زمینه‌های اجتماعی انقلاب ایران
حسین بشیریه
ناشر: نگاه معاصر
تعداد صفحات: ۲۸۴ صفحه
قیمت: ۱۶ هزار تومان
حسین بشریه یکی از چهره‌های مهم و تأثیرگذار در حوزه جامعه‌شناسی و علوم سیاسی ایران است. سال ۱۹۸۴ بود که انتشارات سن‌مارتین کتابی از او با نام «دولت و انقلاب در ایران» منتشر کرد که در واقع نتیجه و برآیند پژوهش‌های مربوط به تز دکترای او بود. و موضوع آن تحلیل علل سیاسی و اجتماعی‌ای بود که منجر به انقلاب ۱۳۵۷ شد. یکی از کتاب‌های مهمی که به بررسی انقلاب پرداخته است. او با وام‌گیری نظری از متفکرانی چون نیکلاس پولانتزاس، آنتونیو گرامشی و کرین برینتون تحلیلی چندسویه از انقلاب ارائه داده و با کاربست مفاهیمی چون «بلوک قدرت»، «نیروی هژمونیک»، «دولت پاتریمونیال» و «دوره ترمیدور» ابزارهای کارآمدی برای وارسی یک انقلاب پیچیده فراهم می‌سازد.
سی سال از چاپ اول این کتاب می‌گذرد و امروز ترجمه آن به فارسی با نام «زمینه‌های اجتماعی انقلاب ایران»، آن را در لیست پرفروش‌های کتابفروشی‌های ایران قرار داده است. علی اردستانی، مترجم این کتاب در توضیح آن می‌گوید «طی 200 سال اخیر، ما با چند شورش اجتماعی مهم و دو انقلاب روبه‌رو بوده‌ایم؛ انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی... اگرچه درباره تمام این تحولات کارهای قابل اعتنایی صورت گرفته، اما به نظر می‌رسد هنوز گوشه‌ها و زوایای پنهان مهم دیگری از این پدیده مهم اجتماعی وجود دارد که نیازمند تامل و تعمق جدی است... یکی از کتاب‌های مهمی که درباره بررسی پدیده انقلاب در ایران صورت گرفته کتاب دکتر «حسین بشیریه»، استاد ایرانی دانشگاه سیراکیوز است که می‌کوشد از زاویه کاملا جدیدی به انقلاب سال 1357 بنگرد.»
او آن را از معدودترین کتاب‌هایی می‌داند که با التزام به دیسیپلین جامعه‌شناسی سیاسی می‌کوشد با حرکت بر فراز علایق فکری و روشن‌فکری به تبیینی عینی و علمی از امر انقلاب مبادرت ورزد و در تمام فصول کتاب، مولف می‌کوشد به چند سوال مهم پاسخ دهد این‌که «انقلاب اسلامی چگونه حادث شد؟»، «ماهيت منافع گروه‌ها و دسته‌جات دخيل در انقلاب چیست؟»، «دولت برآمده از منازعات داخلي از چه ويژگي‌ها و مشخصاتي برخوردار است؟»، «رابطه دولت با طبقات و گروه‌ها چگونه بوده است؟» و اساسا «آيا منازعات سياسي دروني تاثيري بر ساخت دولت داشته است يا خير؟»
«تحول ساختار دولت»، «رژيم قديم: حکومت پادشاهی»، «خيزش ايدئولوژي انقلاب: احياي ناسيوناليسم اسلامي»، «بحران اقتصادی و بحران ديكتاتوري»، «بحران اقتصادی و بحران ديكتاتوري»، «به سوي بازسازي دولت» از فصل‌های این کتاب است.