فرهنگ امروز: سیداحمد محیط‌طباطبایی در آستانه روز جهانی موزه‌ها که ۱۸ می برابر با ۲۸ اردیبهشت‌ماه است درباره انتخاب موزه برتر که هر سال به این مناسبت انجام می‌شود، گفت: ۱۱۰ موزه در ۱۴ شاخص مورد سنجش قرار گرفته‌اند که انگیزه این ارزیابی، برگزاری مسابقه نبوده بلکه قصد به اشتراک گذاشتن تجربیات موزه‌های برتر است. یکی از شاخص‌های مورد ارزیابی، معرفی درست موزه است، معتقدیم وقتی یک موزه نتواند خود را درست معرفی کند دچار مشکل می‌شود. به نظرم موزه برتر موزه‌ای نیست که ویترین خوب و تکنولوژی بالا داشته باشد. البته این‌ها شرط‌های لازم است، ولی اصلی و کافی نیست. یک موزه ممکن است همه این شاخص‌ها را داشته باشد و حتی دارای آثار باارزش باشد، ولی آنچه به موزه اهمیت می‌بخشد، موزه‌دار است. موزه‌دار مثل پرده‌خوان است. او راوی اصلی موزه است.
بینال‌ها دیگر در موزه هنرهای معاصر برگزار نمی‌شود
او افزود: نتیجه این ارزیابی عصر روز ۲۸ اردیبهشت همزمان با روز جهانی موزه‌ها در موزه هنرهای معاصر اعلام می‌شود. موزه هنرهای معاصر به این دلیل به عنوان محل برگزاری انتخاب شده که مدیر جدید آن تعهداتی برای تبدیل این مکان به موزه داده است. در واقع موزه هنرهای معاصر قصد دارد موزه شود و گالری ثابت را در کنار گالری‌های ادواری داشته باشد. هفت گالری موزه‌ای است و دو سه گالری هم ادواری باقی می‌ماند که در این صورت، بینال‌ها و دوسالانه‌ها دیگر به موزه هنرهای معاصر ارتباطی نخواهد داشت.
اهدای «خورشید» یونسکو به عبدالمجید ارفعی
او در ادامه برنامه‌هایی را که در هفته میراث فرهنگی متأثر از روز جهانی موزه‌ها در کشور برگزار می‌شود این‌گونه تشریح کرد:
از ۲۲ اردیبهشت‌ماه در موزه گرافیک با همکاری انجمن گرافیک ایران، مجموعه پوسترهای دو دهه قبل در ارتباط با روز جهانی موزه‌ها که آثار هنرمندان برجسته‌ای چون مرتضی ممیز، حقیقی، قباد شیوا و دیگران است به نمایش گذاشته است. این نمایشگاه تا هشتم خردادماه ادامه دارد.
روز ۲۵ اردیبهشت‌ماه در سه خانه موزه شهرداری تهران نشست ادبی برگزار می‌شود. روز ۲۵ اردیبهشت در خانه اخوان ثالث، ۲۷ اردیبهشت در خانه نیما و ۲۹ اردیبهشت در خانه جلال و سیمین این نشست‌ها برگزار خواهد شد. ضمن این‌که همزمان با برنامه خانه جلال و سیمین، صندوق پستی‌ای با همکاری موزه ارتباطات در مقابل این خانه نصب می‌شود.
روز ۲۷ اردیبهشت‌ماه به موزه ارتباطات اختصاص دارد که هنوز برنامه دقیق آن اعلام نشده است.
رییس ایکوم این میان به تهدید موزه ارتباطات اشاره کرد و افزود: تهدیدی که از اواخر دولت قبل شروع شده و برای موزه هدایای ریاست جمهوری بال شرقی ساختمان را گرفتند همچنان باقی است. این بخش نه این‌که به موزه تبدیل شده باشد، بلکه از موزه خارج شده است. در واقع بزرگترین بخش ساختمانی این موزه که به لحاظ معماری همه شاخص‌های آن ارزش غیرقابل تردیدی دارد، در تهدید است. فراموش نشود اگر این بخش به ساختمان اداری تبدیل شود، میدان مشق که می‌خواهیم از حالت اداری خارج شود و ساختمان‌های وزارت خارجه به موزه تبدیل شود، در تهدید قرار می‌گیرد.
محیط طباطبایی در ادامه، دیگر برنامه‌های هفته میراث فرهنگی را که در موزه‌ها برگزار می‌شود به این شرح اعلام کرد:
۲۸ اردیبهشت‌ماه در ساعت ۱۱ وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برنامه رسمی روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی را در موزه ملی ایران برگزار می‌کند.
۲۹ اردیبهشت ماه نیز موزه سینما نشست تخصصی با حضور سینماگران دارد. از ساعت ۱۵ تا ۱۷ هم در موزه ملی نشست مجموعه‌داران برگزار می‌شود که همزمان برای غلامرضا سحاب بزرگداشتی برگزار خواهد شد.
روز ۳۰ اردیبهشت‌ماه، از ساعت ۹ تا ۱۳ در کتابکده «افسانه و خیال» نشست غول چراغ جادو برگزار می‌شود. این برنامه الهام گرفته از طرح پوستر جهانی روز موزه است که مخاطبان کودکان و نوجوانان هستند.
در همین روز، ساعت ۱۴:۳۰ موزه کلیمیان ایران در خیابان سی‌تیر برنامه‌ای را اجرا خواهد کرد و از ساعت ۱۵ تا ۲۰ هم در موزه موسیقی گردهمایی برگزار می‌شود که به این بهانه بزرگداشتی برای مدیریت قبلی این موزه که در دوران کرونا درگذشت، برگزار خواهد شد.
روز ۳۱ اردیبهشت‌ماه موزه علوم و فناوری نشستی با موضوع «دانش سنتی و نقش آن در موزه‌ها» دارد و در ساعت ۱۴ تا ۱۵:۳۰ موزه ارتباطات درباره حقوق مالکیت فکری نشستی خواهد داشت. در همین روز که «تنوع فرهنگی» نامگذاری شده است کاخ گلستان نشستی با این رویکرد برگزار می‌کند.
روز یکم خردادماه نمایشگاه گروهی آثار هنرمندان غارموزه وزیری در موزه دفاع مقدس برپا می‌شود. در همان روز، اولین نشست موزه‌داران خصوصی در ساعت ۱۶ تا ۱۸ برگزار خواهد شد.
روز دوم خردادماه از ساعت ۱۵ تا ۱۷ کاخ نیاوران کارگاهی با عنوان کودک و موزه‌ها دارد و موزه فرهنگ ملل و دوستی هم جشنواره قرقره را برپا می‌کند. موزه خیمه شب‌بازی هم در محله سرچشمه و بافت قدیمی تهران برای کودکان برنامه‌ای را اجرا می‌کند.
در روز سوم خردادماه همزمان در کاخ سعدآباد و ۱۱ استان و با همکاری انجمن معلولان، پاراتور برگزار می‌شود تا به شاخص‌های دسترسی موزه ها بیشتر پرداخته شود.
چهارم خردادماه نیز مهمترین برنامه به موزه دکتر حبیبی اختصاص دارد. این موزه از سوی همسر ایشان مدیریت می‌شود که به انگیزه این هفته قرار است معرفی شود.
ششم خردادماه ساعت ۱۵ در موزه ملی ایران نشان «خورشید» یونسکو به دکتر ارفعی اهدا می‌شود. موزه پمپ بنزین هم ساعت ۱۲ ظهر کارناوالی از خودروهای تاریخی راه خواهند انداخت.
دهم خردادماه هم در یونسکو نشست «قدرت موزه‌ها و میراث دیجیتال» برگزار می‌شود که کاری مشترک از ایکوم و یونسکو است تا در نهایت به طرح ایجاد کنوانسیون میراث دیجیتال منتهی شود.
قدرت موزه یعنی چه؟
رییس کمیته ملی موزه‌ها در ایران در ادامه با اشاره به شعار امسال روز جهانی موزه‌ها با عنوان قدرت موزه‌ها، گفت: این شعار قدرت موزه‌ها را در وجوه مختلف تعریف می‌کند. قدرت موزه را در این‌که پیشرفت تکنولوژی و فناوری‌هایی که با استفاده از آن موزه‌ها می‌توانند فراگیرتر شوند و قدرت موزه را در این‌که به پایدار منطقه و محیطی که در آن قرار گرفته‌اند، کمک می‌کنند و قدرت موزه را به این‌که موزه یک امر آموزشی است و با آموزش مداومِ مخاطب خود سعی در ارتقاء مدنی جامعه دارد، می‌بیند.
او با اشاره به مزیت موزه‌ها در دنیای امروز، اظهار کرد: از آغاز دهه ۸۰ میلادی که به سمت پایان قرن بیستم در حرکت بودیم، وارد دوره بسیار مهم شکوفایی انقلاب علمی و صنعتی شدیم، انقلابی که گاه به آن انقلاب ارتباطات می‌گویند که تمام پدیده‌های اجتماعی و مفاهیم را تحت تاثیر قرار داد. این روند به قدری سریع پیش می‌رود که گفته می‌شود ما وارد انقلاب چهارم صنعتی یا عصر هوش مصنوعی شده‌ایم که با خود بازخوردهایی را به دنبال دارد، مثل ایجاد فضای «متاورس» و ثبت آثار فرهنگی (NFT). پس با دنیا و جامعه‌ای روبه‌رو هستیم که علم ابزار آن است و نتیجه این است که بسیاری از پدیده‌ها فاقد گذشته است و فقط برای آینده طراحی می‌شود.
موزه در چنین روندی نهاد روشنفکری محسوب می‌شود، یعنی موزه است که به ما یادآوری می‌کند از چه گذشته‌ای عبور کردیم که به آینده می‌خواهیم برسیم. موزه است که قدرت مکث در این روند سریع را دارد و مشخص می‌کند از کجا به کجا می‌رویم، موزه فقط برای آینده نیست. می‌توان گفت همه در مقابل این روند علمی سریع مرعوب شده‌اند و برای خود تعریف‌های مختلفی ارائه می‌دهند، حتی موزه‌هایی در نقاطی از دنیا تاسیس می‌شود که برای آینده و جوامعی است که فاقد گذشته فرهنگی مقتدر هستند و جوامعی با قدمت ایران قطعا به چنین موزه‌هایی نیاز دارند. این قدرت موزه است و چیزی است که ما می‌خواهیم موزه‌ها به آن نگاه کنند.
محیط طباطبایی افزود: تعریف موزه از دیدگاه ایکوم فضا و محیطی است که از اندیشه انسانی در شکل ناملوس و ملموس حفاظت می‌کند. برای همین کتابخانه‌ها و آرشیوها حکم موزه را دارند. هر کدام از پدیده‌های تاریخی باید حفظ شود برای این‌که فرهنگ را به نسل بعدی انتقال دهد، وگرنه بسیاری از آدم‌ها که در حوزه اقتصاد نمی‌خواهند گذشته‌ای داشته باشند موزه را هم نمی‌خواهند و می‌خواهند با شکل جدید فردایی را که در انتظارشان است، ایجاد کنند.