به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از فارس؛ «همایش بوعلی‌سینا، نابغه شرق» به مناسبت اعلام هزاره تألیف کتاب قانون بوعلی‌سینا در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ از سوی یونسکو؛ در مینسک، پایتخت بلاروس و با همکاری سازمان یونسکو، سفارت جمهوری اسلامی ایران در بلاروس، رایزن سفارت جمهوری اسلامی، بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی‌سینا، آکادمی علوم بلاروس، پژوهشگاه فلسفه آکادمی ملی علوم بلاروس و دانشگاه پزشکی بلاروس برپا شد.
بنابراین گزارش، بیش از ۱۲۰ مقاله تخصصی به دبیرخانه همایش ارسال شد و صاحب‌نظرانی از کشورهای بلاروس، اوکراین، بلغارستان، قزاقستان، تاجیکستان، جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران مقالاتی را در موضوعات نقش ابن‌سینا در توسعه فلسفه امروزی، حکمت و عرفان در آثار شیخ‌الرئیس، طب سنتی از دیدگاه ابوعلی‌سینا، تحلیل نموداری خداشناسی ابن‌سینا، تعلیم و تربیت از دیدگاه ابن‌سینا، و نقش بوعلی‌سینا در پیشرفت دانش پزشکی ارائه کردند.
در این همایش، سفرای کشورهای عراق، فلسطین و هند در بلاروس، اساتید دانشگاه پزشکی بلاروس، نمایندگانی از وزارت فرهنگ بلاروس، آکادمی علوم بلاروس و جمع زیادی از دانشجویان رشته‌های پزشکی و فلسفی حضور داشتند.
*مدیرکل یونسکو: پیام زندگی ابن‌سینا درک دیگران در عین تفاوت‌های فرهنگی است
ایرینا بوکووا، مدیرکل یونسکو در پیامی به این همایش گفت: مشارکت در کنفرانس بین‌المللی بزرگداشت «ابن‌سینا، نابغه‌ای از شرق» که به مناسبت هزارمین سالگرد تألیف کتاب قانون ابن‌سینا به عنوان اولین دایرةالمعارف شناخت بدن انسان، یک لذت و افتخار بزرگ است. مفتخرم که به این دانشمند بزرگ دوران طلائی اسلام ادای احترام نمایم. او در ایران امروز به دنیا آمد و اکثر آثار او به زبان عربی است و متعلق به کلّ بشریت است. از آثار او تا قرن‌ها به عنوان یک مرجع در اروپا و آسیا استفاده می‌شد.
مدیرکل یونسکو، بوعلی‌سینا را نماد واضح توانایی ذهن انسان دانست و گفت: ابن‌سینا نماد واضح توانایی ذهن انسان با ظرفیت سرشاری از دانش و فرهنگ در زمینه‌های مختلف، اعم از فلسفه، اخلاق، ریاضیات، نجوم و زمین‌شناسی است و الگوی مناسبی برای همه ماست.
بوکووا اهدای جایزه اخلاق در علم و فناوری یونسکو به نام بوعلی‌سینا توسط جمهوری اسلامی را به پاس خدمات علمی ابن‌سینا کار ارزنده‌ای ذکر کرد که در سال‌های اخیر اهداء می‌شود. وی در پیامش سالگرد هزاره تألیف کتاب قانون را فرصتی برای پیدایش روش‌های جدید علمی در زمینه پزشکی خواند و گفت: از طرف یونسکو این سالگرد در جهت تولد روش‌های جدید علمی اختصاص یافته است. همچنین فرصتی است برای درک و آشنایی روش و فرهنگ‌های مختلف که با هم در طول تاریخ تلاش کرده‌اند. دانش هیچ مرزی ندارد. این پیام زندگی ابن‌سینا است با مطالعات و مسافرت‌های متعدد خود. ابن‌سینا نشان داد که ما می‌توانیم در عین تفاوت‌های فرهنگی همدیگر را درک کنیم. در زمانی که ما به آخرین دستاورد‌های فناوری دست یافته‌ایم به عقیده من مردم توقعات بیشتری برای خود قائل هستند. زنان و مردان جوان به دنبال آموزش با کیفیت، دسترسی به فرصت‌های یادگیری و فرصت‌های ایجاد شغل هستند.
ایرینا بوکووا در این پیام ابن‌سینا را مدل کاملی برای ترویج صلح و گفتگو دانست و افزود: برای تمامی پژوهشگران جوان که به دنبال تعالی و رسیدن به جایگاهی فراتر از دیگران هستند و با هدف همکاری در تمامی فواصل جغرافیایی و مرز‌ها در جهت استفاده از علم به عنوان یک بستر جهانی برای ترویج صلح و تعامل و گفتگو است، ابن‌سینا یک مدل کامل است. این دیدگاه یونسکو است و نهایت و لغایت کار ما توسعه همکاری‌های آموزش و پرورش، علوم، فرهنگ، ارتباطات و اطلاعات است. در این راستا، من از همه شرکت‌کنندگان در کنفرانس بین‌المللی تشکر می‌کنم و برای همه شما موفقیت در تلاش‌هایتان را آرزومندم.
*هزار سال در محضر قانون بوعلی‌سینا
آیت‌الله غیاث‌الدین طه محمدی، رئیس بنیاد بوعلی‌سینا نیز در این همایش مقاله خود را با عنوان «هزار سال در محضر قانون بوعلی‌سینا» ارائه کرد. وی در این مقاله با اشاره به سال جهانی قانون ابن‌سینا گفت: ما در اینجا گرد آمده‌ایم تا به ابن‌سینای بزرگ ادای احترام کنیم و به تلاش علمی او ارج بگذاریم. من به عنوان یک ایرانی از اهالی شهر باستانی همدان، شهری که آرامگاه ابن‌سینا را چون جان در برگرفته است؛ از طرف مردم شهرم، همدان و مردم کشورم، ایران به شما درود می‌فرستم. حسین بن عبدالله بن سینا معروف به ابن‌سینا و ملقب به شیخ‌الرئیس، در طول بیش از هزار سالی که چهره در نقاب خاک کشیده است، از چنان شهرت و اعتباری برخوردار بوده است که ضرورتی نمی‌بینم در اینجا به شرح حال او بپردازم. تنها به سخن جُرْجْ سارْتُنْ در کتاب «مقدمه‌ای بر تاریخ علم» اکتفا می‌کنم که درباره او گفته است: «جامع العلوم، فیلسوف، طبیب، ریاضی‌دان، منجم، پرآوازه‌ترین دانشمند اسلام؛ و یکی از مشهورترین دانشمندان همه ملت‌ها، کشورها و اعصار».
آیت‌الله محمدی درباره تألیف کتاب قانون توسط بوعلی‌سینا گفت: اگر چه از متن قانون می‌توان دریافت که ابن‌سینا در تدوین آن از کتب جالینوس، آثار حنین بن اسحق، آثار محمدبن زکریای رازی، کتاب المائه ابوسهل مسیحی، کامل‌الصناعه اهوازی استفاده کرده است و در مباحثی که به فلسفه مربوط می‌شده از ارسطو که بارها در قانون، نظر او را بر جالینوس ترجیح داده است و در مواردی از اصطلاح «خوز» که طبیبان و صاحب‌نظران طبی خوزستان که مصداق روشن آن جندی شاپور بوده است، استناد کرده و در مواردی از اقوال هندیان مطالبی نقل کرده است، امّا این ادعا که طب ابن‌سینا همان طب جالینوسی است که اندکی ارتقا یافته است به هیچ‌وجه درست نیست؛ چه او بارها نظر جالینوس را نقل و رد کرده است.
نماینده ولی فقیه در استان همدان درباره تأثیر کتاب قانون بر حوزه‌های علمی اسلامی و اروپا اضافه کرد: پس از تألیف قانون، طولی نکشید که این کتاب نه تنها در عالم اسلام که در حوزه علمی اروپا نیز از مقبولیتی بی نظیر برخوردار شد. در پی این مقبولیت عام که چندین سده استمرار داشت با اطمینان می‌توان گفت قانون در پیشرفت دانش پزشکی و تربیت پزشکان و تألیف و تدوین کتب پزشکی بسیار مؤثر افتاده است و دانشمندان بسیاری با قرائت و تدریس و ترجمه و شرح و اقتباس و استناد به قانون، برای پیشرفت علم طب کوشش کرده‌اند.
رئیس بنیاد بوعلی‌سینا با یادآوری تدوین قانون به برکت نبوغ شیخ‌الرئیس در این باره گفت: ابن‌سینا با نبوغ خویش، با تدوین قانون، تمامی دانش پزشکی را که میراث بشری بود، یکجا گرد آورد و به آن سامان داد و هم بسیار بر آن افزود. هم بُعد علمی پزشکی از طریق قانون، قوام و استحکام یافت؛ هم بُعد عملی آن برای پزشکان، کارآمد شد. او تمامی موضوعات مهم علم پزشکی را در یک کتاب گرد آورد که در آن زمان‌ها به لحاظ آسان شدن حمل آن مورد توجه پزشکان و دانشجویان بوده است.
۵ویژگی متمایز قانون ابن سینا
آیت‌الله محمدی با طرح این پرسش که قانون چه ویژگی داشته که در هزاره گذشته مورد اقبال واقع شده، در پنج زمینه به این پرسش پاسخ گفت: اول اینکه قانون فقط کتاب طبی نیست که برای معالجه بیماران به کار آید، بلکه یک کتاب آموزشی و دارای اصول برنامه ریزی علمی خاص برای آموزش پزشکی است. دوم مشتمل بودن قانون بر اصول و قوانین کلی طب است. سوم اختصار و حسن تألیف، یکی دیگر از محاسن قانون است. چهارمین ویژگی قانون این است که این کتاب در سطحی عالی، از هنرِ تنظیم و تبویبِ مباحثِ مختلفِ طبِ نظری و عملی برخوردار است. پنجمین ویژگی مهم قانون، سهم آن در فرهنگ و زبان و ادبیات پزشکی است که قطعاً سهم قانون به لحاظ حضور تاریخی طولانی در مجامع علمی و تربیت عالمان طب، بسیار تاثیر گذار بوده است.
وی درباره تدوین کتاب قانون به عنوان متن آموزشی گفت: قانون فقط یک کتاب طبی نیست که برای معالجه بیماران بکار آید، بلکه یک کتاب آموزشی نیز هست یعنی دارای اصول برنامه‌ریزی علمی خاص برای آموزش پزشکی است و می‌دانیم تدوین کتاب درسی کاملاً یک امر فنی است و قانون، به همین لحاظ دارای تدوین فنی است. در قانون، هر کتاب به چند تعلیم یعنی آموزش تقسیم شده و این موضوع با صراحت هدف ابن‌سینا را از تدوین آن به عنوان یک کتاب درسی، کاملاً مشخص کرده است. قطعاً این مزیت یکی از مرجِّحات مهم حضور علمی قانون در سراسر مراکز علمی جهان بوده است.
آیت‌الله محمدی درباره تأثیر کتاب قانون در ادبیات عربی و فارسی، سهم این کتاب را در گسترش ادبیات پزشکی قابل توجه دانست و افزود: کتاب قانون به صورت خاص در مورد زبان فارسی و عربی فرهنگ سازی عظیمی کرده و در جریان ترجمه آن به زبان‌های دیگر، بسیاری از تعبیرات و اصطلاحات و لغات آن اعم از عربی و فارسی، اغلب به زبان‌های دیگر منتقل شده و جزء فرهنگ بشری شده است و از این نظر ابن‌سینا هم به فرهنگ عمومی پزشکی و گسترش ادبیات آن و هم به فرهنگ و زبان فارسی و عربی خدمت بسیار کرده است.
رئیس بنیاد بوعلی‌سینا در پایان از تصحیح انتقادی متن کامل عربی قانون در بنیاد بوعلی‌سینا به عنوان تحفه علمی در هزارمین سالگرد تألیف کتاب قانون از طرف این بنیاد به جامعه علمی خبر داد و گفت: تا پایان سال جاری، کتاب اول قانون با فهرست اصطلاحات مرتبط با آن چاپ و منتشر خواهد شد.
سفیر ایران در بلاروس: پاسداشت بوعلی‌سینا، متعلق به جامعه بشری است
محمدرضا صبوری، سفیر جمهوری اسلامی ایران در بلاروس، دیگر سخنران این همایش علمی بود که پاسداشت مرد علم و عمل و حکیم و فیلسوف بزرگ ایرانی، شیخ‌الرئیس بوعلی‌سینا را کاری ماندگار و متعلق به جامعه بشری دانست.
وی ابن‌سینا را یکی از نام‌آوران عرصه علم، فرهنگ و هنر ذکر کرد و گفت: وی از جمله کسانی است که گذشت قرون و اعصار نه تنها غباری بر آوازه و شهرت او ننشانده بلکه همواره جهانیان این نام جاوید و فراموش نشدنی را از نسلی به نسل دیگر سپرده‌اند. ما امروز در این جمع بزرگ و در این مکان علمی آشنا، در پایتخت زیبای کشور دوست بلاروس گرد هم آمده‌ایم تا از مقام و جایگاه علمی و دانشمندی سخن بگوییم که خدمات او به جامعه بشری در طول بیش از هزار سال همچنان از قرنی به قرن دیگر انتقال یافته و امروز این امانت بزرگ در دست‌ها و قلم‌ها و فکرهای ماست و ما برای بزرگداشت او به احترام خدمات بی بدیل او به بشریت باورهای‌مان را به آیندگان می‌سپاریم.
صبوری با اشاره به بی رقیب بودن ابن‌سینا در هزاره گذشته؛ وجود این دانشمند جهانی ایرانی را مایه افتخار بشریت ذکر کرد و افزود: در پهنه وسیع ممالک اسلامی و مغرب زمین از عصر بوعلی‌سینا تا به امروز که بیش از یک هزار سال می‌گذرد چنین فیلسوف و دانشمندی تا این اندازه مورد توجه جهانیان پای به عرصه وجود ننهاده است. تسلط بی‌نظیر او در طب و حکمت باعث شد تا آثار او در شرق و غرب عالم، جانشین کتب حکما، فلاسفه و دانشمندان پیش از خود گردد. از طرفی کمتر شخصیتی را در جهان علمی می‌شناسیم که در سنین نوجوانی به مرتبه‌ای از دانایی رسیده باشد که به او القاب بزرگی چون شیخ‌الرئیس، شرف‌الملک، ذواللسانین، جالینوس اسلام و... را نسبت داده‌اند.
سفیر جمهوری اسلامی در بلاروس با طرح این پرسش که بوعلی‌سینا چه کرده است که این‌همه مورد احترام نسل‌های بشری است؛ گفت: آنچه امروز بر ما آشکار است این است که در عالم علم از ابوعلی ۴۵۰ اثر به ثبت رسیده است که از آن میان تنها نزدیک به ۲۴۰ اثر به دست ما رسیده است. ۲۰۰ اثر در رابطه با فلسفه و ۴۰ اثر در موضوعات پزشکی که جزو خدمات علمی ماندگار وی به بشریت است.
فلسفه ابن سینا از دیگر صاحب نظران فلسفه متمایز بود
تانیووا سلامتشایووا، یکی از اساتید مؤسسه شرق شناسی در آکادمی علوم روسیه نیز در این کنفرانس حضور داشت و به سخنرانی در خصوص شخصیت و آثار فلسفی ابن‌سینا و مقایسه وی با متفکران و دانشمندانی چون اقبال و ابن مسکویه پرداخت.
این استاد شرق شناسی آکادمی علوم روسیه در مقاله خود گفت: خیلی از دانشمندان در علم فلسفه تأکید می‌کنند که ابن‌سینا تحت تأثیر تفکرات ارسطو قرار گرفته است، اما به عقیده من فلسفه ابن‌سینا جنس دیگری دارد چرا که وی پنجره‌های دیگری را در علم فلسفه برای علاقه‌مندان و فیلسوفان باز کرده است.
تاتیانا گراردوونا، مدیر گروه سلامتی و حفظ بهداشت عمومی دانشگاه دولتی بلاروس نیز طی قرائت مقاله علمی خود عنوان کرد که کتاب قانون ابن‌سینا از دیرباز در مراکز علمی، پزشکی دنیا مورد توجه همگان بوده است.
در پایان بخش اول این کنفرانس تندیس یادبود ابن‌سینا از طرف سفیر جمهوری اسلامی ایران به آکادمی ملی علوم بلاروس اهدا شد که با استقبال و تقدیر و تشکر مسئولین این مرکز علمی روبه رو شد.
این کنفرانس با همت رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران و با مشارکت بنیاد علمی فرهنگی به گزارش براساس این گزارش، روابط‌عمومی و امور بین‌الملل بنیاد بوعلی‌سینا، نمایشگاه ابن‌سینای بزرگ از منظر جهانیان که تابلوهایی از تمبرهای چاپ شده کشورهای مختلف جهان از ۷۰ سال پیش تاکنون درباره بوعلی‌سینا؛ تصاویر خیالی شیخ‌الرئیس در کتب لاتین، عبری و ایتالیایی و ... همایش‌های بین‌المللی بوعلی‌سیناشناسی را در بر می‌گرفت؛ دایر کرد که مورد استقبال و بازدید دانشجویان و اساتید شرکت‌کننده در همایش و میهمانان و سفرای عراق، فلسطین و هندوستان قرار گرفت.
همچنین نمایشگاه کتبی از ابن‌سینا با مشارکت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی در بلاروس و بنیاد بوعلی‌سینا در این همایش دایر شد.