به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ علی میرعرب پیش از ظهر امروز در کارگاه آموزشی «آشنایی با علم سنجی» که به همت پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در حاشیه پنجمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی و فناوری دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در مرکز همایش های غدیر قم برگزار شد، با بیان این که علم سنجی به منظور رتبه بندی به دستاوردهای علمی و مجلات به کار می رود، اظهار داشت: با توجه به پارامترهایی که بر این اساس در مورد مقالات و مجلات ارائه می شود، افراد نیز رتبه بندی می شوند.
وی افزود: اهمیت بحث علم سنجی هر روز در دنیا بیشتر و بیشتر شده و امروزه حتی شاخص های جدیدتر و به روزتری هم در این باره ارائه شده است.
سرپرست گروه پژوهشی اشاعه اطلاعات و دانش پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: علم سنجی در حقیقت دانش اندازه گیری علم با استفاده یک سری از روش های کمی است که طی یک فرایند رتبه بندی هم در مورد آن صورت می گیرد.
وی با اشاره به شاخص های علم سنجی در دنیا گفت: مؤلف، انتشار، ارجاع و استناد چهار شاخص متداول برای علم سنجی است و رایج ترین و معتبرترین شاخص علم سنجی، شاخص استناد است که مهمترین شاخص های علم سنجی بر مبنای آن شکل گرفته اند و برای بهبود و یا تعدیل شاخص استناد ایجاد شده اند.
میرعرب اظهار کرد: شاخص ضریب تأثیر یکی اصلی ترین شاخص های علم سنجی است که نسبت به تعداد استنادهای دریافتی مقالات انتشار یافته در طول یک دوره، زمانی خاص را می سنجد که گارفیلد «مبدع این طرح» زمان این دوره را دو سال اعلام کرده است.
وی افزود: یکی دیگر از شاخص ها، شاخص مقاله داغ است؛ مقالاتی که خیلی سریع نسبت به مقالات مشابه در همان حوزه موضوعی و همان بازه زمانی استناد دریافت می کنند، به عنوان «مقالات داغ» شناخته می شوند تا جایی که در طول یک سال بیش از دوهزار بار مورد استناد قرار بگیرد که صاحب آن پروفسور شناخته می شوند و ربطی هم به میزان تحصیلات صاحب مقاله ندارد.
سرپرست گروه پژوهشی اشاعه اطلاعات و دانش پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به پایگاه های استنادی در جهان گفت: معروف ترین آن ها مؤسسه تامسون رویترز است که همان isi معروف است، همچنین «اسکوپوس»، «گوگل اسکالر» و «پایگاه استنادی علوم جهان اسلام» از دیگر پایگاه های استنادی در جهان شناخته می شوند که به این شاخص ها توجه می کنند.
وی گفت: پایگاه استنادی علوم اسلام جهان اسلام(isc) در سال ۱۳۸۴ به دستور رهبر معظم انقلاب راه اندازی شد و در حال حاضر سومین پایگاه استنادی معتبر در دنیا است که دنیا آن را قبول دارد ولی نقدهایی هم به آن وارد است.
میرعرب اظهارکرد: در این پایگاه، برترین های مخصوصاً حوزه علوم اسلامی هیچ جایگاهی ندارند و اساتیدی که در حوزه علمیه هستند و بیشتر روی کتاب کار می کنند، اصلاً وارد رتبه بندی نشوند چون این پایگاه نیز همچون سه پایگاه قبلی فقط روی مقالات کار می کند و توسعه ای هم به کار خود نداده است.
وی با اشاره به این که سردبیران مجلات باید بیشتر به این حوزه توجه داشته باشند، افزود: در حوزه علوم اسلامی تنها یک مجله کالج اسلامی لندن وجود دارد و در ایران در حوزه علوم اسلامی وارد لیست اولیهisi و اسکوپوس از پایگاه های معتبر استنادی نشده است.
میرعرب خاطرنشان کرد: فیلتر اولیه ورود به پایگاه های استنادی معتبر، پایگاه doaj است؛ جالب است بدانید که اولین مجله ای که بعد از چهل سال از تاریخ انقلاب اسلامی وارد پایگاه doaj شد، مجله علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) بوده و امید است توجه بیشتری به این مسأله از سوی محققان و مراکز پژوهشی حوزه صورت بگیرد.