نقاشی قهوهخانهای، سبکی دوستداشتنی و جذاب در نقاشی در تاریخ معاصر ایران به شمار میآید. تماشای هنر هنرمندان نقاشی پشت شیشه، آدمی را به دنیای جذاب ذهن خیالانگیز هنرمندی میبرد که میکوشیده است میان هنر و مفاهیم پیوسته به آن با توده مردم پیوندی دلنشین پدیدار کند.
یک نقاشی جذاب قهوهخانهای در گنجینه موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک به چشم میآید که تصویری آشنا برای ایرانیان در خود دارد؛ «ضامن آهو» که یادآور امام رضا(ع) است.
ضامن آهو از آخرین آثار محمد آهنگرانی فراهانی (زاده 1315 و درگذشته 1391 خورشیدی) است. او از آخرین بازماندگان مکتب نقاشی قهوهخانهای و شاگرد استاد حسین قوللر آقاسی بود. آهنگرانی فراهانی در این اثر زیبا امام رضا علیهالسلام را در حالت نشسته به تصویر کشیده است. شتری زانوزده در کنار ایشان جای گرفته است. آهویی با دو فرزندش نزد امام آمده و شکارچی با سگی که در جلوی پای او نشسته، روبهروی ایشان ایستاده است.
آهنگرانی فراهانی با زمینهسازی عامیانه و بهرهگیری از پرسپکتیو مقامی که از شاخصههای آثار قهوهخانهای بوده، منظرهای سرسبز را به تصویر کشانده و دورنمایی از بارگاه مطهر امام رضا علیهالسلام را در آن جای داده است. محمد فراهانی پایان داستان ضامن آهو را به تصویر کشیده است. آهو نزد امام علیهالسلام بازگشته، فرزنداناش را به همراه آورده است. امضای هنرمند «قلم محمد فراهانی شاگرد قوللر آغاسی» پایین اثر دیده میشود.
محمد آهنگرانی فراهانی، این اثر یگانه را در تاریخ 1388/08/08 خورشیدی، چند سال پیش از درگذشت، در یکی از تالارهای قدیم موزهای موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک کشیده است.