به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ دریا اورس، سفیر جمهوری ترکیه در ایران در گفت‌وگویی درباره حضور ترکیه در سی‌وسومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به‌عنوان مهمان ویژه بیان کرد: حضور در نمایشگاه بزرگ و بین‌المللی کتاب تهران برای کشور ترکیه فعالیت فرهنگی مهمی به‌شمار می‌آید.
این ایران‌شناس و پژوهشگر با اشاره به موفقیت‌های بین‌المللی اخیر صنعت نشر ترکیه افزود: در سال‌های اخیر، برخی نویسندگان ترکیه به واسطه کیفیت چاپ و ترجمه آثارشان به زبان‌های مختلف علاوه‌بر زبان فارسی، محبوبیت جهانی پیدا کرده‌اند؛ البته شرایط فعلی به‌معنای معرفی کامل زبان و ادب ترکیه در جهان نیست.
اورس تاکید کرد: ما مطابق با سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های مشخص، برای معرفی
حضور ترکیه در این رویداد(نمایشگاه کتاب تهران)، فقط به نمایش چند عنوان کتاب در قفسه‌های خالی و خشک منحصر نشود؛ بلکه برنامه‌های مختلف فرهنگی با حضور نویسندگان ترکیه را برنامه‌ریزی خواهیم کرد تا با نشر و ادبیات ایران آشنا شوند
بیشتر زبان و ادب ترکی با محوریت داستان، شعر، پژوهش‌های علمی، تئاتر و یا فیلنامه‌نویسی تلاش می‌کنیم.
حضور نویسندگان مطرح ترکیه در نمایشگاه کتاب تهران
سفیر جمهوری ترکیه درباره محور اصلی برنامه‌ریزی‌ها برای حضور در نمایشگاه کتاب تهران گفت: موسسه‌های نشر دولتی هم در این رویداد مشارکت خواهند داشت؛ اما سهم بیشتر غرفه ترکیه(به مساحت 500مترمربع) به ناشران خصوصی اختصاص پیدا خواهد کرد.
اورس افزود: تلاش می‌کنیم حضور ترکیه در این رویداد، فقط به نمایش چند عنوان کتاب در قفسه‌های خالی و خشک منحصر نشود؛ بلکه برنامه‌های مختلف فرهنگی با حضور نویسندگان ترکیه را برنامه‌ریزی خواهیم کرد تا با نشر و ادبیات ایران آشنا شوند.
نمایشگاه کتاب تهران ابزار دیپلماسی فرهنگی است
سفیر جمهوری ترکیه در ایران بیان کرد: به اعتقاد ما، در کنار دیپلماسی سیاسی، دیپلماسی عمومی و فرهنگی یکی از ابزارهای مهم برقراری ارتباط در زمینه‌های اقتصادی فرهنگی و سیاسی است.
اورس ادامه داد: برنامه‌ریزی رایزنی فرهنگی جمهوری ترکیه در ایران برای تشویق و تشجیع ناشران فعال در زمینه زبان و ادب فارسی و ترکی برای حضور، اشتراک‌گذاری تجربیات خود و بهره‌مندی از تجربیات غنی ناشران ایران در نمایشگاه کتاب تهران آغاز شده است.
این دیپلمات ترک، افزود: برگزاری نشست‌های مشترک با حضور فعالان فرهنگی ایران و ترکیه به‌عنوان دو کشور بزرگ منطقه را می‌توان با هدف شناسایی فرصت‌ها، امکانات و همکاری‌های مشترک برنامه‌ریزی کرد.
به گفته وی، سفارت ترکیه در ایران، پشتوانه تحقق همه اهداف و برنامه ناشران و فعالان فرهنگی برای حضور در نمایشگاه کتاب تهران است.
از نمایشگاه کتاب تهران برای معرفی نشر ترکیه استفاده می‌کنیم
سفیر جمهوری ترکیه در ایران ادامه داد: حضور در
مقوله کپی‌رایت و یا عقد قراردادهای مشترک همکاری بین ناشران دو کشور برای پیشگیری از بروز اختلاف از دیگر مباحث قابل‌توجه برای برگزاری نشست‌های تخصصی در نمایشگاه کتاب تهران است
نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به‌عنوان یکی از بزرگترین نمایشگاه‌های دنیا، برای ترکیه فرصت بسیار مغتنمی است تا خود را به درستی معرفی کند؛ علاوه‌براین فرصتی ایجاد می‌شود که ناشران ترکیه نیز با طرح‌های تاپ و گرنت آشنایی پیدا کنند.
اورس افزود: به نظر می‌رسد هرچند ظهور فناوری‌های نوین صنعت چاپ در دو کشور ایران و ترکیه موجب پیشرفت‌هایی در صنعت چاپ شده است؛ اما می‌توان از فرصت نمایشگاه‌ها برای گفت‌وگو درباره مشکلات این حوزه استفاده کرد.
گلایه‌مندی نویسندگان ترک از نبود کپی‌رایت در ایران
وی با اشاره به گلایه‌مندی نویسندگان و ناشران ترکیه درباره رعایت نشدن حق مولف در ایران به دلیل بی‌توجهی به کپی‌رایت گفت: مقوله کپی‌رایت و یا عقد قراردادهای مشترک همکاری بین ناشران دو کشور برای پیشگیری از بروز اختلاف از دیگر مباحث قابل‌توجه برای برگزاری نشست‌های تخصصی در نمایشگاه کتاب تهران است.
اورس، درباره رویکرد ترکیه در قبال رعایت حقوق مولفان کشورهایی ازجمله ایران که به کپی‌رایت نپیوسته‌اند، بیان کرد: ناشران ترکیه باید برای ترجمه چاپ کتاب از نویسنده کشور عضو کپی‌رایت یا کشورهای غیر عضو، مجوز دریافت کنند؛ البته این قانون ویژه ناشران دولتی است.
به گفته سفیر جمهوری ترکیه، بیش از 25 سال از تصویب این قانون در ترکیه می‌گذرد.
اورس، درباره راهکار دولت ترکیه برای حذف پدیده قاچاق کتاب در این کشور بیان کرد: فروش کتاب قاچاق در ترکیه بعد از تصویب قانون کپی‌رایت به شدت کاهش پیدا کرده و به کمتر از 2 درصد رسیده است.
وی ادامه داد: چسباندن
فروش کتاب قاچاق در ترکیه مجازات مالی، تحمل حبس از 5 تا 10 سال و یا محرومیت از فعالیت‌های فرهنگی را درپی دارد
هولوگرام پشت جلد کتاب از سوی دولت یکی از سیاست‌های موثر در کاهش فروش کتاب قاچاق در ترکیه بوده است.
مجازات حبس برای فروشندگان کتاب تقلبی در ترکیه
وی با اشاره به مجازات فروش کتاب قاچاق در ترکیه افزود: فروش کتاب قاچاق در ترکیه مجازات مالی، تحمل حبس از 5 تا 10 سال و یا محرومیت از فعالیت‌های فرهنگی را درپی دارد.
سفیر ترکیه در ایران ادامه داد: دولت ترکیه سال‌هاست بازار و صنعت چاپ و نشر کتاب را به دست بخش خصوصی سپرده است. دولت فقط در چند موسسه بزرگ ازجمله بنیاد تاریخ ترک سرمایه‌گذاری می‌کند؛ چراکه چاپ این آثار از سوی ناشران خصوصی سودآور نیست اما چاپ آن‌ها ضروری است؛ بنابراین دولت از تولید این آثار حمایت می‌کند.
ترجمه و چاپ 1500 عنوان کتاب در قالب طرح «تدا»
به گفته وی، با حمایت بخش دولتی در قالب طرح «تدا» که از سال‌ها پیش راه‌اندازی شده، طی 20 سال گذشته بیش از 1500 عنوان کتاب به بیش از 50 زبان زنده دنیا ترجمه و منتشر شده است.
اورس گفت: ناشران برای چاپ هر عنوان کتاب از دولت، هولوگرام خریداری و برهمین اساس مالیات پرداخت می‌کنند. البته ناشران در ترکیه از مالیات برارزش افزوده معاف هستند و کتاب‌فروشان نیز مالیات اندکی می‌پردازند.
انتشار آثار شافاک و پاموک در ترکیه آزاد است
وی
آثار این دو نویسنده{الیف شافاک و اورهان پاموک}، هیچ‌گاه حتی به دلیل اظهار نظرهایی که درباره دولت داشته‌اند، سانسور و لغو مجوز نشده است و انتشار آن‌ها در ترکیه، هیچ محدودیت و ممنوعیتی ندارد
در پاسخ به خبرنگار ایبنا درباره رویکرد دولت ترکیه درقبال نویسندگان معروف ازجمله الیف شافاک و اورهان پاموک و احتمال انتقال این سیاست‌ها به دولت ایران در ایجاد برخی محدودیت‌ها، ضمن رد این احتمال، اظهار کرد: این دو نویسنده که خود را روشنفکر می‌دانند، در خارج از ترکیه زندگی می‌کنند و حرف‌هایی که درباره ترکیه می‌زنند، برخی محترم و برخی قابل بررسی است.
وی ادامه داد: آثار این دو نویسنده، هیچ‌گاه حتی به دلیل اظهار نظرهایی که درباره دولت داشته‌اند، سانسور و لغو مجوز نشده است و انتشار آن‌ها در ترکیه، هیچ محدودیت و ممنوعیتی ندارد.
اورس درباره ممیزی پیش از چاپ کتاب در ترکیه افزود: در ترکیه، کتاب پیش از چاپ از سوی دولت ممیزی نمی‌شود. حتی انتشار کتاب‌هایی که در مخالفت با دولت هستند نیز آزاد است و جمع‌آوری نمی‌شود.
به گفته وی، تنها اگر از نویسنده و یا ناشری به دلیل انتشار کتابی با محتوای توهین‌آمیز به مقدسات، ارزش‌ها، بی‌توجهی به مسائل امنیت ملی و یا تشجیع و تحریک به اعمال تروریستی شکایت شود، دولت رسیدگی خواهد کرد.
پوپولیسم در بازار نشر قیمت پیدا کرده است
سفیر جمهوری ترکیه درباره وضعیت بازار کتاب این کشور و برخی آسیب‌ها، گفت: بازار نشر به دلیل نگاه تجاری، چندان با روشنفکران و دگراندیشان آشنایی ندارد و بیشتر به فکر سود بیشتر است.
وی ادامه داد: متاسفانه در ترکیه هم مانند دیگر نقاط دنیا، قیمت اندیشه و ایدئولوژی کاسته شده و به جای توجه به صاحبان ایده، پوپولیسم رواج دارد؛ آنقدر که کمتر کسی حوصله مطالعه کتاب را دارد.
این پژوهشگر و مترجم در پاسخ به این سوال که آثار اندیشمندان ایران، ازجمله
متاسفانه در ترکیه هم مانند دیگر نقاط دنیا، قیمت اندیشه و ایدئولوژی کاسته شده و به جای توجه به صاحبان ایده، پوپولیسم رواج دارد؛ آنقدر که کمتر کسی حوصله مطالعه کتاب را دارد
علی شریعتی در ترکیه چقدر مورد توجه مخاطبان و پژوهشگران قرار دارد، گفت: بعد از گذشت دو دهه از انقلاب ایران، دیگر آثار مرحوم دکتر شریعتی، مانند گذشته مورد توجه مردم ترکیه قرار ندارد.
وی توضیح داد: درگذشته و بعد از پیروزی انقلاب ایران، مردم ترکیه از نظر جامعه‌شناختی و یا فلسفی به‌دنبال شناخت، چرایی، چگونگی و آینده انقلاب بودند؛ بنابراین آثار دکتر شریعتی و همچنین مرحوم مطهری در ترکیه منتشر می‌شد اما حالا شرایط عوض شده است.
سفیر ترکیه گفت: در حال حاضر، آثار روشنفکران دیگری از ایرانی در ترکیه مطرح است و خوانده می‌شود؛ روشنفکرانی همچون مرحوم داریوش شایگان که من کتاب «آسیا در برابر غرب» را ترجمه کردم. یادم می‌آید که دو بار با این اندیشمند ایرانی، ملاقات داشتم.
کودکان کمتر کتاب می‌خوانند
سفیر جمهوری ترکیه در ایران درباره دلایل کم‌توجهی به ترجمه آثار نویسندگان حوزه کودک ایران در ترکیه نیز توضیح داد: باید واقعیت را بپذیریم؛ کودکان امروز برخلاف نسل‌های گذشته که به داستان علاقه‌مند بودند، کمتر به مطالعه کتاب توجه دارند.
وی با تعمیم این وضعیت جهانی به کودکان ترکیه، ادامه داد: بررسی‌های جامعه‌شناختی نشان می‌دهد، مادران به جای کتاب و قصه‌گویی از ابزارهای مختلفی ازجمله تلفن همراه و تلویزیون برای سرگرم کردن کودکان خود استفاده می‌کنند.
این ایران‌شناس افزود: ذهن کودکان امروز بیشتر تصویری و کمتر شنیداری است؛ بنابراین کتابخوانی در بین کودکان و نوجوانان در همه جهان کاهش پیدا کرده.