شناسهٔ خبر: 8248 - سرویس دیگر رسانه ها

نگاهی به کتاب رنگ حقیقت

کتاب رنگ حقیقت «بررسی نقش دین در قانون‌گذاری و پایه‌ریزی نظام حقوقی» به همت انتشارات علامه بهبهانی منتشر شده است.

به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از رسانیوز؛ کتاب رنگ حقیقت «بررسی نقش دین در قانون‌گذاری و پایه‌ریزی نظام حقوقی» به قلم محمدیحیی قربانی به همت انتشارات علامه بهبهانی در تابستان ۱۳۹۱ چاپ شده است.

انسان موجودی است مخلوق خدا و مملوک او، مملوک حق ندارد غیر از آن چه مالک و صاحب او تجویز می‌کند، عملی انجام دهد. وقتی انسان مال خدا است، پس استقلالا مالک چیزی نیست و مالکیتش در شعاع مالکیتی است که خدا برای او تشریع فرموده است.

هیچ کس نمی‌تواند تکوینا از بندگی خدا استعفا دهد و مثلا بگوید: من دیگر نمی‌خواهم بنده خدا باشم؛ زیرا اگر چنین چیزی را بخواهد، برای تحقق خواسته‌اش ناگزیر است در جهان دیگری باشد، که مالکش خدا نباشد و چنین چیزی تحقق‌پذیر نیست، انسان مخلوق در صورتی می‌تواند حقوقی داشته باشد که خالقش این حقوق را به او ارزانی داشته باشد.

این کتاب شامل سرفصل‌هایی همچون حق در فقه، حق به معنای سلطنت و قدرت اعتباری، حق به معنای حکم، حق در قرآن کریم، اهداف حقوق، جمع بین نظم و عدالت هدف غایی حقوق، اسلام و استفاده از زور و قدرت برای تأمین عدالت و نقش دین در قانون‌گذاری و پایه‌ریزی نظام حقوقی می‌شود.

در ذیل موضوعی با عنوان حق در قرآن می‌خوانیم: «قرآن کتاب حق است، با نگاه نافذ، واقع‌بینانه و فراگیر به مطالعه خواسته‌های به حق و نیازهای پنداری انسان پرداخته و بازشناسی و معرفی هر کدام را ایده اساسی خود می‌داند تا زمینه پایبندی او را به حق که آسایش دنیوی و رستگاری ابدی را در پی دارد فراهم آورد.

کلمه حق در قرآن کریم، دویست و چهل و هفت بار به کار رفته است، این واژه در هر جایی از قرآن با توجه به مقام و سیاق آن آیه معنی می‌شود، گاهی حق در مورد تکلیف به کار رفته است، گاهی حق درباره مال آمده و گاهی به معنای شایسته و سزاوار بودن به کار رفته است.»

رابطه بین حق و ذی‌حق، توازن حق با تکلیف، ضرورت تکلیف، انسان در تمنای وحی، قرآن برترین نعمت خداوند، جاودانگی نظام حقوقی اسلام، مبانی حقوق در اسلام و غرب، نقد تئوری عرفی‌سازی احکام و عقل بسندگی و ادله اثبات از دیگر سرفصل‌های کتاب رنگ حقیقت است.

دربخش دیگری از این کتاب با عنوان رابطه بین حق و ذی‌حق آمده است: طبق جهان‌بینی اسلامی، بین انسان و مواهب عالم، علاقه غایی وجود دارد، یعنی بین انسان و مواهب عالم در متن خلقت علاقه و رابطه است.

قرآن کریم مکرر تصریح می‌کند که به حسب اصل خلقت، مواهب علم برای انسان آفریده شده است. پس از نظر قران کریم، قبل از آنکه بشر بتواند فعالیتی بکند و دست به کاری بزند و قبل از آن که دستورهای دین به وسیله پیغمبر صلی الله علیه و آله به مردم اعلام شود، یک نوع علاقه و ارتباط بین انسان و مواهب خلقت بوده و این مواهب متعلق به انسان و حق انسان است، مثل این‌که خداوند می فرماید: «خلق لکم ما فی الارض جمیعا؛ خدا هر چه در زمین است برای شما و به خاطر شما آفرید».

توازن حق با تکلیف سرفصل دیگری از این کتاب است که دربردارنده مطالبی به این شرح است: حق و تکلیف رابطه تنگاتنگ و وثیقی با هم دارند؛ به طوری که تحقق یکی بدون دیگری امکان‌پذیر نیست. حضرت امیرمؤمنان علی علیه‌السلام می فرمایند «خداوند متعال حقوقی را در جامعه برای افراد بر یکدیگر فرض کرده که با هم متعادلند و ارتباط وثیق دارند و هر یک دیگری را ایجاب می‌کند و هیچ یک بدون دیگری واجب نمی‌شود».

هیچ کس در هیچ زمینه‌ای نمی‌تواند، ادعای حقی کند مگر آن که به تکلیفی متناسب با آن اذعان داشته باشد. هر حقی، تکلیف متناسب با خود و هر تکلیفی نیز، حق متناسب با خود را ایجاب می‌کند. هر وقت کسی بر کس دیگری حقی پیدا کند، حتما در برابر آن کس تکلیفی متناسب با آن حق را خواهد داشت.

کتاب رنگ حقیقت «بررسی نقش دین در قانون‌گذاری و پایه‌ریزی نظام حقوقی» به همت انتشارات علامه بهبهانی در تابستان ۱۳۹۱ و به قلم محمدیحیی قربانی در شمارگان ۱۰۰۰ نسخه در ۸۸ صفحه و با قیمت ۲۵۰۰ تومان منتشر شده است.