فرهنگ امروز: سعید مستغاثی منتقد سینما در مورد انتخاب «گذشته» به عنوان فیلم منتخب ایرانی برای آکادمی اسکار، به فرهنگ امروز گفت: به اعتقاد من معرفی فیلم به اسکار، برای ما اصلا مناسبتی ندارد. چون اسکار بنابر بیانیهها و اظهارنظرهای خود اعضای آکادمیک، مراسم لسآنجلسی است. فیلمها باید در لسآنجلس توسط کمپانیهای بزرگ به نمایش در آید که همه در جهت بسط ایدئولوژی امریکایی و حفظ صنعت سینمای امریکاست و ارتباطی به دیگر سینماها ندارد. درست مثل این است که شما بخواهید تیمی را هماهنگ کنید که در لیگ بیسبال امریکا شرکت کند. این اولین مساله است. وی در ادامه گفت: اولا فیلم باید مورد قبول آنها قرار بگیرد و شرایط آنها را رعایت کند. این یعنی امریکائیزه شدن موضوع تا مجوز شرکت در این مراسم را بهدست آورد. منظور این است که میدان بازی است که هیچ ارتباطی با ما پیدا نمیکند.
این منتقد سینما عنوان کرد، این چیزها از نوع بازیهایی است که امریکاییها با آن میخواهند دیگران را به سمت خود بکشند و آنها را به اصطلاح وسترنیزه کنند.
مستغاثی در ادامه توضیح داد؛ البته در این مراسم مختص امریکایی به غیرامریکاییها زیاد هم بها داده نمیشود. بهطور مثال از کل 27 یا 28 جوایزی که برای آن در نظر گرفته شده است تنها 4 درصدش برای فیلم فیلمهای غیرامریکایی و غیر انگلیسی زبان است. این در واقع در حد صفر بودن، است.
وی اظهار داشت؛ با تمام این موضوعات مطرح در پشت مراسم اسکار، حالا ما مینشینیم و سر این ماجرای به اصطلاح متوهم، فیلمی هم تعیین میکنیم که باز هم هیچ ارتباطی با فرهنگ و جامعهی ما ندارد.
سعید مستغاثی توضیح داد؛ فیلمی را که سرمایهاش را جایی دیگر یعنی اتحادیه اروپا تامین کرده است و ماجرای آن در مورد سیاستهای یکی دو دههی اتحادیه اروپاست است، سیاستهایی که در اروپا در حال ترویج است در راستای شرقستیزی و مسلمانستیزی است، از طرف ما بهعنوان فیلم جامعه و فرهنگ ایرانی معرفی میشود. سیاستی که اتحادیه اروپا در حال ترویج در بین اروپاییان است این که مهاجران شرقی در حال به هم ریختن زندگی شما را هستند و مراقب باشید. این همان سیاستی است که در فیلم موهن «فتنه» هم وجود داشت؛ فیلمی که در سال 1387 ساخته شد.
مستغاثی گفت: این یک سیاست ضد مهاجرپذیری اروپاست که در فیلم «گذشته» با سرمایه آن ساخته شده است. و طبیعی است روی این موضوع متمرکز باشد. و فیلمی نیست که معرف جامعه و فرهنگ ایرانی باشد. بلکه ضد فرهنگ ایرانی است.
وی تاکید کرد؛ لذا ما برای یک موضوعی که هیچ ارتباطی با ما ندارد و توهمی بیش نیست مثل اسکار و فیلمی را معرفی میکنیم که آن هم موضوع ما نیست.
سعید مستغاثی در انتها بیان کرد؛ من متعجب از مسئولین سینمای ایران هستم که یا خودشان را به غفلت میزنند یا واقعا غافل هستند. زیرا مانیفست مراسم اهدای جوایز آکادمی روشن است و توضیح داده شده است این مراسم برای چه منظوری برگزار میشود؛ برای صنعت سینمای امریکا و بسط ایدئولوژی امریکایی. و تا زمانی که یک کمپانی امریکایی فیلمی را توزیع نکند و تصمیم در مورد آن نگیرد، این فیلم نمیتواند در لسآنجلس نمایش داده شود. و تا در لسآنجلس نمایش داده نشود، نمیتواند در اسکار شرکت داشته باشد.
او گفت: به قول هیچکاک، اینها مکّافی هستند یعنی چیزی که وجود ندارد. عین اینکه کسی شکارچی را بفرستد اسکاتلند تا شیر شکار کند، در صورتی که در اسکاتلند شیر وجود ندارد. به نظر میرسد ماجرا، توهم مسئولین و هنرمندان ما باشد.