به گزارش فرهنگ امروز به نقل از اعتماد؛ حجت‌الاسلام داوود فیرحی می‌گوید در ادبیات امام خمینی اگر در جامعه مستضعفی وجود داشته باشد، مقصر آن سیاست‌گذاران هستند. این استاد دانشگاه معتقد است که «میزان مشروعیت و موفقیت دولت رابطه معکوسی با تعداد مستضعفان دارد.» فیرحی که دیروز در نشست تخصصی جامعه، مردم و آسیب‌های اجتماعی ازمنظر امام خمینی که ازسوی معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی برگزار و به‌صورت آنلاین پخش شد، سخنرانی می‌کرد، از این فرصت برای صحبت درباره بحران سلامت و جایگاه مستضعفان در ادبیات امام خمینی استفاده کرد. این عضو شورای مرکزی مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم تاکید دارد که «نیازمند بازاندیشی در نسبت مذهب و حکمرانی هستیم.» به گفته او، برای این کار احتیاج به فکر، اندیشه و بیان مستمر درخصوص وضعیت خودمان داریم. پژوهشگر علوم سیاسی و اندیشه سیاسی اسلام با بیان اینکه «به نظر می‌رسد جامعه مرتبا به‌سمت اداری شدن پیش می‌رود»، به نتیجه‌گیری ارسطو مبنی بر اینکه نباید اجازه داد جامعه ماشینی شود اشاره کرد و «تلنگر به اندیشه‌ها و باورهای جامعه» را به عنوان راه چگونگی این مساله اعلام کرد. این پژوهشگر علوم سیاسی و اندیشه سیاسی اسلام با طرح این پرسش که «رهبرانی مثل امام خمینی چه مشی و اندیشه‌ای برای مساله سلامت به‌ویژه سلامت اقشار مستضعف دارند و مفهوم مستضعف در ادبیات امام چه بود؟» به سخنرانی‌های اوایل انقلاب امام اشاره کرد که تلاشی است در تشریح و تبیین برخی مفاهیم اجتماعی همچون «مستضعف»؛ «امام معتقد بودند مستضعفان به ذات فقیر نیستند، بلکه این حکومت‌ها و ساختارهای سیاسی و رفتارهای آنهاست که انسان‌ها را به ورطه استضعاف می‌کشاند.» به گزارش ایسنا، فیرحی با اشاره به اینکه در اندیشه امام ناتوانی ذاتی انسان‌ها نیست، این مساله را قابل راستی‌آزمایی دانست. به‌عقیده فیرحی می‌توان طبقات پایین مثلا کارتن‌خواب‌ها را سنجید و متوجه هوش بالای آنان شد؛ این‌طور نیست که عده‌ای ناتوان باشند و دولت یا ثروتمندان بر سر آنان منت بگذارند و آنها را مورد توجه و تفقد قرار دهند.
اگر مستضعفی در جامعه باشد، مقصر سیاست‌گذارانند
این عضو شورای مرکزی مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم تاکید می‌کند که «در ادبیات امام خمینی اگر در جامعه مستضعفی وجود داشته باشد، مقصر آن سیاست‌گذاران هستند؛ میزان مشروعیت و موفقیت دولت رابطه معکوسی با تعداد مستضعفان دارد. این معیار عیار درونی خوبی بود که توسط بنیانگذار جمهوری اسلامی مطرح شد.»
فیرحی در بخشی از این نشست به وضعیت بحران سلامت پرداخت، بحران این روزها را نه فقط در درمان و بهداشت، بلکه در کالاهای اساسی مثل تغذیه و آموزش اولیه هم عنوان کرد. او معتقد است که «جامعه گرسنه آسیب‌پذیر است اما جامعه توانمند راحت‌تر از بیماری به‌خصوص بیماری کرونا عبور می‌کند» و در همین راستا از «بیرون رفتن از خانه و قدم زدن» به عنوان دغدغه قشر ثروتمند جامعه در روزهای کرونایی یاد می‌کند و در ادامه یادآور می‌شود که همزمان با آن دغدغه‌های اقشار مرفه، اقشار کم‌درآمد و فقیر، «غم نان و معیشت» داشتند. به‌گفته این استاد دانشگاه مفید قم، یک سیاست‌گذار باید در بحران سلامت به 2 مورد توجهی اساسی داشته باشد؛ «چگونگی سیاست‌گذاری برای عدم ایجاد بحران» و «برنامه‌ریزی برای خروج از بحران».
فیرحی در ادامه به تعریف امام از جمهوری اسلامی با عنوان «حکومت مستضعفان» اشاره کرده و می‌گوید که بنیانگذار انقلاب اسلامی اعتقاد داشتند که یکی از نعمت‌های جمهوری اسلامی، حکومت مستضعفان است. فیرحی در ادامه «حکومت مستضعفان» را چنین توصیف می‌کند: «حکومت مستضعفان یعنی حاکمان در شرایط و وضعیتی زندگی می‌کنند که جامعه را بفهمند و چنین حکومتی حکومت مستضعفان است که درد محرومیت را چشیده باشد.» این استاد دانشگاه مفید قم همچنین از امام خمینی به عنوان مصداق تجربه محرومیت یاد کرده و می‌گوید: «با پوست و گوشت و استخوان‌شان تلخی آن را چشیده بودند؛ به همین دلیل ایشان تاکید داشتند رییس‌جمهور، رییس مجلس، وزرا و نمایندگان مجلس باید محرومیت را تجربه کرده باشند، در غیر این صورت نمی‌توانند سیاست‌گذار سلامت باشند.»
فیرحی در ادامه با اشاره به این موضوع که «نسل دوم حکومت‌ها که فرزندان مسوولان باشند، اصلا نمی‌دانند قضیه محرومیت چیست»، تاکید کرده که پیش از این، شخص امام هم به این مهم اشاره کرده است. فیرحی بر این پایه، یادآور می‌شود که از همین‌رو فرزندان مسوولان محرومیت نمی‌کشند و اصلا نمی‌توانند درد و تلخی محرومیت را درک کنند.
در جست‌وجوی جبران نابرابری، نه دولت سوسیالیست
این استاد دانشگاه مفید قم در ادامه به تاکید امام درخصوص تامین نان و معاش مستضعفان توسط دولت‌ها اشاره کرد و گفت: «امام از مسوولان خواستند در قضیه نان کاری کنند که اغنیاء مهمان فقرا شوند.» به عقیده او، دولت در سطح 4 حوزه بزرگ کالا و خدمات باید ثروتمندان را مهمان فقرا کند؛ «نان، بهداشت، درمان و آموزش همگانی.» فیرحی در همین راستا تاکید می‌کند که اگر قرار بر گرفتن مالیات از ثروتمندان است، این کار نباید ازطریق وضع مالیات قیمت نان، بهداشت، درمان و آموزش همگانی انجام شود؛ بلکه باید از دارایی‌ها و کالاهای سرمایه‌ای ثروتمندان دریافت شود.
این پژوهشگر علوم سیاسی معتقد است که خصوصی‌سازی در این 4 حوزه از ابتدا اشتباه بوده و با اشاره به الگوی به کار رفته در برخی کشورهای توسعه‌یافته ازجمله نروژ، می‌گوید که ما هم می‌توانیم برای درآمدهای نفتی‌مان صندوق ذخیره ارزی تشکیل دهیم اما از طریق درآمدهای مالیاتی کشور را اداره کنیم و از محل سود صندوق ذخیره ارزی به مردم خدمات بهداشتی و تغذیه‌ای بدهیم. فیرحی در بخش پایانی سخنانش تاکید می‌کند که «امام اصلا دنبال یک دولت سوسیالیست نبودند؛ بلکه دنبال جبران نابرابری‌های فی‌مابین اقشار ضعیف و تهیدست جامعه با ثروتمندان جامعه بودند.»
همدلی، اتحاد و پرهیز از اختلاف
در این مراسم که به مناسبت فرارسیدن سالروز ارتحال بنیانگذار انقلاب اسلامی برگزار شد، علاوه بر حجت‌الاسلام فیرحی، حمیدرضا طیبی، رییس جهاد دانشگاهی، عیسی علیزاده معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی، یحیی جهانگیری استاد حوزه و دانشگاه، سیدمحمد هاشمی رییس مرکز فرهنگی دانشجویی امام، ولایت فقیه و انقلاب اسلامی و همچنین شیخ تاج‌الدین الهلالی رییس مرکز ifta استرالیا و استاد دانشگاه الازهر مصر حضور داشتند. رییس جهاد دانشگاهی هم در سخنرانی در این مراسم تاکید کرد که «اگر می‌خواهیم به پیشرفت برسیم طبق فرمایش امام خمینی باید از اختلافات پرهیز کنیم و با هم همدل و متحد شویم.»
به گفته حمیدرضا طیبی، منابع مادی و استعدادهای انسانی در اختیار داریم، فقط کافی است به باور برسیم و کارهای بزرگ انجام دهیم کاری که جوانان این مرز و بوم در جهاد دانشگاهی انجام دادند. او معتقد است که امروز هیچ مشکلی در حوزه‌های علمی، فناورانه و فرهنگی نداریم اگر مشکلی هم وجود دارد حاصل ناباوری و اعتماد نکردن به جوانان است و اگر می‌خواهیم پیشرفت کنیم باید از اختلاف‌ها پرهیز کنیم و با هم همدل و متحد شویم.