به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ هفتمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی با موضوع مطالعات نظری تمدن نوین اسلامی، صبح امروز، پنجشنبه ۳ بهمن ماه ۱۳۹۸ در مشهد مقدس برگزار شد.
حجت الاسلام محسن الویری، استاد دانشگاه باقر العلوم (ع) در این نشست علمی با اشاره به نقش اندیشه توده مردم در پیدایش تمدنها عنوان کرد: یکی از وجوه تمایز تمدنها، بنیان اندیشه‌ای آن‌هاست و مراد از بنیان اندیشه تمدن، انطباق و پیوند آن بین اجزای یک جامعه متمدن، جهت‌گیری‌های یک تمدن، نقش‌آفرینی‌ها و سهم آنها در حیات بشریت است.
وی با تأکید بر اینکه ضروری است نظام فکری تمدن‌ساز در همه اضلاع جامعه رخنه کند و جامعه نیز از آن پیروی کند، اظهار کرد: پیامدهای عدم عبور نظام‌اندیشه‌ای تمدن‌ساز از گذرگاه مردم و کم‌توجهی به آن می‌تواند دشواریهایی در مسیر حرکت تمدنی یک جامعه پدید آورد.
الویری گفت: خاستگاه نظام اندیشه اسلامی قرآن و حدیث است و تمامی نحله‌ها و جریان‌ها و گرایش‌های دارای رویکرد اجتماعی و تمدنی در گستره پهناور جهان اسلام، بر قرآن و سنت به عنوان خاستگاه اصلی اندیشه تمدن‌ساز اتفاق نظر دارند.
این استاد و پژوهشگر دانشگاه با اشاره به اینکه تمدن نوین اسلامی باید از گذرگاه عامه مردم عبور کند، عنوان کرد: فکر نخبگانی ظرفیت بسیار زیادی دارد، اما زمانی که با اندیشه توده مردم در آمیزد زمینه آمیخته شدن اندیشه تمدن‌ساز با تحریف و خرافه به وجود می‌آید و در این صورت است که اندیشه تمدن ساز به رنگ خلقیات و روحیات مردم در می‌آید.
الویری با اشاره به اینکه ایرانیان بر اساس مکتب اهل بیت (ع) تاکنون گام‌های استوار و بلندی برای یک خیزش تمدنی در کنار سایر مسلمانان و در سطح امت اسلامی برداشته‌اند افزود: نباید از یاد ببریم که ایرانیان مردمانی هستند با مجموعه‌ای از خصوصیات مثبت و منفی که اگر این خصوصیات به خوبی شناخته، برنامه‌ریزی و مدیریت نشود، آرمان‌های متعالی بسیاری به آسانی از بین خواهد رفت.
وی ادامه داد: حکمت مردمی آن نظام حکمی و فلسفی است که اگر کسی ظواهر یک تمدن را در یک مهندسی معکوس بشناسد و به سوی بن‌مایه‌های فکری آن پیش رود، به آن خواهد رسید.
وی تأکید کرد: نظام‌های حکمی کنونی مانند «حکمت متعالیه»، تنها در صورتی توان نقش‌آفرینی در تمدن نوین اسلامی را دارند که از فضای اندیشه نخبگانی بیرون بیایند و خود را با لایه‌های مختلف نظام اجتماعی به ویژه زندگی توده مردم پیوند زنند و از یک نظام فکری به یک پدیده فرهنگی تبدیل شوند.
این استاد دانشگاه بیان کرد: نظام اندیشه‌ای وقتی از صفحه ذهن یک اندیشمند بیرون بیاید و در جامعه بروز و ظهور کند، می‌تواند بر سبک زندگی روزمره، نظام‌های اجتماعی، روابط اجتماعی و نهادهای اجتماعی اثر بگذارد.
الویری با بیان اینکه اندیشه اسلامی در آستانه ایجاد یک تمدن نوین، ناگزیر از عبور میان توده‌های مردم است، ابراز کرد: خلقیات و روحیات مردم اگر به حال خود رها شود می‌تواند این اندیشه حیات‌بخش را به انحراف و انحطاط بکشاند.
وی گفت: مراد از مدیریت اندیشه‌ورزی توده مردم، آموختن روش درست تفکر، روش درست دریافت آموزه‌های اسلامی، معیارهای یک مرجع علمی قابل اعتماد در مباحث دینی، رده‌بندی منابع دریافت اندیشه درست دینی است.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: یکی از آسیب‌های جدی نقش‌آفرینی ایرانیان در تمدن نوین اسلامی، فراموشی نوع و میزان دخالت خلقیات آنان در طرز تلقی اندیشه اسلامی، مکتب اهل بیت (ع)، سبک زندگی و نظامات و روابط و نهادهای اجتماعی برآمده از آن است و امید است این موضوع نیز در دایره موضوعات مورد اهتمام تمدن‌پژوهان قرار گیرد.