شناسهٔ خبر: 9077 - سرویس دیگر رسانه ها

«معنی‌شناسی کاربردی»‌ به چاپ دوم رسید

کتاب «معنی‌شناسی کاربردی»‌ نوشته کوروش صفوی توسط انتشارات همشهری به چاپ دوم رسید.

به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از مهر؛ این کتاب برای معرفی شاخه‌ای از معنی‌شناسی زبانی نوشته شده است که موضوع آن مطالعه معنی هنگام کاربرد زبان است. دست‌اندرکاران تهیه این کتاب معتقدند تاکنون به معنی، از حیث کاربرد توجه نشده است، اما به نظر می‌رسد پرداختن به آن ضرورت دارد.

معنی‌شناسی کاربردی با دیگر حوزه‌های مطالعه معنی، یعنی تحلیل کلام و کاربردشناسی زبان و هرمنوتیک، مرتبط است. به عبارت دیگر، دیر معنی‌شناسی کاربردی، موضوعات رشته‌های مذکور از حیث کاربرد بررسی می‌‌شود. کتاب پیش‌ رو ۱۲ فصل دارد که اسامی‌شان به ترتیب عبارت‌ است از: پیش‌زمینه، شاخه‌های معنی‌شناسی کاربردی، بافت، ارجاع به جهان خارج، نظریه‌های معنایی، ملاک‌های صوری متن، ملاک‌های نقشی متن، معنی غیر کلامی، معانی فرهنگی - اجتماعی، انتقال معنایی، واقعیت‌شکنی و سبک.

صفوی در ابتدای این کتاب نوشته است: این نوشته بدون هیچ ادعایی، نخستین متنی است که درباره دانشی به نام «معنی‌شناسی کاربردی» انتشار می‌یابد و به همین سبب، نارسایی‌های خاص خود را داراست. آن‌چه در این‌جا آمده است نکات به ظاهر پراکنده‌ای است که به اعتقاد نگارنده، حوزه کارکرد آن‌چه را «معنی‌شناسی کاربردی» نامیده‌ام، معلوم می‌کند.

در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:

در تمامی زبان‌های طبیعی، از جمله فارسی می‌توان الفاظی را یافت که لفظ عام‌اند. این دسته از الفاظ بر مجموعه‌ای از پدیده‌ها اشاره دارند که وجوه مشترکی دارند، مثل «سگ»، «صندلی»، «زرد». هیچ دو سگی در جهان خارج عین هم نیستند، ولی ما همه آن‌ها را «سگ» می‌نامیم. میلیاردها سنگی را هم که به لحاظ جنس و رنگ و اندازه و غیره با هم فرق دارند «سنگ» نامیده‌ایم. در مقابل، الفاظی نیز وجود دارند که تنها به یک پدیده یا مورد خاص اشاره می‌کنند. این الفاظ را لفظ خاص می‌نامند، هرچند در این خصوص اصطلاح «مفردات»، دست کم در منطق، متداول‌تر است. در دستورهای سنتی، بر اساس همین نکته، مقوله «اسم» را به دو گونه «اسم خاص» و «اسم عام» تقسیم کرده‌اند؛ ولی لفظ خاص صرفا به اسم محدود نمی‌شود.

مثلا «ناصرالدین شاه»، «دوشنبه»، «چهارم اردیبهشت هزار و سیصد و هشتاد»، «هفت»، «سلطان صاحبقران»، «نویسنده کتاب ساخت‌های نحوی»، «من»، «این» و الفاظ دیگری که مخاطب با شنیدن یا خواندنشان به پدیده‌ای واحد در جهان خارج پی می‌برد همگی لفظ خاص‌اند.

الفاض خاص ما را وسوسه می‌کنند که فرضیه ارجاعی بودن زبان را، دست کم در خصوص این صورت‌های زبان، مقبول بدانیم و تصور کنیم که مخاطب از طریق و دلالت برون‌زبانی به درک معنی دست می‌یابد...

این کتاب با ۳۲۰ صفحه، شمارگان ۲ هزار نسخه و قیمت ۸ هزار تومان منتشر شده است.