به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از لیستورس، فولکلور در ادبیات کشورهای مختلف زمانی متولد میشود که انسانی خود را با حیوانات، درختان یا اشیاء بی جان مقایسه کند یا در قصه ها به آنها تبدیل شود و توصیف آنها را در دل داستان قرار دهد. تبدیل شدن به فرد یا چیزی دیگر در ادبیات مدرن نیز جایگاه ویژه ای دارد که به افراد و نویسنده ها اجازه می دهد تا بی نهایت خیال پردازی کنند و خواننده را به هر جایی که بخواهند ببرند. در این نوع نوشتهها پیچیدگی و غیر قابل پیش بینی بودن تخیل نویسنده نوعی هویت به سیر داستان میدهد که معمولاً ابتدا و پایان سرگرم کنندهای برای مخاطب ایجاد میکند. در اینجا به روایت سایت لیست ورس 10 نمونه از معروفترین فولکلورهای ادبیات جهان و به عبارت بهتر خاطره انگیزترین تبدیلهای انسانها را در تخیل نویسندهها مرور میکنیم.
آلیس در سرزمین عجایب/ لوئیس کارول
این کتاب یکی از معروفترین کتابهای ادبیات کودک محسوب میشود و داستان خیالی سفر دختری بنام آلیس را تعریف میکند که به دنبال خرگوش سفیدی به سوراخی در زمین میرود و در آنجا با ماجراهای عجیبی روبرو میشود. داستان کاملا اتفاقی آغاز میگردد و با تمایل کودکانه آلیس برای عبور از دری کوچک و ورود به باغی پر از گل ادامه مییابد. آرزوهای دور از حقیقتی که محقق میشوند و موجودات عجیبی که در آن سرزمین حضور دارند ادبیات خیالپردازی داستان را شکل میدهند و مفاهیمی عمیق را در قالب داستانی کودکانه بیان میکنند. در این داستان همیشه مخاطب درگیر بزرگ شدن و کوچک شدن آلیس و تبدیل انسانها به موجودات عجیب است.
ساحره/ جان کیتس
ساحره یا خون آشام زنی شاعر است که در بدن ماری ظاهر می شود تا زنی زیبا را شکار کند ولی خودش گرفتار سحر می شود و تبدیل به انسانی معمولی میشود. خون آشام حالا عاشق مردی میشود که تمام زندگی بعد از این اتفاق را تحت تاثیر قرار میدهد. در حقیقت نویسنده با الهام از قصه آدم و حوا خواسته قصهای متفاوت تعریف کند که تنها مخاطب را سرگرم میکند.
اونس و پادشاه آینده/ تی اچ وایت
رمانی ایتالیایی مربوط به رم باستان و شاه آرتور که واقعیت را با فانتزی و خیال در هم آمیخته است. در این داستان تبدیل شدن به یک شخصیت دیگر به خواننده این نکته را گوشزد میکند که درباره دیگران بهتر قضاوت کنند. در قصه وایت دگردیسی و تبدیل در یک سری مراحل تکامل بشری یک روند آموزشی توضیح داده میشود. مرلین جادوگر، آینده پسربچهای را پیش بینی میکند که قرار است پادشاه شود. برای اینکه این حادثه اتفاق بیفتد مرلین به انواع و اقسام حیوانات تبدیل میشود. در هر تبدیلی داستان متفاوت و درسی برای مخاطب تعریف میشود که نوعی آموزش زندگی است.
ادیسه/ هومر
ادیسه سرگذشت بازگشت یکی از سران جنگ تروا (ادیسیوس یا الیس) فرمانروای ایتیکا میباشد. در این سفر که بیش از بیست سال به درازا میانجامد ماجراهای مختلف و خطیری برای وی و همراهانش پیش میآید. در نهایت ادیسیوس که همگان گمان میکردند کشته شده، به وطن خود باز گشته و دست متجاوزان را از سرزمین و زن و فرزند خود کوتاه میکند. ادیسه ده سال از وطن خود دور بوده و در سفرهای متعدد چهرهاش تغییر یافته است. در بازگشت به خانه با کسانی روبرو میشود که قصد تصرف خانه و کاشانه اش را دارند. پیرمرد قصه وقتی به مردی جوان تبدیل میشود که قرار است خانه و خانواده خود را از دست اشغال گران پس بگیرد...
دکتر جکیل و آقای هاید/ رابرت لوئیس استیونسون
در این رمان دکتر جکیل، که به مبحث دوگانگی شخصیت علاقمند است، دارویی برای جدا کردن جنبههای خوب و بد انسانیش می سازد. از جنبههای بد فردی به نام آقای هاید پدید میآید که دست به اعمال جنایت بار و حتی قتل میزند. در پایان دکتر جکیل که دیگر نه قادر به کنترل آقای هاید است و نه میتواند از این قالب خارج شده، به صورت اصلی خود یعنی دکتر جکیل درآید، خودکشی میکند. این رمان کشمکش درونی بد و خوب هر انسان را به تصویر می کشد. سبک نوشتاری رمان بسیار جذاب و غنی است و به عنوان مرجعی مهم در مبحث دوگانگی شخصیت از آن یاد میشود. سرگذشت دکتر جکیل و آقای هاید منبع الهام چندین نمایشصحنهای، فیلم سینمایی و قطعه موسیقی بوده است.
مسخ/ فرانس کافکا
این رمان سر گذشت انسانی است که تا وقتی میتوانست فردی مثمر ثمر برای خانواده خود باشد و در رفع نیازهای آنان بکوشد، برای آنان عزیز و دوست داشتنی است اما همین که به دلایلی از کار افتاده میشود و دیگر قادر به تامین مایحتاج خانواده نیست، نه تنها عزت و احترام خود را از دست میدهد بلکه به مرور به موجودی بیمصرف، مورد تنفر خانواده و حتی مضر تنزل پیدا میکند. این خانواده سمبل جامعهای است که نسبت به افراد ضعیف و ناتوان بیرحم است و آنها را مضر و مخل برای خود میبیند و از انسانها فرصت انجام کوچکترین کارها را دریغ میکند که شاید بتوانند منشا کارهای بزرگ در آینده شوند. هر لحظه زندگی برای شخص اول این رمان و اطرافیانش غیر قابل تحملتر میشود تا جایی که دیگران و حتی خود او نیز، از سر شوق، لحظهها را برای رسیدن به مرگ میشمارند.
متامورفوسیس/ اووید
متامورفوسیس به معنای تغییر شکل و دگردیسی یک روایت شاعرانه لاتین در توصیف تاریخ جهان، از زمان خلقت هستی تا دوران زمامداری خدای گونه ژولیوس سزار میباشد که در طی پانزده کتاب جداگانه و توسط شاعر نامدار رومی اووید و در چارچوب و قالبی اسطورهای-تاریخی سروده شدهاست. این اثر بیشتر از تمامی آثار کلاسیک در طول قرون وسطی، بر فرهنگ غربی تأثیر نهاده و نفوذ آن بر جنبههای مختلف این فرهنگ عمیق بوده و تداوم یافتهاست. این اثر همچنین بعنوان منبع و مرجعی محبوب برای شناخت اساطیر یونانی باقی مانده است.