در سال 2006 منتشر شده است و سال 2011 ویراست دوم آن چاپ شد. اثر دیگر او کتابی زندگینامهای درباره استادش استفن جوزف از پیشکسوتان تئاتر است.
این مترجم درباره «بازیگری بخشی از هنر داستانگویی است»؛ بخشی از این کتاب بیان کرد: رویکرد نویسنده به بازیگری کاملا فنی است؛ یعنی پایه مباحثی که در کتاب مطرح میکند بر اساس سیستم استانیسلاوسکی است. چیزی که السام در این کتاب به آن میرسد بازیگری را به سه دسته تقسیم میکند، یعنی معتقد است بازیگرها در این سه نوع بازیگری جای میگیرند.
وی در ادامه افزود: یکی از انواع اینها بازیگرانی هستند که در نقششان زندگی میکنند، گروه دیگر بازیگرهای داستانگو هستند این دسته از بازیگران از حضور مخاطب آگاه هستند و با آنها تعامل دارند و نوع سوم بازیگران کلاسیسیت هستند که نوع بازیگریشان همراه با تصنع و نمایش است و هم بازیگری هستند که در نقشش فرو میرود و هم توانایی بازیگران داستانگو را دارند. رویکرد کلی کتاب علمی و آکادمیک نیست، با شیوه خشک و رسمی به این ماجرا نمیپردازد و با زبان ساده و روان سعی میکند به این ماجرا نزدیک شود.»
کنستانتین استانیسلاوسکی با همکاری یکی از دوستانش «تئاتر هنری مسکو» را تأسیس کرده و تجارب جدیدی در صحنه پیدا کردند و برای اول بار نمایشنامه «مرغ دریایی» اثر آنتوان چخوف را به روی صحنه بردند. او بازیگر و مدیر تئاتر روس بود که فنون بازیگری جدید متد اکتینگ را ابداع کرد. این روش بدین شکل است که هنرمند خود را به جای کاراکتر داستان قرار میدهد و مدتی با آن زندگی میکند. به عنوان نمونه بازیگر برای بازی در نقش بیخانمان چند روزی با این قبیل انسانها زندگی میکند.
او در پاسخ به این سوال که آیا بازیگری خلق شخصیت است، اظهار کرد: «السام قصد دارد به مقوله «ایفای نقش شخصیت انتقالی» بپردازد. اصطلاحی که خودش آن را ابداع کرده و معتقد است میتوان به کسی گفت بازیگر حرفهای که قابلیت ایجاد تغییرات بزرگ در خود را داشته و با انواع شخصیتها تطبیق پیدا کند. نویسنده معتقد است بازیگر حرفهای کسی است که شخصیتی که قبلتر نمایشنامهنویس خلق کرده، به کمک کارگردان دوباره آن را خلق و ایفا کند و این مهم با تکیه بر تکنیکها و ابزارهایی که در این کتاب معرفی میکند اتفاق میافتد.
نیلوفر حقی در پایان درباره ابزارهای فنی که نویسنده در کتاب نام برده گفت: این ابزارها چیزهای پیچیدهای نیستند؛ همه بازیگران در بدو ورودشان با آنها آشنا هستند؛ همه تکنیکهایی که معرفی میکند برای پرورش مقوله بدن و صدا، زندگی درونی و احساسات و عواطف بازیگر میشود.»
در قسمتی از فصل چهار کتاب میخوانیم:
«صدای طبیعی شما بلند، آرام یا چیزی بین این دو حالت است. آنچه که به عنوان یک بازیگر باید انجام بدهید، توسعه کنترل و حساسیت مورد نیاز برای تغییر درجه صدا است. دلیل اصلی انجام این کار واضح است: کسانی که در دورترین و بالاترین قسمت جایگاه تماشاگران در سالنهای تئاتر مینشینند باید بتوانند همه حرفهایی را که از زبان شما گفته میشود درست همانند تماشاگرانی که روی صندلیهای ردیف جلو نشستهاند به وضوح بشنوند.» (صفحه175-176)
نشر نودا کتاب «درسهای بازیگری نقشآفرینی شخصیتها بیست گام اساسی از تمرین تا اجرا» اثر پال السام و ترجمه نیلوفر حقی را در 1000 نسخه، 384 صفحه و با قیمت 55000 تومان منتشر کرده است.