به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا:
اقتباس در تئاتر به عنوان یکی از رویکردهای مهم در بازآفرینی متون ادبی و کلاسیک همواره مورد توجه هنرمندان این حوزه بوده و امکان تجربه‌های نو و نگاهی تازه به داستان‌های آشنا را فراهم می‌آورد که گاهی به صورت اقتباس وفادارانه و گاهی آزاد، پیام جدیدی از دل اثر بیرون می‌کشد.
این روزها شاهد اجرای آثار نمایشی متعددی در صحنه تئاتر هستیم که با اقتباس از متون برجسته، تلاش می‌کنند مخاطبان هنر ششم را با روایت‌های متفاوت و جذاب همراه سازند.
جگر هندی
کارگردان: رحمت امینی
زمان اجرا: ۷ فروردین تا ۱۲ اردیبهشت
این نمایش حکایتی کوتاه در باب سیرت پادشاهان در گلستان سعدی، دستمایه نمایشی طنز آمیز شده است که بنیانی در گذشته و صورتی در اکنون دارد؛ با الهام از یکی از حکایت‌های سعدی و تطبیق آن با فرهنگ ایرانی و با فضایی کمدی روایت خود را به دید مخاطب می‌رساند. موضوع نمایش درباره یک پادشاهی بود که دچار یک بیماری عجیب و غریب شده و برای درمانش به جگر احتیاج دارد.
نمایش «جگر هندی» با متن و کارگردانی رحمت امینی در تماشاخانه سنگلج در حال اجراست.
سقف کلیسای جامع
نویسنده: آرتور میلر
کارگردان: محمد صادق پیمان‌فر
زمان اجرا: از ۷ اردیبهشت در عمارت نوفل‌لوشاتو
در خلاصه این نمایش آمده است: «سه نویسنده، چند کلمه، یک سقف. هنوز سعی دارند چیزی بنویسند.»
داستان در یک کشور اروپای شرقی و در یک اتاق باشکوه می گذرد. این اتاق در ساختمانی تاریخی که زمانی متعلق به یک اسقف‌اعظم بوده و اکنون مشکوک به شنود توسط دولت است روایت می شود.
سه نویسنده و روشنفکر سیاسی (یک آمریکایی و دو محلی) در این اتاق با هم بحث می‌کنند. یکی از آنها با رژیم کنار آمده، دیگری معترض و تحت فشار است و سومی بین این دو حالت سرگردان است. موضوع اصلی این نمایش درباره آزادی بیان، ترس از سانسور و شنود، مماشات یا مقابله با دیکتاتوری است. اتاق که ممکن است شنود شود به نمادی از کنترل، ترس و دوگانگی شخصیت‌ها تبدیل می‌شود. نمایشنامه بیشتر بر گفت‌وگوها، کشمکش‌های درونی و تضادهای اخلاقی متمرکز است تا اتفاقات فیزیکی.
حسن ملکی این نمایشنامه را ترجمه کرده و انتشارات «بیدگل» آن را به چاپ رسانده است.
معرکه در معرکه
نویسنده: داوود میرباقری
زمان اجرا: ۳۱ فروردین تا ۱۴ اردیبهشت در کاخ هنر
«معرکه در معرکه» نمایشنامه‌ای است که توسط داوود میرباقری، کارگردان و نمایشنامه‌نویس برجسته ایرانی، نوشته شده است. این اثر داستان تضاد و درگیری بین نیروهای خوب و بد را به تصویر می‌کشد که شخصیت‌های آن به صورت پهلوان و لوطی به تن آمده‌اند. در خلاصه این نمایش آمده است: «در یکی از خیابان‌های طهران، پهلوانی، معرکه می‌گیرد. زنی براق و سراسیمه، معرکه‌اش را بر هم می‌زند. وقت آن رسیده که موازنه قدرت در خیابان به هم بخورد…»
پهلوان، لوطی و زن در این نمایشنامه نمایانگر مفاهیم خاصی هستند. پهلوان نمایانگر خیر و نیکوکاری، لوطی نمایانگر شر و بدی، و زن نمایانگر عشق و عاشقی است. این نمایشنامه با تجسم این شخصیت‌های نمادین، مفاهیمی از جمله تضاد خیر و شر، نیکوکاری و بدی، عشق و انتقام را به تصویر می‌کشد و باعث جذب توجه مخاطبان شده است.
کتاب این نمایشنامه در انتشارات «سبزان» به چاپ رسیده است.
بازی استریندبرگ
نویسنده: فردریش دورنمات
کارگردان: رضا مالکی
۱۷ فروردین تا ۵ اردیبهشت در تماشاخانه ایرانشهر
این نمایشنامه به مسئله زندگی زناشویی و ازدواج می‌پردازد. داستان درباره زن و شوهری است که سال های طولانی در جزیره ای دورافتاده در کنار هم زندگی می کنند اما همواره با یکدیگر مشکل دارند و زندگی آنها شبیه میدان جنگ است. در این میان ورود مردی که خود را از اقوام زن معرفی می کند، شرایط زندگی شان را به شدت تحت تأثیر قرار داده و آنها را به سمت جدایی سوق می‌دهد..
کتاب این نمایشنامه با دو ترجمه حمید سمندریان در انتشارات قطره و علی نجیمی در انتشارات یکشنبه به چاپ رسیده است.
امشب به صرف بورش بدون خون | به روایت نازنین
نویسنده: مهدی یزدانی خرم
کارگردان: صابر ابر
زمان اجرا: ۵ اردیبهشت تا ۹ خرداد در باغ کتاب
خلاصه: «امشب به صرف بورش بدون خون به روایت نازنین دومین قسمت از سه گانه امشب به صرف بورش و خون خواهد بود.»
این اثر نمایشی بر اساس رمان «نازنین» فئودور داستایوفسکی و با دو ترجمه یلدا بیدختی‌نژاد از نشر چشمه و بهناز ورشوی از انتشارات عطر کاج شکل گرفته است.
نازنین در کنار «شب‌های روشن» پخته‌ترین رمان داستایوسکی به شمار می‌رود، رمانی که به قول سوزان سونتاگ همچون هر هنر والایی خود را در قامت یک راز جلوه‌گر می‌سازد. راوی غیرقابل اعتماد این شاهکار کوچک را با راویان «یادداشت‌های زیرزمینی»، «جنایات و مکافات» و «ابله» مقایسه می‌کنند. راویانی عاصی و سرگشته و در اینجا حق به جانب و خودشیفته. داستان از زبان گرویی‌فروشی روایت می‌شود که به یکی از مشتریان همیشگی مغازه‌اش دل می‌بازد و با او ازدواج می‌کند، دخترکی شانزده ساله، جوان و سرشار از شور زندگی. چندی نمی‌گذرد که سرجدایی‌ها آغاز می‌شود و مرد به رابطه عروس جوان با همقطار سابقش مظنون می‌شود.
آشپزخانه و متعلقات
نویسنده: انیس ژاوی
کارگردان: شهره سلطانی
زمان اجرا: از ۲۱ فروردین ۱۴۰۴ در تماشاخانه ایرانشهر
در خلاصه این نمایش آمده است: «یک مهمانی ساده به افتخار دوستانی که سال‌هاست همدیگر را ندیده‌اند، که ای کاش هیچ وقت نمی‌دیدند.»
کتاب نمایشنامه «آشپزخانه و متعلقات» اثر انیس ژاوی و ژان پیر بکری ترجمه نگار یونس‌زاده توسط نشر نی به چاپ رسیده است؛ داستان از این قرار است که زوجی به ظاهر معمولی مهمانی شامی هفت نفره ترتیب داده‌اند و دوستان قدیمی‌شان را پس از ده سال می‌بینند. مهمانی به افتخار حضور آن دوستی است که در صحنه ظاهر نمی‌شود و حتی نام او را نمی‌دانیم، اما از چهره‌های سرشناس تلویزیون است.
این کتاب برنده چهار جایزه مولیر در سال ۱۹۹۲ شد: جایزه بهترین نمایش کمدی، بهترین نمایش تئاتر مستقل، بهترین نویسنده و بهترین کارگردانی. این نمایشنامه تاکنون بارها در فرانسه و کشورهای دیگر اجرا شده و نشریات بسیاری چون «فیگارو»، «لوموند» و «ال» آن را تحسین کرده‌اند.
شک
نویسنده: جان پاتریک شنلی
کارگردان: کورش سلیمانی
زمان اجرا: ۱۷ فروردین تا ۱۹ اردیبهشت در تماشاخانه ایرانشهر
کتاب «شک» نوشته «پاتریک شنلی» نمایشنامه‌ای است که در ۲۰۰۵ نوشته شده است. پاتریک شنلی داستان نمایشنامه «شک»، را درباره راهبه‌ای نوشته است که به کشیشی مظنون می‌شود اما این ظن را در درون خود تبدیل به یقین می‌کند. به طوری که مجرم و اثبات گناهکار بودنش از جرم مهم‌تر می‌شود. اما در نهایت با همه نتایج و پالش‌ها راهبه شک دارد و این شک روح او را می‌خورد.
در این نمایشنامه جان پاتریک شنلی همه ی عناصر به شکلی نیروبخش، مانند ساعت دقیق و منظم در کنار هم قرار گرفته اند. شک، داستانی پر کشش درباره سوءظن است که به قالب رفتار یک کشیش درآمده و بیش از آنکه درباره رسوایی باشد، پرسش‌هایی ظریف در باب قطعیت اخلاقی را پیش می‌کشد؛ چیزی که به ندرت در این ایام رخ می‌دهد.
کتاب «شک» که بعد ها فیلمش با همین نام توسط اسکات رودین ساخته شد، بسیار مورد توجه قرار گرفت و جایزه های فراوانی از آن خود کرد. این کتاب در ایران با ترجمه محمد منعم و در انتشارات نیلا به چاپ رسیده است.
در انتظار گودو
نوشته: ساموئل بکت
کارگردان: امیرحسین جوانی
زمان اجرا: ۱۰ فروردین تا ۱۰ اردیبهشت در مجموعه تئاتر لبخند
در خلاصه این نمایش آمده است: «جاده‌ای بیرون شهر، با یک تک درخت، حوالی غروب. استراگون و ولادیمیر به انتظار گودو نشسته‌اند.»
«در انتظار گودو» یکی از مهم‌ترین نمایشنامه‌های قرن بیستم و اولین نمایشنامه حرفه‌ای ساموئل بکت محسوب می‌شود. این اثر برای اولین بار در سال ۱۹۵۳ در سالنی کوچک به نام «دو بابیلون» به نمایش درآمد و از همان زمان به یکی از اصلی‌ترین سنگ بناهای تئاتر قرن بیستم تبدیل شد. داستان، حول محور دو مرد ظاهراً بی‌خانمان می‌گردد که منتظر چیز یا شخصی به نام گودو هستند. ولادیمیر و استراگون در کنار درختی در جاده‌ای بی‌آب و علف به انتظار نشسته‌اند و در نمایشی حضور دارند که حول محور ذهن و هوشیاری خودشان می‌چرخد. نتیجه این شرایط، بازی کلامی خنده‌داری درباره شعر و شاعری، رویاپردازی و معناباختگی است. این بازی کلامی، به عنوان تمامی تلاش‌های مذبوحانه بشر برای یافتن معنا در زندگی تفسیر شده است. زبان و نثر بکت در ارائه مینیمالیسم روشن گرانه‌ای پیشگام بود که تمامی تفکرات اگزیستانسیال اروپای پس از جنگ جهانی دوم را در بر داشت. «در انتظار گودو» همچنان یکی داستان‌های تمثیلی عصر حاضر به شمار می آید.
تاکنون ۸ ناشر ایرانی این کتاب از این نمایشنامه نویس را منتشر کرده‌اند: انتشارات نگاه با ترجمه اصغر رستگار، نشر چشمه با ترجمه مهدی نوید، نشر بیدگل با ترجمه علی‌اکبر علیزاد، انتشارات کارنامه با ترجمه نجف دریابندری، انتشارات پیام امروز با ترجمه علی باش، نشر ثالث با ترجمه سهیل سمی، انتشارات روزگار با ترجمه مرداد عباسپور و انتشارات یکشنبه با ترجمه مهشاد خدابخش.
مهمانی شام
نوشته: نیل سایمون
کارگردان: حسام انوری
زمان اجرا: ۱۰ فروردین تا ۱۰ اردیبهشت در پردیس تئاتر شهرزاد
در خلاصه این اجرا آمده است: «شش‌نفر به یک مهمانی شام که توسط پل ژرار، وکیل برجسته و زبده امور طلاق تدارک دیده شده دعوت می‌شوند. مهمان‌ها با هم روبه‌رو می‌شوند، با یک مهمانی عادی مواجه نیستیم!»
این نمایش، کمدی درامی از نیل سایمون است که به لایه‌های پنهان روابط انسانی می‌پردازد.
داستان کتاب «میهمانی شام» روایت پنج مهمان است که برای صرف شام، به یک رستوران درجه یک در پاریس دعوت شده‌اند. هیچیک از آنها دیگری را نمی‌شناسد و همچنین هیچ‌کدام نمی‌دانند که چرا و توسط چه کسی به این مهمانی دعوت شده‌اند. هر چه که بیشتر می‌گذرد، شک تمامی آنها نسبت اطراف خود تقویت شده و احساس می‌کنند که این مراسم، زندگی آنان را برای همیشه تغییر می‌دهد. این اثر با دارابودن دیالوگ‌های سنجیده، در خلق صحنه‌های تنش و هرج‌ومرج به شکلی کمدی از طریق آنها، قوی عمل می‌کند. نیل سایمون که از او در تمامی محافل تئاتر و هنرهای نمایشی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین اساتید در ژانر کمدی یاد می‌شود، در این اثر بار دیگر استعداد و مهارت خود را در روایت داستانی سرشار از لحظات طنز و خنده‌آور به نمایش گذاشته و تجربه‌ای بی‌نظیر و به‌یادماندنی را برای مخاطبان خود رقم می‌زند.
این کتاب در انتشارات مهرگان خرد با ترجمه پریسا جوادی به چاپ رسیده است.
مَثلِث
نویسندگان: فواد زیدانلویی، قیس یساقی و محمدجواد مهدیان
کارگردان: قیس یساقی
زمان اجرا: تا ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ در تئاتر هامون
در خلاصه این نمایش آمده است: «هر قلمرویی شاهی دارد و هر شاهی خائنی، «مَثلِث» داستان خیانت یک مرد وفادار به شاه و داستان خیانت یک شاه وفادار به مرد و داستان خیانت یک زن وفادار به مرد و شاه است. یک مثلث خائنانه که در دل یک پاساژ اتفاق می‌افتد و هیچکس پایان آن را نمی‌داند جز سه برادر سرنوشت و سه نویسنده اثر!»
این نمایش تلفیق و اقتباسی از نمایشنامه‌های معروف شکسپیر همچون «اتلو»، «مکبث» و «هملت» است که سعی شده با اضافه کردن کمدی نمایشی خلاقانه اجرا شود.
منگی
نویسنده: ژوئل اگلوف
کارگردان: امین سعدی
زمان اجرا: ۲۰ فروردین تا ۹ اردیبهشت در تئاتر هامون
در مکانی غیرمعمول، میان خانه و کشتارگاه، مردی جوان و مجرد، در کنار مادربزرگ بدخلقش روزگار می‌گذارند.
کتاب منگی، رمانی نوشته ژوئل اگلوف است که اولین بار در سال ۲۰۰۵ منتشر شد. در مکانی غیرمعمول، بین فرودگاه و سوپرمارکت، یک کشتارگاه قرار دارد. مردی جوان و مجرد که در کنار مادربزرگ بدخُلقش روزگار می‌گذراند، در این کشتارگاه کار می‌کند. رمان منگی، داستان روتین‌های یک زندگی معمولی است اما اگلوف از همین روزمرگی‌های پوچ، تصویری فراموش نشدنی و شاعرانه را خلق می‌کند که با چاشنی طنزی گزنده و خردمندانه، طعم و بویی متفاوت به خود گرفته است. کتاب منگی با شخصیت‌های جذاب و صحنه‌های غافلگیرکننده، اثری است که مخاطبین را راضی خواهد کرد.
این کتاب در نشر افق با ترجمه اصغر نوری و در انتشارات کلاغ با نام «سرگیجه» و ترجمه موگه رازانی به چاپ رسیده است.
شورش کلفت‌ها
کارگردان: محمدرضا امیرصادقی و رضوان سنجابی
مترجم: بهمن محصص
زمان اجرا: ۵ فروردین تا ۹ اردیبهشت در پردیس تئاتر شهرزاد
تئاتر «شورش کلفت‌ها» برداشتی آزاد از نمایشنامه «کلفت‌ها» نوشته ژان ژنه است که بر اساس رویداد خبرسازی در دهه‌ی ۵۰ در اروپا الهام گرفته شده است. این خبر حاکی از قتل زنی تقریباً میانسال و دختر نوجوانش توسط کلفت‌های خانه بود. موضوعی که به فاصله طبقه بورژوازی و پرولتاریا اشاره مستقیم دارد. درنمایشنامه‌های ژان ژنه قهرمانان از مطرودین جامعه هستند مستخدمین زیر دست و افراد زیر نفوذ که دست به کارهای بزرگی می‌زنند.
کتاب «کلفت‌ها» نخستین بار پیش از انقلاب در سال ۱۳۴۷ با ترجمه بهمن محصص و در نشر روزن چاپ شد. این کتاب همچنین در انتشارات میلکان با ترجمه ایرج انور نیز به چاپ رسیده است.
کتابخانه نیمه شب
کارگردان: محمد ملک‌شاهی
زمان اجرا: ۲۷ فروردین تا اول خرداد در تماشاخانه ملک
مجتبی گلستانی و نیما نافع نویسندگان این اثر برای نمایش هستند.
نمایش «کتابخانه نیمه‌شب» اقتباسی آزاد از کتابی با همین نام نوشته مت هیگ است که در آن زنی میان مرگ و زندگی، به دنبال حقیقت زندگی‌اش می‌گردد.
کتاب «کتابخانه نیمه شب» نخستین بار در سال ۲۰۲۰ منتشر شد. «بین مرگ و زندگی، کتابخانه‌ای وجود دارد.» وقتی «نورا سید» به کتابخانه نیمه شب وارد می‌شود، فرصتی پیدا می‌کند که اشتباهات گذشته را جبران کند. زندگی او تا اکنون، پر از رنج و پشیمانی بوده است. او احساس می‌کند همه را ناامید کرده است، از جمله خودش. اما همه چیز قرار است با کمک یک دوست عوض شود.
این کتاب توسط ۳۳ ناشر از جمله نشر ثالث با ترجمه امین حسینیون، نشر میلکان با ترجمه مینا صفری و نشر چلچله با ترجمه آرش گروئیان به چاپ رسیده است.
خرگوش
نویسنده این اثر برای نمایش: مهدی نصیری و آی‌سان نوروزی
کارگردان: مهدی نصیری
زمان اجرا: ۲۱ فروردین تا ۱۴ اردیبهشت در تئاترشهر
نمایشنامه «خرگوش» نوشته نینا رین نخستین بار در سال ۲۰۰۶ در لندن روی صحنه رفت و به سرعت مورد تحسین منتقدان قرار گرفت. این اثر با نگاهی تیزبین و طنزی گزنده به بررسی روابط انسانی، جنسیت، خاطرات و هویت در دنیای مدرن می‌پردازد.
داستان درباره بلا، زنی ۲۹ ساله است که به مناسبت تولدش دوستان و معشوقه سابق خود را دعوت می‌کند. گفت و گوها به بحث هایی تند و صریح درباره جنسیت، قدرت، خاطرات و ورابط تبدیل می شود. شخصیت های این نمایش نامه درگیر یافتن معنای زندگی و جایگاه خود در دنیای مدرن هستند.
این کتاب با ترجمه آی‌سان نوروزی در انتشارات عنوان به چاپ رسیده است.
مغازه خودکشی
کارگردان: حسین نصیری
زمان اجرا: ۲۱ بهمن تا ۱۵ اردیبهشت در عمارت هما
در خلاصه این نمایش آمده است: «ما اینجا هستیم به مردم کمک کنیم تا خودشون رو از این جهان بی‌معنی خلاص کنن!» این نمایش بر اساس کتاب مغازه خودکشی، ترجمه احسان کرم ویسی در نشر چشمه است.
کتاب «مغازه خودکشی» رمانی نوشته ژان تولی است که نخستین بار در سال ۲۰۰۶ وارد بازار نشر شد. داستان این رمان در آینده و جهانی می‌گذرد که تغییرات اقلیمی گسترده آن را کاملاً دگرگون کرده و تقریباً همه افراد در آن به افسردگی دچار شده‌اند. اکنون که تنها خاطره‌ای محو از قرن بیست و یکم باقی مانده و جهان در آشوب‌های زیست محیطی به سر می برد، بسیاری از مردم تمایل خود به ادامه زندگی را از دست داده‌اند. کار و کاسبی در «مغازه خودکشی» چندان بد نیست. این مغازه که توسط خانواده تواچ اداره می‌شود، راه‌های زیادی را برای پایان دادن به زندگی در اختیار مشتریان قرار می‌دهد و هر کسی با هر بودجه‌ای که وارد این مغازه شود، دست خالی بیرون نخواهد رفت. اوضاع به همین منوال ادامه دارد تا اینکه جوان‌ترین عضو خانواده تواچ، این خانواده را با چیزی رو به رو می‌کند که قبلاً هیچ وقت با آن مواجه نشده بودند: عشق به زندگی.