فرهنگ امروز/ ترجمه: مرضیه حسین‌خانی
این روزها سریال The Queen’s Gambit بسیار پرطرفدار شده است. یک داستان خیالی در مورد یک نابغه شطرنج. معمولا وقتی چنین برنامه‌ای پخش می‌شود بینندگان با خودشان فکر می‌کنند من هم باید شبیه به قهرمان داستان شوم.تب یادگیری شطرنج برای مدتی بالا می‌رود. اما اولین چیزی که در مورد شطرنج باید بدانیم این است که همه ما نابغه‌های ذاتی مانند بث هارمون (شخصیت سریال) نیستیم.کسی که در ۹ سالگی توسط یک نفر کشف شود و آموزش ببیند و به زودی بتواند استاد خود را شکست دهد.
دختری که دکترای ریاضیات دارد و می‌تواند الگوها و حرکات شطرنج را بلافاصله تشخیص دهد. می‌تواند بدون هیچ زحمتی تجسم کند.توانایی به خاطر سپردن حرکات را دارد و می‌تواند روی سقف خوابگاهش یک مسابقه کامل را شبیه‌سازی کند. او یک اعجوبه است. درست مثل قهرمان جهان بابی‌فیشر که والتر توویس رمانش را که سریالی بر اساس آن ساخته شده از زندگی او الهام گرفته است. ما فقط انسان‌های معمولی هستیم که به شطرنج علاقه‌مندیم. حال چطور می‌توانیم در این رشته خوب باشیم؟
اول از همه با عشق به شطرنج. فیشر می‌گفت اگر فقط عاشق بازی باشید، می‌توانید در شطرنج خوب شوید. شما باید بی‌نهایت مجذوب آن شوید و ظرفیت بی‌پایان آن را ببینید. مایل به پذیرش پیچیدگی‌ها باشید. از ماجراجویی لذت ببرید. هر بازی باید برای شما یک آموزش باشد و چیزی به شما اضافه کند. باختن مهم نیست.گری کاسپاروف دیگر قهرمان سابق شطرنج جهان می‌خواهد بگوید شما از شکست‌های خود بیشتر از پیروزی‌ها درس می‌گیرید. در نهایت شما برنده شدن را شروع می‌کنید اما شکست‌های زیادی سر راه‌تان است. با افرادی بازی کنید که از شما بهتر هستند و برای باخت آماده باشید سپس یاد می‌گیرید.
اگر شما مبتدی هستید نیازی به تسلط یک باره روی همه مهره‌ها ندارید. از پیاده‌ها شروع کنید سپس بقیه مهره‌ها را مثل قطعات پازل اضافه کنید. روشی که یک جفت فیل می‌توانند روی بازی تسلط پیدا کنند.یا اینکه چطور می‌توان قلعه‌ها را در آخر بازی استفاده کرد. چرا پادشاه و وزیر می‌توانند با هم هماهنگ باشند.یک معلم خوب مثل آقای شیبل (شخصیت سریال) برای خودتان پیدا کنید. البته حواس‌تان باشد با او مشکل ارتباطی نداشته باشید.
پس از یادگیری اصول اولیه استفاده از رایانه و منابع آنلاین را برای بازی و کمک به تجزیه و تحلیل حرکات خود شروع کنید. سایت‌های زیادی هستند نظیر chess.com یا lichess.org و chess24.com که سایت‌های بسیار خوبی برای بازی و یادگیری هستند. سایت chessbomb.com منبعی درخشان برای تماشای مسابقات بزرگ دنیاست. سایت chessgames.com یک پایگاه داده فوق‌العاده از بازی‌های شطرنج است. سایت chesspuzzle.net می‌تواند به شما در داشتن یک برنامه تمرینی عالی کمک کند. سایت decodechess.com تلاش می‌کند،حرکات شطرنج‌بازان بزرگ دنیا را توضیح دهد. همچنین برنامه‌های پیچیده و همه‌منظوره‌ای وجود دارد که معمولا موتورهای شطرنج نامیده می‌شوند. مانند Fritz یا HIARC که البته خریدنی هستند اما به شما کمک می‌کنند تا بازی‌های خود را حرفه‌ای کنید. اما هنگام استفاده از این اپلیکیشن‌ها اجازه ندهید همه کار را رایانه انجام دهد. مغز شما باید درگیر تجزیه و تحلیل شود. همچنین بی‌وقفه برابر کامپیوتر بازی نکنید. رقبای انسانی را به صورت آنلاین پیدا کنید یا حضوری با آنها مسابقه دهید.
مطالعه زندگی استادان بزرگ شطرنج دنیا به شما کمک می‌کند. بازیکنی که دوست دارید و از سبک بازی‌اش لذت می‌برید را پیدا کنید و حرفه او را دنبال کنید. فیشر یک نقطه شروع عالی است. بازی او واضح و قابل درک است.کتاب معروفش «۶۰ بازی خاطره‌انگیز من» است. مورفی(شطرنج‌باز مورد علاقه هارمون)، آلخین، کاپابلانکا، تال، کورچنوی و شیروف دیگر چهره‌های افسانه‌ای شطرنج هستند که ممکن است از آشنایی با آنها خوشحال شوید. آنها همچنین داستان‌های زندگی جذابی دارند و شطرنج در بطن زندگی آنها وجود داشته و با احساسات گرم‌شان پیوند خورده است. استادان بزرگ شطرنج معاصر که استادان مدرن شناخته می‌شوند اکثرا بر اساس تئوری‌های عمیق گسترش بازی کار می‌کنند. شما برای دستیابی به این دانش نیاز به تجربه بیشتری دارید و تا زمانی که تخصص کافی کسب نکرده‌اید بهتر است از ورود به این مباحث خودداری کنید.
کودکان اغلب متوجه می‌شوند که در مدرسه‌شان یک پایگاه شطرنج وجود دارد و این باشگاه حتی ممکن است با پایگاه‌های دیگر در مدارس دیگر ارتباط بگیرد. مربیانی وجود داشته باشند که تخصصی شطرنج یاد می‌دهند. تمایل از سنین پایین بسیار بهتر از اشتیاق از سن متوسط یا بالاست. اگر بازیکنی واقعا جدی است باید به پایگاه شطرنج محلی اطراف محل سکونتش بپیوندد. احتمالا بعد از پایان همه‌گیری کرونا این مراکز دوباره باز خواهند شد. فعلا بازیکنان مغز خود را به صورت آنلاین روشن نگه می‌دارند و با بازیکنانی از سراسر دنیا به صورت مجازی بازی می‌کنند. این جالب است اما توجه داشته باشید که برخی از بازیکنان احتمالا تقلب می‌کنند. آنها برای برنده شدن از موتورهای شطرنج استفاده می‌کنند. این ارزیابی خودتان از بازی‌ای که ارایه کرده‌اید را سخت می‌کند. همچنین برخی سوءاستفاده‌ها هم در بازی‌های آنلاین وجود دارد. اکثر بازیکنان تازه‌وارد هنگام ورود به سایت‌های شطرنج ترجیح می‌دهند در قسمت سریع و برق‌آسا بازی کنند. اما این راهی نیست که شما واقعا بتوانید شطرنج خود را بهتر کنید. شما نیاز به یک بازی همراه با تفکر طولانی دارید.
اگر می‌خواهید از این چرخه خارج شوید و وارد مسابقات حرفه‌ای شوید(البته زمانی که بازی‌ها از سر گرفته شد) باید به فدراسیون شطرنج کشورتان مراجعه کنید و بعد از انجام تعداد بازی‌های لازم شما موفق به کسب یک امتیاز خواهید شد. چیزی که به آن ریتنیگ گفته می‌شود. آن وقت می‌توانید با بازیکنان هم سطح خودتان جفت شوید و در مسابقات به همراه آنها حضور پیدا کنید اما تا آن زمان نکته اصلی این است که از شطرنج لذت ببرید و به دنبال حقیقت دست نیافتنی در یک موقعیت باشید. اگر حرکت خوبی مشاهده کردید به دنبال حرکت بهتر باشید. شما همیشه می‌توانید در استمرار و تمرین چیزهای قابل توجه و مهمی به دست آورید. از آن دسته چیزهای عمیقی که کسی نمی‌تواند به شما یاد بدهد. زیبایی و حقیقت: جوهر شطرنج.
منبع: گاردین
روزنامه اعتماد