نام کتاب: تاریخ فلسفه اسلامی
نویسنده: هانری کربن
ترجمه: سیدجواد طباطبایی
ناشر: انتشارات مینوی خرد
چاپ: اول ۹۲
تعداد صفحات: ۵۲۱
قیمت: ۲۶۰۰۰۰ ریال
کتاب حاضر نخستین ترجمه کامل متن تاریخ فلسفه اسلامی اثر هانری کربن ایرانشناس و فیلسوف فرانسوی است. در این کتاب میخوانیم؛ در مغرب زمین این نظر رواج دارد که در قران هیچ مطلب عرفانی و فلسفی وجود ندارد و فیلسوفان و اهل عرفان چیزی به آن مدیون نیستند. اینجا، مساله این نیست که غربیان چه چیزی را در قران پیدا میکنند یا پیدا نمیکنند، بلکه سخن بر سر آن است که مسلمانان چه چیزی در قران مییابند. فلسفه اسلامی، بیش از هر امری همچون آثار اندیشمندانی ظاهر میشود که به جامعهای دینی تعلق دارند که در قران از آن به اهل کتاب تعبیر شده است. یعنی جماعتی دارای کتاب مقدس و دیانتی مبتنی بر کتابی که از «آسمان نازل» شده است. کتاب که به پیامبر وحی شده و او را تعلیم داده است. اهل کتاب، به معنای دقیق کلمه، عبارتاند از بنیاسرائیل، مسیحیان و مسلمانان (زرتشتیان نیز به یمن کتاب اوستا کمابیش از این امتیاز بهره بردهاند؛ قوم موسوم به صابئین حرّان به اندازه آنان بختیار نبودهاند).
همه این امتها مشکل واحدی دارند و پدیدار دینی بنیادین مشترکی آن مشکل را مطرح کرده که عبارت است از این که پدیدار کتاب مقدس زندگی در این جهان را تنظیم میکند و راهنمای عالم دیگر است. اولین و آخرین فرضیه همانا فهم معنای حقیقی این است، اما مرتبه فهم خود مشروط به مرتبه وجودی آن کسی است که میفهمد و در عوض همه رفتار درونی فرد مومن نیز از همین مرتبه فهم او ناشی میشود. موقعیت زیسته شده به طور اساسی موقعیتی تاویلی است. یعنی موقعیتی که در آن معنای حقیقی بر مومن آشکار میشود و بدینسان، همین معنای حقیقی به وجود او حقیقت میبخشد. این حقیقت معنا لازمهی حقیقت وجود، یعنی حقیقتی که واقعی است و واقعیتی که حقیقت دارد و همهی این معانی در اصطلاح اساسی واژگان فلسفی، یعنی حقیقت بیان شده است.
در قسمتی دیگر از کتاب آمده است؛ نخستین اشاره به فقدان پدیدار کلیسا در اسلام مربوط میشود. همین طور، در اسلام نه طبقه روحانی وجود دارد که «ابزارهای لطف» را در اختیار داشته باشد، نه مرجعیت شرعی، نه مرجعیت پاپ و نه شورای کلیسا که به صدور احکام دینی بپردازد. از همان سده دوم میلادی یا سرکوب نهضت مونتانیسم، مرجعیت شرعی کلیسا جانشین الهام پیامبرانه و به طور کلی جانشین آزادی تاویلی معنوی شد. و ...
کتاب حاضر در ۲ بخش تقسیمبندی شده است. بخش نخست با هشت فصل با عناوین «منابع تامل فلسفی در اسلام»، «تشیع و حکمت نبوی»، «کلام اهل سنت»، «فلسفه و طبیعیات»، «فیلسوفان یونانی مشرب»، «تصوف»، «سهروردی و حکمت اشراق» و «در اندلس»؛ بخش دوم «از مرگ ابنرشد تا زمان حاضر» در سه فصل «اندیشه اهل سنت»، «الهیات صوفیانه» و « اندیشه شیعی» آمده است.